- Bəs, sizcə, daha çox hansı mövzulardan yazılmalıdır? - Bizim vacib mövzulardan biri gəncləri vətənpərvərlik ruhunda yetişdirməkdir. Daha sonra tarixi qələbələrimiz: 44 günlük müharibədə zəfər çalmağımız, torpaqlarımızı azad etməyimiz, 23 saatlıq “Antiterror əməliyyatı”nda 200 illik problemin həll olunması və s. çox vacib mövzulardan. Amma həyat təkcə bunlardan da ibarət deyil. İnsanlar sevir də, vəfat da edir, tənhalıq hissi də keçirir, fərəh də yaşayır. Bütün bunları ədəbiyyat əks etdirməlidir. - Hər bir yaradıcı insanın illər sonra keçmişə nəzər salanda xüsusən sevdiyi və sevmədiyi əsərləri olur. Bəs sizin yaradıcılığınızda belə nümunələr varmı? - Əsərlərimdə sevmədiyim şeylər yoxdur. Çünki sevməsəydim, onları yazmazdım. Sadəcə biri uğurlu olub, biri uğursuz. Amma hamısı mənim mənəvi övladlarımdır. Ona görə də yazdığım heç bir şey üçün peşmanlıq hissi keçirmirəm. - “Şəhərin yay günləri” Anarın Sovet dövrü yaradıcılığının həyəcan təbili idi. Bəs hazırkı cəmiyyətimizdə hansı nöqsanlar sizi narahat edir? - O dövrdə həmin əsəri yazmaq cəsarət tələb edirdi, çünki çox kəskin məsələlər qoyulmuşdu. Hətta onu bizim senzura buraxmaq istəmirdi, amma Ulu öndər Heydər Əliyev gəlib əsərin tamaşasına baxdı. O gələndə Mərkəzi Komitənin bütün katibləri, yaradıcılıq təşkilatlarının üzvləri gəlmişdi. Tamaşadan sonra səhnəyə çıxdı, əsəri təhlil etdi. Dedi, bu əsərə film çəkilməlidir. Rus teatrı da tamaşaya qoymalıdır. Bütün məktəblərdə müzakirə edilməlidir. Yəni belə təbliğ olundu. Mən bir neçə il qabaq “Şəhərin qış gecələri” adlı bir pyes yazdım. Əsər 90-cı ilin qara yanvar hadisələrinə həsr edilib. “Gənc Tamaşaçılar Teatrı”nda tamaşaya qoyuldu. Dövr dəyişdiyi üçün onun elə bir uğuru olmadı. Ayda bir dəfə tamaşası olur. Məsələ onda deyil ki, biz yazmırıq və ya daha pis yazırıq. İnsanlarda maraq azalıb. İnsanları da çaşdıran televiziya kanalları və internetdir. İndi ədəbiyyatı və digər hər şeyi telefon əvəz edib. Neyləyək? Belə bir dövrdür. - Gələk sizin Yazıçılar Birliyindəki fəaliyyətinizə... Anar Yazıçılar Birliyinin sədri vəzifəsindən getmək istəmir? - Sədrliyi niyə tərk etmirəm? Çünki mən yazıçıların iradəsinə tabeyəm. Əgər 5 qurultayda yazıçıların əksəriyyəti yekdilliklə mənə səsveriblərsə, deməli, istəyirlər ki, mən burada sədr olum. Yazıçı olmayıb istəməyənlərin isə öz işləridir. Onların fikri mənim üçün maraqlı deyil. Mən də demişəm ki, 2027-ci ildə 14-cü qurultay olacaq. Əgər o vaxta qalsam, mən namizədliyimi irəli sürməyəcəyəm. 
- Bəs Yazıçılar Birliyinin fəaliyyəti mediada necə işıqlandırılır? Çünki bəzi neqativ xəbərlər çıxır. - Çıxsın da. Az-çox məşhur adamlara sataşanda daha çox mediaya maraq oyanır. Onlar faktiki alverçilik edirlər. Söhbət məndən getmir. Məşhur bir rəssamı, bəstəkarı, abırlı bir alimi tənqid edəndə, təəssüf ki, buna “xəstə” maraq oyanır, bir az daha çox oxunur. Bu, qan içməkdən ləzzət alan insanlara xas olan cəhətdir. - Bəs gənclərlə aranız necədir? - Çox gözəldir. Mən gələndən sonra “Ulduz” jurnalını gənclərə verdik. Redaktorlardan tutmuş işçilərə qədər hamısı gənclərdir. Gənclər Şurası, Gənc Ədiblər Məktəbi yaratdıq. Gənclər təqaüd alırlar. Kitablarının müzakirəsini keçiririk. Yəni biz cavanlara işdə yardım edirik, sözdə yox. Hamam suyu ilə özünə dost tutanlar çoxdur, amma biz çalışırıq ki, işdə onlara kömək edək. - Yazıçılar birliyindən söz düşmüşkən, Elza Seyidcahanın yazıçılar birliyinə üzv olunmağı səs-küy yaratdı. Bu barədə fikirləriniz maraqlıdır.. - Bu çox maraqlıdır. Çünki bundan əvvəl rəhmətlik bəstəkar Ruhəngiz Qasımovanı da qəbul etdik. Çünki onun da pyes və bədii əsərləri var. Böyük pianinoçumuz Fərhad Bədəlbəylinin gözəl şeirləri var. Onu da qəbul etdik. Onda heç kəs səs-küy salmadı ki, bu, bəstəkardır, pianinoçudur. Elzanın da şeirləri var. Yaxşısı da var, ortabab olanı da. Doğrusu, mən onun kitabını oxumamışdım. Ərizə verəndə katiblərin fikri belə oldu ki, layiqdir, biz də onu qəbul etdik. Bundan sonra həngamə oldu. Niyə məhz o biriləri demirlər, bunu deyirlər? Yazıçılar İttifaqının iki min neçə üzvü varsa, deməli, hamısı Elzadan yaxşı yazırlar? Sadəcə Elza bir az məşhurdur. Deyirəm də, məşhur olmaq bəladır bu ölkədə. Bir adam ki, məşhur oldu, gərək hamı onu sancsın, təhqir etsin. Elzanın da səhvi bu oldu ki, elə şeirlər yazıb ki. Biz onu qəbul etmirik və dedilər ki, bunun üstündə onu çıxarmaq lazımdır. Dedim, yox, çıxarmaqla məsələ həll olmur. Onu çağırıb başa saldıq. O da qulaq asdı sözümüzə. Dedim, yaradıcılığının ilk vaxtında diqqəti cəlb etmək üçün belə şeylər yazmısan, amma indi səni kifayət qədər tanıyırlar. İstedadın da var. Elə şeirlər yaz ki, heç kəsdə qıcıq oyatmasın. O da bizim tənqidimizlə razılaşdı, ona xəbərdarlıq etdik ki, bir də belə şeylər olsa, artıq ayrı tədbirlər görəcəyik. Bununla da məsələ qurtardı. Amma yenə də əl çəkmirlər. Çünki başqa temaları yoxdur. - Qızınız da yazılar yazır. Onun yazıları ilə bağlı düşüncələriniz nələrdir? - Qızım da yazıçıdır. Mən onu yazıçı etməmişəm. Allah ona vergi verib, heç kəsdən də pis yazmır. Ona görə də Yazıçılar İttifaqına qəbul olub. Doğrusu, onu mən yox, Fikrət Qoca qəbul etdi. İndi kitab Mərkəzinin rəhbəridir. Orada kitabı, ədəbiyyatı təbliğ edir və xeyirli işlər görür. 
- İndiki dövrdə övladlarına İflic, Gürzə, İlanpəri və s. kimi adlar qoymaq istəyən insanlar var. Bəs siz obrazlarınıza necə ad verirsiniz? - İflic də verirlər (gülür -red.)? Vay! Afərin onlara! Mənim İflic obrazım yoxdur, ola da bilməz. Adi adlar verirəm. Realist əsərdə gərək adlar da real olsun. Mənim son hekayəm var – “Qatardan qalan adam”. Orada bir qəhrəmanın adı Ərkinazdır. Biri bunu mənə irad tutur ki, bu qədim adı, niyə qoyub? Gərək mən yazaydım ki, bunun nənəsinin adı Ərkinaz olub, ona görə özünün də adı Ərkinazdır? Gərək hər şeyi çeynəyib bunların ağzına qoyasan? Mənasız iradları oxuyanda fikirləşirsən ki, bu adamlar hansı dövrdə yaşayıblar, hansı meşədən çıxıblar? Bu nə təfəkkürdür belə? - Kənardan baxanda çox sərt, ciddi bir insan təəssüratı bağışlayırsınız. Amma yaradıcı birisiniz və yaradıcı insanların qəlbi adətən kövrək olur. Hansı əsər və kitab sizin qəhqəhə ilə gülməyinizə və ya kövrəlməyinizə səbəb olub? - Bəzən internetdə mənim haqqımda yazılar çıxır. Onları oxuyanda çox nəşələnirəm, gülürəm ki, ilahi, insanları niyə belə səfeh yaratmısan? - Bəs kövrəldiyiniz əsərlər? - Şeirləri çox sevirəm. Füzulini indi də oxuyanda çox kövrəlirəm. Dünya ədəbiyyatında çox əsərlər var ki, çox sevirəm. Elə filmlər var ki, onlara həmişə baxanda riqqətlənirəm. Gözəl musiqi dinləyəndə də adam riqqətlənir. - Filmlərdən söz düşmüşkən, hazırda Azərbaycan teatr və kino sahəsini necə dəyərləndirərdiniz? Çünki gözəl ssenarilər də yazmısınız… - Mənim iki ali kino təhsilim var; həm ssenarist kimi, həm də rejissor kimi oxumuşam. 15-dən artıq bədii filmim var. 10-dək sənədli televiziya filmlərim var. Azərbaycandan başqa Moskvada, Türkiyə və Özbəkistanda ssenarilərim əsasında filmlər çəkilib. Bunları ona görə sadalayıram ki, 12 ildir ki, kinonu mənim üzümə bağlayıblar. Üç ssenarim hazırdır, ikisini Mədəniyyət Nazirliyi qəbul edib, pulunu da ödəyib, amma çəkmirlər. Soruşanda deyirlər ki, pulumuz yoxdur. Pulları haçan olacaq, bilmirəm. Kino mənim həyatımın mühüm bir hissəsidir. Bir hissəsi ədəbiyyatdırsa, bir hissəsi də kinodur. Məni kinodan uzaqlaşdırmaq, əsərimi yaxın qoymamaq, mənə ən böyük zərbədir. Bütün boş tənqidlərdən, mənasız iradlardan heç biri mənə təsir etmir, nəinki məni kinodan uzaqlaşdırmaq. Özü də nəyi uzaqlaşdırırlar? Cəfər Cabbarlı haqqında ssenarim var. O, böyük klassikdir. İndi ədəbiyyata maraq azalıb. Heç olmasa kino vasitəsilə ədəbiyyatı təbliğ edək. Bu məqsədlə Mirzə Fətəli, Cavid, Mirzə Cəlil, Üzeyir bəy və C. Cabbarlı haqqında ssenarilər yazmışam. Bu seriyadan 5-ci film Cəfər Cabbarlı haqqında idi. Mən çox istərdim ki, bu film çəkilsin. Çünki bu filmlər həm onların həyatını əks etdirir, həm də yaradıcılığını. Amma bunlara pul tapılmır. Gözləyirəm ki, həm insaflı, həm də imkanlı adam meydana çıxsın ki, buna pul buraxsın. Boş-boş şeylərə buraxılan pulların bir hissəsi də buna buraxılsın. .jpeg)
- “Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi”əsərinizdə belə bir fikir səsləndirmisiniz: “İnsan ömründə görünməz bir sərhəd var. Bu sərhədə çatanacan hər şey başqadır, ümidlərlə, arzularla, xəyallarla yaşayırsan - filan şeyi filan filan edəcəm. Elə ki, sərhədi keçdin, istəyirsən, lap Şirəli baba kimi 150 il yaşa – hər şey arxada qalmış olacaq, ancaq həyata keçməmiş arzular haqqında xatirələr, vəssalam”. 90 yaşına doğru addımlayırsınız. 86 bahar görmüş bir insan olaraq, illər öncə yazdığınız bu fikrə münasibətiniz necədir? - Əlbəttə, olub. Bayaq dediyim kimi, arzum odur ki, yazdığım üç ssenaridən heç olmasa ikisi çəkilsin. Bəziləri deyirlər ki, sən Yazıçılar Birliyinin sədrisən. Sənə də maneə var? Mən indi daha çox çətinlik çəkirəm, nəinki gənc yaşlarımda. Gəncliyimdə kinolarım çəkilirdi, kitablarım çıxırdı. İndi kitablarımı öz hesabıma çap edirəm. Ona görə də hər şeyin yaxşı olduğunu deyə bilmərəm. Yazıçılar Birliyində isə işim ancaq başqalarına xidmət etməkdir, özüm üçün heç nə qazanmamışam. Ev məsələsi çətindir, amma çalışmışam ki, evlər tikdirdik. Sədrliyə başlayandan bu günə qədər ümumilikdə 100 adama mənzil vermişəm. Ad istəyiblər, çalışmışam ad verim. Yubileylərini, kitablarının təqdimatını keçirmişəm. - Son olaraq nə demək istərdiniz? - Yazıçılara qarşı bir az insaflı olsunlar. Bəzi bədxah adamlar var ki, iddiaları yazıçı və ya şair olmaqdır, amma bacarmayıblar. Bunun heyfini isə bacaran adamlardan çıxırlar. Onların sözünə qulaq asmasınlar. İnsanlara layiq olduqları qiyməti versinlər. Böhtanlar, yalanlar, şayiələr əsasında yox, gördükləri işlər əsasında. - Bəs gənc yazçı və şairlərə nə məsləhətiniz olardı? - Əgər siz ədəbiyyata ona görə gəlirsiniz ki, deməyə sözünüz və bacarığınız var, onda ədəbiyyata xoş gəlmisiniz. Yox, əgər şöhrət, ad üçün gəlirsinizsə, onda sizdən bir şey çıxmayacaq. 
FOTO - VİDEO - Nadir İbrahimli
