AZ

Vitaminlərin insan orqanizminə faydaları

Vitaminlər insan sağlamlığı üçün vazkeçilməz qida maddələridir.

Azerforum.com bildirir ki, bu mikronutrientlər bədənimizin normal funksiyalarını yerinə yetirməsi üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Vitaminlərin bədəndəki rolu çox vaxt dərindən anlaşılmır və yalnız enerji verən qidalar kimi düşünülür. Halbuki vitaminlər hüceyrə yenilənməsi, immunitet sistemi dəstəyi, dəri sağlamlığı və hətta zehni funksiyaların inkişafında əsas rol oynayır. Vitamin çatışmazlığı bir çox sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bu yazıda vitaminlərin bədənimizə təsir edən gizli faydalarını araşdıracağıq.

Vitamin A

Vitamin A bədənimizin ən vacib sistemlərindən biri olan görmə funksiyası üçün əvəzolunmazdır. Bu vitamin göz hüceyrələrinin yenilənməsinə və sağlam qalmasına kömək edərək görmə qabiliyyətini yaxşılaşdırır və göz xəstəliklərinin riskini azaldır. Retinol forması gözün retinasında görmə piqmentlərinin istehsalına yardımçı olur, bu da gecə görmə qabiliyyətini gücləndirir. Həmçinin, vitamin A immun sisteminin güclənməsində mühüm rol oynayır və bədəni müxtəlif infeksiyalara qarşı qoruyur. Dərinin elastikliyini və gənc görünüşünü qorumaqda da bu vitamin əhəmiyyətlidir. Dərinin quru və qırışlı olmasının qarşısını alır. Antioksidant xüsusiyyətləri ilə hüceyrə zədələnməsini azaldır və iltihabı reaksiyaları tənzimləyir. Vitamin A çatışmazlığı dəridə quruluq, qızartı və müxtəlif dəri problemlərinə səbəb ola bilər. Bu vitamin saçların sağlam böyüməsinə də dəstək verir, saç köklərini gücləndirir və saç tökülməsinin qarşısını alır. Qidalarımızda qaraciyər, yerkökü, ispanaq kimi məhsullar vitamin A ilə zəngindir və bu vitaminin ehtiyacını qarşılamağa kömək edir. Vitamin A-nın düzgün qəbulu dərinin daha parlaq, saçların daha canlı və görmə qabiliyyətinin daha güclü olmasına şərait yaradır.

Vitamin C

Vitamin C bədənin iltihabi reaksiyalarla mübarizəsini dəstəkləyən və hüceyrə zədələnməsini azaldan bir antioksidant olaraq tanınır. İmmun hüceyrələrinin fəaliyyətini artıraraq bədəni bakteriya və viruslardan qoruyur, soyuqdəymə kimi xəstəliklərin qarşısını almaqda mühüm rol oynayır. Kollagen istehsalını sürətləndirərək dəri hüceyrələrinin yenilənməsinə və dəri elastikliyinin qorunmasına yardım edir. Vitamin C-nin təsiri ilə yaraların sağalması daha sürətli olur və dəridəki izlər azalır. Eyni zamanda, bu vitamin bədənin dəmir mənimsənməsini yaxşılaşdırır, bu da anemiya riskini azaldır və qan dövranını dəstəkləyir. Antioksidant xüsusiyyətləri sayəsində sərbəst radikallarla mübarizə aparır, bu da bədəni müxtəlif xərçəng növlərindən qoruyur. Vitamin C ürək-damar sağlamlığı üçün də əhəmiyyətlidir. Damarların elastikliyini artırır və ürək xəstəliklərinin riskini azaldır. Qidalarımızda sitrus meyvələri, qırmızı bibər və kivi kimi məhsullar bu vitaminlə zəngindir. Hər gün kifayət qədər vitamin C qəbul edilməsi bədənin daha sağlam, dəri və saçların isə daha gözəl görünməsinə kömək edir. Bu vitaminin antioksidant gücü sayəsində hüceyrələr yenilənir və bədən daha enerjili hiss edir.

Vitamin D

Vitamin D bədənin kalsium mənimsəməsini dəstəkləyərək sümüklərin sağlam və güclü qalmasına kömək edir. Bu vitamin sümüklərin möhkəmliyini artırır və osteoporoz kimi sümük xəstəliklərinin qarşısını alır. Günəş işığı ilə bədəndə sintez olunan vitamin D yaşlılarda və uşaqlarda sümüklərin inkişafı üçün xüsusilə əhəmiyyətlidir. Həmçinin, bu vitamin immun sisteminin gücləndirilməsində və bədəni infeksiyalardan qorumaqda mühüm rol oynayır. Psixoloji sağlamlıq üçün də vacibdir. Əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır və depressiya simptomlarını azaldır. Vitamin D damar sağlamlığını qoruyur, qan təzyiqini tənzimləyir və ürək xəstəliklərinin riskini azaldır. Bu vitamin, həm də əzələ funksiyalarını dəstəkləyir və əzələ zəifliyinin qarşısını alır. Qidalarımızda balıq, yumurta sarısı və zənginləşdirilmiş süd kimi məhsullar vitamin D ehtiyacını ödəməyə kömək edir. Vitamin D çatışmazlığı sümük zəifliyinə, yuxu problemlərinə və psixoloji narahatlıqlara səbəb ola bilər. Bu səbəbdən, günəşdə vaxt keçirmək və vitamin D ilə zəngin qidalar qəbul etmək sağlamlıq üçün vacibdir.

Vitamin E

Vitamin E güclü antioksidant xüsusiyyətləri ilə hüceyrə membranlarını sərbəst radikalların təsirindən qoruyur və hüceyrə yenilənməsini sürətləndirir. Bu vitamin dəri hüceyrələrinin bərpasına və qırışların azalmasına kömək edir, dərinin daha gənc və parlaq görünməsini təmin edir. Qan dövranını yaxşılaşdıraraq damarları qoruyur və ürək xəstəliklərinin riskini azaldır. Vitamin E-nin iltihab əleyhinə xüsusiyyətləri bədənin təbii müdafiə mexanizmini gücləndirir və infeksiyalara qarşı müqaviməti artırır. Saç sağlamlığı üçün də önəmlidir. Saç köklərini qidalandırır və saçların daha sağlam və parlaq olmasına şərait yaradır. Eyni zamanda, bu vitamin göz sağlamlığı üçün də faydalıdır, makula degenerasiyası riskini azaldır və gözləri sərbəst radikalların zərərindən qoruyur. Vitamin E-nin antioksidant təsiri bədən hüceyrələrinin zədələnməsinin qarşısını alır və yaşlanma prosesini ləngidir. Qidalarımızda badam, fındıq, günəbaxan toxumu və avokado kimi məhsullar bu vitaminlə zəngindir. Hər gün kifayət qədər vitamin E qəbul etmək bədənin daha sağlam və enerjili olmasına, dərinin isə daha gözəl görünməsinə yardımçı olur.

Vitamin K

Vitamin K qan laxtalanması prosesini tənzimləyərək bədəndə zədələnmiş toxumaların daha sürətli sağalmasına kömək edir. Bu vitamin kalsiumun sümük toxumasına yerləşdirilməsində mühüm rol oynayır və sümük gücünü artırır. Eyni zamanda, damar sağlamlığı üçün də əhəmiyyətlidir. Damarların elastikliyini qoruyur və damar sərtliyinin qarşısını alır. Vitamin K ürək-damar xəstəliklərinin riskini azaldır və qan təzyiqini tənzimləməyə kömək edir. Həmçinin, iltihabi prosesləri azaldaraq bədənin təbii müdafiə mexanizmini gücləndirir və immun sistemini dəstəkləyir. Vitamin K çatışmazlığı sümük zəifliyi və qanaxma riskini artırır, bu səbəbdən kifayət qədər qəbul edilməsi vacibdir. Qidalarımızda ispanaq, kələm, brokkoli və yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər bu vitaminlə zəngindir. Vitamin K-nın düzgün qəbulu sümüklərin daha sağlam və güclü olmasına, damarların isə daha elastik qalmasına şərait yaradır. Bu vitaminin yetərli səviyyədə olması bədənin daha balanslı və sağlam işləməsini təmin edir. Sümük və damar sağlamlığı üçün vitamin K-nın əhəmiyyəti böyükdür və balanslı qidalanma ilə bu ehtiyac ödənilməlidir.

Vitamin B kompleksi

Vitamin B kompleksi bədənin enerji istehsalına kömək edən və sinir sisteminin sağlam fəaliyyətini dəstəkləyən müxtəlif B vitaminlərindən ibarətdir. Bu kompleks bədənin karbohidratları, yağları və zülalları enerji mənbəyinə çevirməsində mühüm rol oynayır. Vitamin B1 (tiamin) sinir sisteminin düzgün işləməsini təmin edir və ürək-damar sağlamlığı üçün vacibdir. Vitamin B2 (riboflavin) hüceyrə enerjisi istehsalını sürətləndirir və dərinin, saçların və dırnaqların sağlam qalmasına kömək edir. Vitamin B3 (niasin) xolesterin səviyyəsini tənzimləyir və qan dövranını yaxşılaşdırır. Vitamin B6 (piridoksin) isə beynin inkişafına və immun sisteminin güclənməsinə dəstək verir. Folat (B9 vitamini) hüceyrə bölünməsini və DNA sintezini dəstəkləyir, hamiləlik dövründə xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Vitamin B12 sinir hüceyrələrinin qorunmasını təmin edir və qan hüceyrələrinin sağlamlığını dəstəkləyir. B vitamini çatışmazlığı yorğunluq, zəiflik və zehni dumanlılıq yarada bilər. Qidalarımızda ət, balıq, yumurta və yarpaqlı yaşıl tərəvəzlər bu vitaminlərlə zəngindir və gündəlik ehtiyacın qarşılanmasına kömək edir.

Folik turşu (B9 vitamini)

Folik turşu, xüsusilə hamiləlik dövründə dölün sinir borusu defektlərinin qarşısını almaq üçün vacib olan bir vitamindir. Bu vitamin hüceyrə bölünməsi və DNA sintezi üçün də əhəmiyyətlidir, bu da bədənin normal inkişafı və böyüməsi üçün mühümdür. Folik turşu hamilə qadınların qan dövranını tənzimləyir və anemiya riskini azaldır. Həmçinin, ürək-damar sisteminin sağlamlığını dəstəkləyir və damar sərtliyinin qarşısını alır. Bu vitamin beyində serotonin və dopamin kimi kimyəvi maddələrin istehsalını artırır, bu da əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmağa kömək edir. Folik turşu immun sistemi gücləndirir və infeksiyalara qarşı bədənin müqavimətini artırır. Bu vitaminin çatışmazlığı yorğunluq, zəiflik və konsentrasiya problemlərinə səbəb ola bilər. Yarpaqlı yaşıl tərəvəzlər, sitrus meyvələri, paxlalılar və zənginləşdirilmiş taxıl məhsulları folik turşu ilə zəngindir. Folik turşu qəbulu sağlam bir hamiləlik keçirmək və ümumi sağlamlığı qorumaq üçün əhəmiyyətlidir. Hər gün kifayət qədər folik turşu qəbul etmək bədənin normal funksiyalarını dəstəkləyir və həyat keyfiyyətini artırır.

Vitamin B12

Vitamin B12 sinir hüceyrələrinin sağlamlığını qoruyaraq sinir sistemi funksiyalarını dəstəkləyən mühüm bir vitamindir. Bu vitamin qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalını artırır və anemiyanın qarşısını alır. Həmçinin, beynin yaddaş funksiyasını gücləndirir və zehni dumanlılığı azaldır. Vitamin B12 DNA sintezi və hüceyrə bölünməsini dəstəkləyir, bu da bədənin normal inkişafı üçün vacibdir. Bu vitamin yaşlılarda zehni funksiyaların qorunmasına kömək edir və Alzheimer xəstəliyi riskini azaldır. Həmçinin, ürək-damar sağlamlığını dəstəkləyərək homosistein səviyyələrini tənzimləyir və ürək xəstəliklərinin riskini azaldır. Bu vitamin dəmirin orqanizm tərəfindən daha yaxşı mənimsənilməsinə kömək edir və enerji səviyyəsini yüksəldir. B12 vitamini çatışmazlığı yorğunluq, başgicəllənmə və sinir zədələnməsi kimi problemlərə səbəb ola bilər. Bu vitamin əsasən heyvani qidalarda - ət, balıq, yumurta və süddə mövcuddur. Kifayət qədər vitamin B12 qəbulu sinir sisteminin sağlamlığı üçün vacibdir və bədənin daha enerjili olmasına kömək edir.

Vitamin B6

Vitamin B6 sinir sistemi və beyin funksiyaları üçün vacib olan neyrotransmitterlərin sintezini dəstəkləyir. Bu vitamin beynin serotonin, dopamin və norepinefrin kimi kimyəvi maddələri istehsal etməsinə yardımçı olaraq əhval-ruhiyyəni tənzimləyir və depresiyanın qarşısını alır. Həmçinin, immun sistemini gücləndirərək bədəni infeksiyalardan və xəstəliklərdən qoruyur. Vitamin B6 qan dövranını dəstəkləyir və qan hüceyrələrinin düzgün işləməsinə kömək edir. Homosistein səviyyələrini tənzimləyərək ürək-damar xəstəliklərinin riskini azaldır və damar sağlamlığını qoruyur. Bu vitamin, həm də dəmirin mənimsənməsini artıraraq bədənin enerji səviyyələrini yüksəldir. Qidalarımızda banan, avokado, qoz-fındıq və taxıl məhsulları vitamin B6 ilə zəngindir. Vitamin B6 çatışmazlığı əhval-ruhiyyə problemlərinə, yorğunluğa və qan azlığına səbəb ola bilər. Düzgün qidalanma ilə vitamin B6 ehtiyacını qarşılamaq beynin daha sağlam işləməsinə və ümumi sağlamlıq üçün vacibdir. Bu vitamin bədənin enerji istehsalını dəstəkləyir və gündəlik həyat keyfiyyətini artırır.

 

Seçilən
79
1
azerforum.com

10Mənbələr