Filmin demək olar ki, yarım əsrə yaxın olmasına baxmayaraq, hələ də emosiyalar oyadır və bəyənilməkdə davam edir. Çoxları yenilənmiş rəng versiyasını tənqid etsə də. Leonid Parfenovun “Baharın 17 anı: 25 il sonra” sənədli filmində dediyi kimi, filmin ağ-qara filmə çəkilməsi gələcək uğurun tərkib hissələrindən birinə çevrildi.
Filmin ideyası onu mümkün qədər sənədli filmə yaxın etmək idi. Əlavə redaktə materialı kimi çoxlu sayda hərbi salnamələrdən istifadə edilmişdi. Bütün bunlar sovet tamaşaçısında baş verənlərin reallığı hissi yaratdı və filmdəki hadisələrə empatiya oyatdı. Təsadüfi deyil ki, premyeradan sonra kulta çevrilib. Və film cəmi üç ay sonra yenidən nümayiş olundu.
Rejissor Tatyana Lioznovanın xatırladığı kimi, “Analar” ilk növbədə sovet tamaşaçıları üçün yaradılsa da, əvvəldən xarici tamaşalar üçün planlar var idi. Deməli, süjetdə alman tərəfdən o qədər müsbət (yaxud ən azı rəğbət bəsləyən) personajlar var: qorxmuş professor, sadəlövh keşiş, zahirən qorxunc, daxildən mehriban əsgər. məhkum bir radio operatorunun və hətta əks etdirən Wehrmacht generalının köməyi - Stirlitz-in qatardakı yol yoldaşı.
Baş rol ifaçısı Vyaçeslav Tixonovun dediyi kimi: “Filmdə Hitlerlərin keçib getməsindən asılı olmayaraq tarixdə qalan eyni alman xalqı təsvir edilib”. Bu başa düşüləndir - axı almanlar da insandır...
Yeri gəlmişkən, film SSRİ-də nümayiş etdirildikdən qısa müddət sonra nümayiş etdirilən ADR sakinlərini ən çox heyran edən bu yanaşma idi. Düzdür, "Analar" Alman yayımı üçün yenidən redaktə edildi. ADR MQB-nin o vaxtkı baş kəşfiyyat şöbəsinin rəhbəri Markus Volf bunu təkid edirdi. O, həm də məsləhətçi kimi fəaliyyət göstərib. Əgər sovet tamaşaçısı üçün Almaniya (hətta Şərqi Almaniya) uzaq və tanış olmayan bir şey idisə və eyni dərəcədə tanış olmayan Baltikyanı ölkələr də asanlıqla keçə bilirdisə, alman üçün daha böyük həqiqilik tələb olunurdu.
Beləliklə, xüsusən də, yalnız Üçüncü Reyxin ən yüksək elitasının nümayəndəsi tərəfindən idarə oluna bilən "Horch" daha təvazökar - və rütbədə Stirlitz üçün uyğun olan "Mercedes" ilə əvəz edildi. Radio operatoru Kat - əfsanəyə görə, adi bir Berlin sakini - çox varlı xəstələr üçün nəzərdə tutulmuş Charite klinikasına girə bilmədi. Reyx kansleri 1945-ci ilin martında artıq mövcud deyildi - Müttəfiqlərin təyyarələri tərəfindən tamamilə məhv edildi. Ancaq xüsusilə bir çox dəyişikliklər Almaniyanın o vaxtkı həyatına, Berlinin görünüşünə və coğrafiyasına aid idi.
Almaniyanın "normallaşması"
Müasir Almaniyada "Baharın on yeddi anı" yalnız bilicilərə məlumdur. Ancaq 70-ci illərdə ADR-də mənzərə ümumiyyətlə müsbət qarşılandı. Baxmayaraq ki, yenidən quraşdırmaya baxmayaraq, çoxlu uyğunsuzluqlar var idi. Və onlar tarixi kinoxronika ilə güclü ziddiyyət təşkil edirdilər. “Sovet casusu”na rəğbət bəsləmək o qədər də asan deyildi, lakin jurnalist Karsten Pakizerin qeyd etdiyi kimi, bu, bəlkə də ilk xarici (almanlar üçün) “nasistlərin zəif düşüncəli degenerativlərə bənzəmədiyi” film idi və bir çoxları hətta bəziləri simpatiya doğurur.
Lakin o zaman Almaniyanın və onun xalqının imicini “normallaşdırmaq” yolunda ilk addım kimi görünən bu gün az qala təhqir kimi qəbul edilir. Beləliklə, 2018-ci ildə hakim Bundestaq partiyasının nümayəndələri serialın tamamilə yenidən çəkilməsini tələb etdilər, çünki bu, "tarixi reallığı təhrif edir və layiqli Wehrmacht zabitlərinin etibarsız obrazlarını və Sovet casusu Ştirlitsin saxta qəhrəman obrazını yaradır". Hətta deputatlardan və nazirlərdən ibarət xüsusi qrup yaradılıb və onlar ssenarini yazmağa başlayıblar. Amma heç bir irəliləyiş olmadı...
