2024-cü ilin yanvar-oktyabr aylarında ölkədə 103 milyard 495,8 milyon manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunub.
Valyuta.az rəsmi məlumatlara istinadən xəbər verir ki, bu, əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 4,9 faiz çox ümumi daxili məhsul istehsal olunub.
İqtisadiyyatın neft-qaz sektorunda əlavə dəyər 1,7 faiz, qeyri neft-qaz sektorunda isə 6,8 faiz artıb.
ÜDM istehsalının 37,1 faizi sənaye, 10,0 faizi ticarət; nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 7,0 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 6,3 faizi tikinti, 6,2 faizi kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq, 2,4 faizi turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə, 1,8 faizi informasiya və rabitə sahələrinin, 19,2 faizi digər sahələrin payına düşüb. Məhsula və idxala xalis vergilər
ÜDM-in 10 faizini təşkil edib.
Əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM 10 min 146,5 manata bərabər olub.
Əvəz Həsənov
ÜDM (Ümumi Daxili Məhsul) bir ölkənin iqtisadi fəaliyyətini ölçən əsas göstəricidir və müəyyən bir dövr ərzində (adətən il ərzində) ölkə daxilində istehsal edilən bütün mal və xidmətlərin ümumi dəyərini ifadə edir. ÜDM, ölkənin iqtisadiyyatının böyüklüyünü və inkişaf səviyyəsini təyin etmək üçün istifadə edilir.
ÜDM hesablanarkən, ölkədə istehsal edilən hər cür mal və xidmətin qiymətləri nəzərə alınır, amma yalnız ölkə daxilində istehsal edilənlər, xaricdə istehsal olunanlar hesaba alınmır. ÜDM həmçinin, iqtisadiyyatın müxtəlif sektorlarda necə bölüşdüyünü və iqtisadiyyatın ümumi sağlamlığını anlamağa kömək edir.
ÜDM aşağıdakı üç əsas üsulla hesablanır:
1. İstehsal üsulu: Ölkə daxilində istehsal edilən bütün malların və xidmətlərin dəyərinin cəmini hesablamaq.
2. Gəlir üsulu: Ölkə daxilindəki istehsal prosesində əməyin qarşılığında əldə edilən gəlirlərin cəmini hesablamaq (məsələn, maaşlar, gəlir vergiləri).
3. Xərcləmə üsulu: Ölkə daxilində istehlak, investisiya, hökumət xərcləri və ixracın cəmi olaraq hesablanır.
ÜDM həmçinin nominal və real olmaqla iki şəkildə təqdim edilir. Nominal ÜDM cari bazar qiymətləri ilə hesablanır, real ÜDM isə inflyasiyanı nəzərə alaraq müəyyən bir bazil il üzrə qiymət dəyişiklikləri düzəlişlərindən sonra hesablanır.
