Alimlər sosial şəbəkədən həddindən artıq istifadənin psixi sağlamlığa demək olar ki, təsir etmədiyini irəli sürüblər.
Turkustan.az xəbər verir ki, bu günə qədər aparılan bir çox araşdırma sosial şəbəkənin diqqət və konsentrasiyaya mənfi təsir göstərdiyini, uşaqların beyin inkişafını poza biləcəyini və depressiya kimi problemlərin riskini artırdığını müəyyən edib.
Lakin Avstraliyadakı Curtin Universitetinin apardığı yeni araşdırmaya görə, bu platformaların psixi sağlamlığa təsiri gözləniləndən daha mürəkkəb ola bilər.
Yeni tədqiqatın metodu: Obyektiv məlumatlar əsasında qiymətləndirmə
Əvvəlki tədqiqatlar çox vaxt iştirakçıların öz hesabatlarında sosial şəbəkənin istifadə müddətinə əsaslanırdı.
Lakin bu dəfə Curtin Universitetinin tədqiqat qrupu iştirakçıların mobil telefonlarındakı məlumatlara nəzər salaraq, bir həftə ərzində onların TikTok, Instagram, Snapchat, Facebook və X (keçmiş Twitter) kimi platformalarda keçirdikləri vaxtı obyektiv şəkildə araşdırıb. Tədqiqatda 17-53 yaş arası 425 nəfər iştirak edib və bu dövrlər narahatlıq, depressiya, stress və diqqətə nəzarət testləri ilə müqayisə edilib.
"Social Science & Medicine" jurnalında dərc edilən araşdırmanın nəticələri, sosial şəbəkədən istifadə müddəti ilə depressiya və stress arasında heç bir əlaqənin olmadığını və yalnız narahatlıqla zəif əlaqənin olduğunu ortaya qoyub. Bundan əlavə, sosial şəbəkədə daha çox vaxt keçirməyin diqqətə nəzarəti bir qədər artırdığı müşahidə edilmişdir.
Araşdırmanın aparıcı müəllifi Chloe Jones, düzgün qərarlar qəbul etmək üçün yüksək keyfiyyətli məlumatların lazım olduğunu söyləyib. "Sosial şəbəkədə sərf olunan vaxtı obyektiv olaraq ölçəndə, təsirlərin çox kiçik və ya mövcud olmadığını müşahidə edirik" dedi Jones.
Tədqiqatçılar sosial şəbəkənin təsirlərinin istifadə olunan platformadan asılı olaraq dəyişə biləcəyini də qeyd ediblər. Məsələn, TikTok istifadəsi ilə diqqətin idarə edilməsi arasında kiçik müsbət korrelyasiya var idi, Facebook istifadəsi isə narahatlıq hissi ilə əlaqələndirilə bilər. Araşdırmanın digər müəllifi Patrick Clarke, TikTok istifadəçilərinin ümumiyyətlə gənc olduğunu və bunun diqqətin idarə olunması ilə bağlı ola biləcəyini düşündüklərini, lakin yaş nəzərə alındıqda belə bu əlaqənin davam etdiyini bildirib.
Komanda, tapıntıların sosial şəbəkənin tamamilə zərərsiz olması demək olmadığını vurğulayır. Jones qeyd etdi ki, onlayn icmalarla əlaqə təcrid olunmuş həyat sürən fərdlər üçün dəstək ola bilər, lakin daim təsir edən səhifələr arasında gəzmək zərərli ola bilər, xüsusən də görünüş narahatlığı olan şəxslər üçün.
Clarke, bu tapıntıların səhv başa düşülməməsi lazım olduğunu vurğuladı və araşdırmanın yalnız sosial şəbəkədə keçirdiyi vaxta diqqət yetirdiyini, buna görə də insanın sosial mediaya nə qədər vaxt sərf etdiyindən çox, zehni sağlamlıq üçün platformalarla necə qarşılıqlı əlaqənin daha əhəmiyyətli ola biləcəyinə diqqət çəkib.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
