Meditasiya ruhsal və fiziki sağlamlığın inkişafı üçün çox effektiv bir üsuldur.
Azerforum.com bildirir ki, ev şəraitində meditasiya etmək insanın rahatlıq tapması və stressi azaldaraq özünü daha yaxşı hiss etməsinə kömək edir. Evdə meditasiya zamanı hər hansı avadanlığa və ya xüsusi bir yerə ehtiyac yoxdur, əsas olan sakit bir məkan və fokuslanmış zehnin olmasıdır. Meditasiya evdə asanlıqla həyata keçirilə bilər və bir neçə sadə addımlarla meditasiyanın faydalarını artırmaq mümkündür. Gündəlik həyatın qarışıqlığından uzaqlaşmaq və zehni dincəlmək üçün evdə meditasiya etmək ideal bir seçimdir. Bu yazıda ev şəraitində necə meditasiya etməyin yolları və bunun üçün hansı metodlardan istifadə edə biləcəyinizə dair təfərrüatlar verəcəyik.
1. Meditasiya üçün sakit bir yer seçin
Meditasiya üçün sakit bir yer seçmək, diqqətinizi cəmləmək və rahat bir atmosfer yaratmaq üçün çox vacibdir. Evdə meditasiya edərkən sizi yayındıracaq səslərdən və hərəkətlərdən uzaq, təmiz bir məkan seçmək mütləqdir. Bu yerin sadə olması, dekorasiya ilə dolu olmaması və rahat bir oturma yeri ilə təchiz edilməsi məqsədəuyğundur. Sakitlik və sadəlik diqqətinizi yayındırmır, əksinə, meditasiyanın effektini artırır. Yerinizi təyin etdikdən sonra həmin məkanı gündəlik meditasiya üçün istifadə etməyə çalışın ki, bu məkan sizin üçün ruhsal bir yerə çevrilsin. Səhər erkən və ya gec saatlar ailə üzvləri yatarkən meditasiya üçün ən uyğun vaxt ola bilər. Meditasiya zamanı səs və işıq səviyyəsini nəzarətdə saxlamaq da diqqətinizi toplamağa kömək edəcək. Əlavə olaraq, müəyyən bir buxur və ya aromaterapiya yağı ilə məkanda sakitləşdirici bir hava yarada bilərsiniz. Əgər xarici səs-küylər sizi narahat edirsə, qulaqcıqlarla təbii səslər və ya yüngül musiqi dinləmək faydalı ola bilər. Bu cür sakit və diqqət yayındırmayan bir yer meditasiyanın əsasını təşkil edir.
2. Doğru oturuş şəklini seçin
Meditasiya edərkən bədənin rahat duruşu çox vacibdir, çünki düzgün oturuş zehnin fokuslanmasına və bədənin rahatlamasına kömək edir. Lotus oturuşu ənənəvi meditasiyada istifadə olunan duruşdur, lakin hər kəs bu oturuşu rahat şəkildə edə bilmir. Əgər lotus oturuşu rahat deyilsə, sadəcə ayaqları çarpaz şəkildə oturaraq kürəyinizi düz tutmağa çalışın. Kürəyinizin düz olması meditasiyanın dərinliyini artırır və nəfəs almağı asanlaşdırır. Əllərinizi dizlərinizin üstünə qoyaraq ovuclarınızı açıq saxlayın. Əgər yerə oturmaqda çətinlik çəkirsinizsə, stulda oturmaq da bir seçimdir. Stulda oturarkən də kürəyinizi düz tutmağa və ayaqlarınızı yerə rahat yerləşdirməyə diqqət edin. Bu şəkildə oturarkən diqqət bədənin gərginliyini azaltmaq və rahatlığı təmin etməkdir. Bədəninizi rahat hiss etdikdən sonra nəfəsinizi yavaş-yavaş tənzimləməyə və diqqətinizi cəmləməyə başlaya bilərsiniz. Əsas məqsəd bədənin heç bir hissəsində gərginlik olmadan sakit oturmaqdır. Düzgün oturuş meditasiyanın uzun müddət davam etdirilməsinə dəstək verir.
3. Nəfəs texnikalarını tətbiq edin
Nəfəs almaq meditasiya prosesində diqqətinizi cəmləmək və rahatlamaq üçün əsas faktorlardan biridir. Meditasiya zamanı düzgün və dərin nəfəs almaq bədənin rahatlamasına və zehnin sakitləşməsinə kömək edir. Burnunuzdan dərindən nəfəs alın və nəfəs aldığınızda havanın bədəninizdə necə hərəkət etdiyini hiss edin. Daha sonra yavaş-yavaş nəfəs verin və bu prosesi bir neçə dəfə təkrarlayın. Nəfəs texnikası ilə zehninizi məşğul etmək sizi digər düşüncələrdən uzaqlaşdıracaqdır. Dərin və ritmik nəfəs aldığınız zaman hər nəfəs alış-verişində bədəninizi daha da rahat hiss edəcəksiniz. Diqqətinizi hər nəfəsdə tutmağa çalışın və başqa düşüncələr ortaya çıxanda sadəcə nəfəsə yenidən yönəlin. Bu texnika zamanla daha da güclənəcək və meditasiyanın keyfiyyətini artıracaq. Nəfəsin ritmini düzgün tutmaq, həm də meditasiyanın dərinliyinə nail olmaq üçün əsasdır. Hər nəfəsdə bədəninizi daha çox rahatlamağa çalışaraq nəfəs texnikalarını inkişaf etdirə bilərsiniz.
4. Diqqəti cəmləşdirməyi öyrənin
Meditasiya zamanı əsas məqsəd diqqəti bir nöqtəyə yönəltməkdir. Bu nəfəs, səs, mantra və ya bir obyekt ola bilər. Bəzi insanlar üçün nəfəsə diqqət cəmləmək ən asan texnikalardan biridir, çünki nəfəs alıb-vermək təbii və davamlı bir prosesdir. Digər insanlar isə diqqəti müəyyən bir mantraya yönəldir, bu da konsentrasiyanı artırmağa kömək edir. Meditasiya zamanı diqqət yayına bilər və bu çox normaldır. Əsas olan diqqəti yayındıran fikirləri təkrar-təkrar nəfəsə və ya seçdiyiniz obyektə yönəltməkdir. Diqqətinizi itirəndə narahat olmayın, çünki meditasiya prosesi məhz diqqəti təkrar-təkrar cəmləməklə inkişaf edir. Bu praktikanı davam etdirdikcə düşüncələrinizi daha yaxşı idarə edə biləcəyinizi hiss edəcəksiniz. Meditasiya zamanı diqqət dağılmadan fokuslanmaq zehni təmizləməyə və sakitliyi bərqərar etməyə kömək edir. Hər gün bu texnikanı təkrarladıqca meditasiyanın təsirli olduğunu görəcəksiniz. Diqqətin cəmlənməsi prosesi meditasiya zamanı rahatlığın artmasına və dərinləşməyə şərait yaradır.
5. Meditasiyanı gündəlik vərdişə çevirin
Meditasiya faydalı olması üçün davamlı olaraq təkrar edilməlidir və bunu bir vərdiş halına gətirmək lazımdır. Gündə cəmi 10 dəqiqə meditasiya belə zehninizdə və bədəninizdə böyük dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Ən önəmlisi hər gün eyni saatda meditasiya etməkdir ki, bu meditasiya prosesini bir rutinə çevirsin. Meditasiyanı səhər tezdən etməyə başlamaq gün ərzində daha sakit və diqqətli olmağınıza kömək edəcəkdir. Hər gün eyni vaxtda və eyni yerdə meditasiya edərək bu təcrübəni bir rituallıq halına gətirmək meditasiya prosesini asanlaşdıracaqdır. İlk vaxtlar meditasiya etmək çətin görünə bilər, lakin davamlı olaraq meditasiya etdikcə beyin bu prosesi daha tez mənimsəyəcəkdir. Meditasiyanı vərdişə çevirdikcə bədəninizin və zehninizin bu prosesə daha tez alışdığını hiss edəcəksiniz. Qısa müddət ərzində meditasiya zamanı daha sakit və rahat bir vəziyyətdə olacaqsınız. Meditasiyanı vərdiş halına gətirmək həyatınızın digər sahələrində də faydalı təsirlər göstərəcəkdir.
6. Meditasiya üçün vaxt təyin edin
Meditasiya zamanı doğru vaxt seçmək də vacibdir. Hər bir insanın həyat ritmi fərqli olduğundan, bəzi insanlar üçün səhər erkən meditasiya etmək daha faydalıdır. Səhər meditasiya günə daha sakit və diqqətli başlamağa kömək edir. Digər insanlar isə gecə yatmadan əvvəl meditasiya etməyi üstün tuturlar, çünki bu gündəlik stressdən qurtulmağa və rahat yuxuya getməyə şərait yaradır. Əsas olan meditasiya üçün müəyyən və dəyişməz bir vaxt təyin etməkdir. Məsələn, hər gün saat 7-də meditasiya etmək vərdiş halına gətirildikdə bədən və beyin həmin vaxtda meditasiya prosesinə hazır olur. Meditasiya üçün vaxt təyin edərkən meditasiyadan əvvəl və sonra narahatlıq olmamasına diqqət yetirin. Həmçinin, bu vaxtda telefon və ya digər cihazları uzaqlaşdıraraq tamamilə diqqəti meditasiyaya yönəltməyə çalışın. Meditasiyanı qısa bir zamanda başlamaq, uzun müddət diqqəti cəmləməyə çətinlik çəkənlər üçün ideal seçimdir. 5-10 dəqiqəlik meditasiya ilə başlamaq və zamanla bu müddəti artırmaq mümkündür. Müəyyən bir saat təyin edərək meditasiya etmək bu prosesi gündəlik rutinin bir hissəsinə çevirməyə kömək edəcək. Meditasiya zamanı saat və ya vaxt məhdudiyyətini düşünməmək tam diqqətini bu prosesə yönəltmək üçün faydalı olacaqdır. Nəticədə, meditasiya üçün doğru vaxtı müəyyənləşdirmək diqqət və konsentrasiyanı artırmağa kömək edəcəkdir.
7. Musiqidən və ya təbii səslərdən istifadə edin
Meditasiya zamanı sakitləşdirici musiqi və ya təbii səslər istifadə etmək, zehni dincəlmək və diqqəti toplamaq üçün faydalı ola bilər. Məsələn, dəniz dalğalarının səsi, meşə səsləri və ya yüngül instrumental musiqi meditasiya prosesində sizə kömək edə bilər. Bu cür səslər diqqətinizi yayındırmadan rahatlamağa imkan verir. Həmçinin, bəzi insanlar üçün müəyyən bir mantranı təkrarlamaq və ya rahatladıcı bir musiqi ritmi dinləmək meditasiya prosesini daha təsirli edir. Musiqi və ya səsləri meditasiya zamanı yavaş və sakit bir şəkildə səsləndirmək düşüncələrinizi boşaltmağa və rahatlamağa kömək edəcəkdir. Təbii səslər və ya yüngül musiqi evdə meditasiya edərkən xarici səs-küylərin qarşısını almaq üçün də yaxşı bir üsuldur. Beləliklə, meditasiya zamanı musiqi istifadə etmək diqqəti yayındırmadan sizi meditasiya prosesinə daha dərin şəkildə daxil edəcəkdir. Əgər tam səssizlikdə meditasiya etmək çətindirsə, bu üsulu sınayaraq diqqətinizi daha yaxşı cəmləyə bilərsiniz. Hər hansı bir fon musiqisini seçərkən sakitləşdirici və ritmik olmayan bir musiqiyə üstünlük vermək daha uyğundur.
8. Bədəninizi rahatlaşdırın
Meditasiya zamanı yalnız zehni deyil, bədəni də rahatlaşdırmaq vacibdir. Bədənin rahat vəziyyətdə olması meditasiyanın dərinliyini artırır və bu prosesin effektivliyini təmin edir. Bəzi meditasiya texnikalarında bədənin hər bir hissəsini tədricən rahatlaşdırmaq təklif edilir. Bu başdan başlayaraq ayaqlara qədər bütün əzələləri şüurlu şəkildə rahatlaşdırmaqla baş verir. Hər bir əzələ qrupunu ayrı-ayrılıqda diqqətə alaraq onları gərginlikdən azad etməyə çalışın. Dərin nəfəs alıb-vermə ilə bədənin gərgin hissələrini boşaltmaq mümkündür. Bədən rahat olduqda zehnin də sakitləşməsi asanlaşır və meditasiya daha təsirli olur. Rahat olmayan bir duruşda meditasiya etmək diqqətinizi yayındıra bilər və meditasiyanın keyfiyyətini azalda bilər. Buna görə də bədəninizi tam şəkildə rahatlaşdırmaq meditasiyanın əsas addımlarından biridir. Bədən rahat olduqda zehnin daha sakit və təmiz olmasına şərait yaranır.
9. Meditasiya texnikalarını müxtəlifləşdirin
Meditasiya texnikalarını dəyişdirmək bu prosesi daha maraqlı və təsirli edə bilər. Fərqli meditasiya üsulları arasında nəfəsə fokuslanma, vizualizasiya, mantra təkrar etmə və bədən skan edilməsi kimi texnikalar var. Nəfəsə fokuslanmaq ən sadə və geniş yayılmış texnikalardan biridir, lakin bəzi insanlar üçün digər üsullar daha uyğun ola bilər. Vizualizasiya texnikası zehni sakitləşdirmək üçün təsəvvür gücündən istifadə etməyə imkan verir. Bu texnikada sakit və rahat bir yerdə olduğunuzu təsəvvür etmək zehninizi və bədəninizi sakitləşdirə bilər. Mantra təkrarlamaq da meditasiya zamanı diqqəti cəmləşdirmək üçün istifadə edilən bir texnikadır. Mantranı təkrarlamaq, zehni sakitləşdirmək və diqqəti digər düşüncələrdən yayındırmağa kömək edir. Bədən skan etməsi isə bədənin müxtəlif hissələrinə diqqət yetirmək və onları rahatlatmaq üsuludur. Bu texnika bədəni tam şəkildə rahatlamağa və zehninizi təmizləməyə kömək edəcəkdir. Hər dəfə fərqli bir texnikanı sınaqdan keçirərək özünüz üçün ən uyğun meditasiya üsulunu tapa bilərsiniz. Meditasiya texnikalarını müxtəlifləşdirmək diqqəti artırmağa və meditasiyanın monoton olmasının qarşısını almağa kömək edir.
10. Düşüncələrinizlə barışın
Meditasiya zamanı beyninizdə müxtəlif düşüncələrin keçməsi normaldır. Bu düşüncələrdən qaçmaq və ya onları dayandırmağa çalışmaq əvəzinə, onları müşahidə edin və sakitcə axıb getməsinə icazə verin. Düşüncələrinizi idarə etmək və onları qiymətləndirmədən ötüb keçməsinə icazə vermək meditasiyanın vacib bir hissəsidir. Meditasiya zamanı zehnin sakit olması gözlənilsə də, düşüncələrin gəlməsi təbii bir prosesdir. Əsas olan bu düşüncələrə reaksiya vermədən və onları izləmədən, sadəcə müşahidə etməkdir. Düşüncələr gəlib keçdikcə diqqətinizi yenidən nəfəsə və ya fokuslandığınız obyektə yönəltməyə çalışın. Bu proses zehni sakitləşdirmək və diqqəti artırmaq üçün faydalıdır. Meditasiya zamanı zehninizdəki düşüncələri qəbul etmək və onlarla barışmaq daha dərin bir meditasiyaya nail olmağınıza kömək edəcək. Düşüncələrinizin axıb keçməsinə icazə verdikcə meditasiya prosesi daha sakit və rahat olacaq. Nəticədə, düşüncələrinizlə barışmaq və onları sakitcə müşahidə etmək meditasiyanın əsas məqsədlərindən biridir.
