AZ

Qazaxıstanda iqtisadi artım dinamikası 5 faiz səviyyəsində olacaq

Yazını böyüt
Yazını kiçilt

İlin sonunda Qazaxıstan iqtisadiyyatının 5,1 faiz artımı qeyri-neft sektorunun inkişafı hesabına tam təmin edilib.

Hafta.az-ın “Kazinform”a istinadən yazdığına görə, ekspertlər belə nəticələrin necə əldə edilməsinə  və Qazaxıstanın 2025-ci ildə bu sürəti qoruyub saxlaya bilib-bilməyəcəyinə dair fikirlər söyələyiblər.

İqtisadçı ekspert Oljas Xudaybergenov hesab edir ki, iqtisadi artımın mövcud dinamikası 2025-ci ildə də davam edə bilər.

“Əslində, Qazaxıstan həm yerli, həm də xarici investorlara düzgün münasibətlə ikirəqəmli artım potensialına malikdir. İndi Çindən, Yaxın Şərqdən, Avropadan, ABŞ-dan, Rusiyadan Qazaxıstana sərmayə qoyuluşuna böyük maraq var. Bürokratiyanı aradan qaldırmaqla bu investisiyalar iqtisadi artımın indiki sürətini nəinki iki dəfə artıracaq, həm də daha böyük investisiya axınını stimullaşdıracaq” deyən Xudaybergenovun  fikrincə, qeyri-neft sektorunda belə artım emal sənayesində məhsul istehsalının artması və sənaye tikintisində artımla müşayiət olunub. Bundan əlavə, Qazaxıstan ərazisindən yükdaşımaların aktiv şəkildə artması nəticəsində nəqliyyat və rabitə sahəsi artıb. Bu sənayelər bu il fiziki həcmdə 6-8 faiz artım göstərib.

Maliyyə məsələləri üzrə ekspert Arman Bayganov kənd təsərrüfatı seqmentində və yüngül sənayedə inkişaf tendensiyasını vurğulayır.

“Məntiqlidir ki, artım konkret olaraq emal sənayesində baş verib, çünki bu il neft və digər xammalın qiymətləri aşağı düşüb. Liderlər kənd təsərrüfatı, tikinti və ticarət sahələri idi, çünki biz Rusiyaya tədarük üçün tranzit ölkəyə çevrildik. Hesab edirəm ki, gələn il qeyri-resurs sektorunun artımı davam edəcək, çünki xammalın maya dəyəri artmaya bilər. Bundan əlavə, dövlətimiz aqrar-sənaye kompleksi və qida emal sənayesi üçün fəal şəkildə vəsait ayırır. Nazirlər Kabineti investisiyalarına nəzarət etsə, o zaman daha da səmərəli iqtisadi artım baş verəcək”, - Arman Bayqanov bildirib.

İqtisadçı Timur Aysautov qeyd edir ki, hökumət yerli istehsalçıları xarici rəqabətdən qorumaq kursu götürüb və beləliklə, Qazaxıstan 6-7 faiz iqtisadi artıma nail ola bilər.

“Bu ilin ilkin nəticələrinə görə, ÜDM-in 4,4 faiz artımı qeydə alınıb. İlin sonuna qədər bu rəqəmin 5 faizə çatması ehtimalı var. Bu, xüsusən də iqtisadiyyatın yavaşladığı post-Covid dövründə yaxşı göstəricidir. Lakin Qazaxıstan iqtisadiyyatının potensialını nəzərə alsaq, bu kifayət deyil, çünki bizim strukturumuz daha çox xammaldan ibarətdir və iqtisadi artım üçün böyük potensialımız mövcuddur. Bizim aşağı başlanğıc səviyyəmiz və böyük resurslarımız, kiçik əhalimiz və yüksək ixtisaslı kadrlarımız, ən əsası isə təbii ehtiyatlarımız var”, - iqtisadçı qeyd edib.

Aysautov, qlobal böhranlar və iqtisadi mərkəzlər arasında ticarət müharibələri olmasa, 2025-ci ildə hazırkı iqtisadi artım sürətinin qalacağına əmindir. Həm də Qazaxıstan üçün çox vacib olan tədarük zəncirləri pozulmazsa.

“Hazırda vəziyyət proqnozlaşdırılabilən və sabitdir. Düşünürəm ki, yaxın illərdə Qazaxıstan artım dinamikasını 4-5 faiz səviyyəsində saxlaya biləcək, lakin 2029-cu ilə qədər ÜDM-in iki dəfə artırılması mümkün olmayacaq”, - deyə Timur Aysautov öz fikrini bildirib.

Ekspert 20-30 il ərzində hər il orta hesabla 10 faiz böyüyən Çin iqtisadiyyatının artım nümunəsini müqayisə edir. Onun fikrincə, Qazaxıstanda iqtisadi paradiqmanın dəyişdirilməsi iqtisadi artımın sürətlənməsinə kömək edəcək.

“Daha dinamik inkişafa nail olmaq üçün yerli istehsalçıları xarici idxaldan qorumaq üçün ƏDV-ni artırmaq, kapital axını ilə mübarizə siyasətini gücləndirmək lazımdır”, - deyə spiker hesab edir.

Əvvəllər yazmışdıq ki, dekabrın 17-də Qazaxıstanın baş naziri dövlət başçısına qeyri-resurs sektorunun inkişafı hesabına ölkə iqtisadiyyatının artımı barədə hesabat verib. Hökumətin məlumatına görə, bu ilin yanvar-noyabr aylarında ÜDM artımı 4,4 faiz təşkil edib. Kənd təsərrüfatı (13,4 faiz), tikinti (10,3 faiz), ticarət (8,2 faiz), nəqliyyat (8,1 faiz), emal sənayesi (5,3 faiz), o cümlədən metallurgiya (7,2 faiz) və maşınqayırma (6,9 faiz) sahələrində mütərəqqi artıma nail olunub. 2024-cü ilin 11 ayı ərzində əsas kapitala yönəldilən investisiyaların həcmi isə 3,1 faiz artıb, ən çox artım isə qeyri-resurs sektorlarında müşahidə olunub.

Seçilən
60
39
hafta.az

10Mənbələr