Tədqiqatçılar bildirirlər ki, Tacikistanda 150 min il əvvələ aid yeni qazıntı sahəsi ilk insanların və onların əcdadlarının Orta Asiyaya köçü və inkişafında mühüm rol oynayıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, “Antiquity” elmi jurnalında dərc edilən araşdırma, Tacikistanın Zərəfşan vadisində müasir Homo sapiens, Neandertal və Denisovalılar da daxil olmaqla müxtəlif insan növlərinin bir yerdə yaşaya biləcəyini göstərir.
Tədqiqatın həmmüəllifi Yossi Zaydner, "Görünür, orta əsrlərdə əsasən İpək Yolu marşrutu kimi tanınan Zərəfşan vadisi bundan çox əvvəl insanların dağılması üçün əsas yol olub" deyib.
Alimlər Soii Havzak kimi tanınan arxeoloji sahədə bu yaxınlarda apardıqları qazıntılar zamanı çoxlu daş alətlər, heyvan sümükləri və qədim bitkilər tapıblar. Qazıntı sahəsinin üç fərqli hissəsində aparılan araşdırmalarda 20 min ilə 150 min il əvvələ aid insan fəaliyyəti təbəqələri aşkarlanıb.
Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu qalıqlar keçmiş iqlim və ətraf mühit haqqında ipuçları verir, həmçinin bölgədə yaşamış müxtəlif tip insancür kəşf etmək imkanı yaradır.
Alimlər, yandırılmış ağac və sümük kimi yaxşı qorunmuş üzvi materialların qazıntı sahəsini bölgənin qədim mühitini anlamaq baxımından "əhəmiyyətli" etdiyini bildirirlər. Dr. Zaydner "Bu, bizə bölgənin keçmiş iqlimini yenidən qurmağa imkan verir və ümid verir ki, gələcək qazıntılar bölgədə insan biologiyası ilə bağlı ipuçlarını ortaya çıxara bilər. Bu, Mərkəzi Asiyada insan cəmiyyətlərinin inkişafını və davranışını anlamaq üçün çox vacibdir” deyib.
Arxeoloqlar hesab edirlər ki, ərazinin sonrakı qazıntıları insan növünün qədim icmalarının bir-biri ilə necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu aşkarlaya bilər. Alimlər düşünürlər ki, Mərkəzi Asiyada yerləşən bu dağ keçidi tarixdən əvvəlki insan cəmiyyətlərinin geniş bölgələrdə yayılması üçün əsas keçid məntəqəsi rolunu oynayıb.
"Ümid edirik ki, saytda davam edən tədqiqatlar müasir insanlar, neandertallar və denisovalılar kimi müxtəlif insan populyasiyalarının bu bölgədə necə qarşılıqlı əlaqədə olduğuna dair yeni anlayışlar verəcək", - deyib Zaydner.
