Vətən müharibəsində qazandığımız tarixi Qələbədən sonra işğaldan azad edilən ərazilərdə həyata keçirilən genişmiqyaslı quruculuq və bərpa işləri ölkəmizin gücünü, milli iradəsini və inkişaf potensialını nümayiş etdirir. Ermənistanın 30 ilə yaxın işğal dövründə viran qoyduğu Qarabağ və Şərqi Zəngəzur torpaqları bu gün Azərbaycanın gələcəyi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən bir dirçəliş mərhələsini yaşayır. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə bu ərazilərdə sürətli və planlı bərpa işləri aparılır. Hər səfəri zamanı dövlət başçısının şəxsən layihələrə nəzarət etməsi, Böyük Qayıdış strategiyasının reallaşdırılmasında mühüm bir mərhələdir.
Zəngilan: İnkişafın və Yenidənqurmanın Nümunəsi
Zəngilan rayonu işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpasında xüsusi yer tutur. Rayonda həyata keçirilən quruculuq layihələri həm ölkə iqtisadiyyatı, həm də regionun inkişafı üçün yeni imkanlar yaradır. Xüsusilə, Prezident İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanının açılışı bu bölgədə həyatın yeni mərhələyə qədəm qoyduğunun göstəricisidir. Bu, azad olunmuş ərazilərdə inşa edilən ikinci beynəlxalq hava limanıdır və bölgənin nəqliyyat infrastrukturunu gücləndirərək Qarabağı dünya ilə birləşdirən mühüm bir vasitə rolunu oynayacaq. Hava limanının tikintisi azad edilmiş torpaqların strateji və iqtisadi əhəmiyyətini artırır.
Zəngilan həmçinin "Ağıllı Kənd" layihəsinin ilk həyata keçirildiyi məkan kimi xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Rayonun Ağalı kəndində tətbiq olunan bu layihə müasir texnologiyalarla təchiz edilmiş yaşayış məntəqələrinin yaradılmasını əhatə edir. Sakinlərin yüksək standartlara cavab verən evlərlə təmin olunması və kənd təsərrüfatının inkişafı Böyük Qayıdışın reallığını nümayiş etdirir. Prezident İlham Əliyev Ağalı sakinləri ilə görüşü zamanı bu bölgədə həyatın tezliklə tam canlanacağına əminliyini ifadə edərək deyib: "Burada həyat qaynayacaq. Biz azad edilmiş torpaqları abadlaşdıracağıq və hər bir keçmiş köçkün öz dədə-baba torpağına qayıdacaq."
Azərbaycan-Türkiyə Qardaşlığının Yeni Səhifəsi
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Zəngilan səfəri, iki ölkə arasında sarsılmaz dostluğun və əməkdaşlığın bir daha təsdiqidir. Ərdoğan, Zəngilanda həyata keçirilən işlərin sürətini və miqyasını yüksək qiymətləndirərək bildirib: "Bu qədər qısa müddət ərzində görülən işlər doğma yurdundan ayrı düşmüş azərbaycanlıların torpaqlarına qayıtması üçün böyük imkanlar yaradır."
Bu səfər çərçivəsində "Dost Aqropark" adlı "ağıllı kənd təsərrüfatı" kompleksinin açılışı da mühüm hadisələrdən biri oldu. Bu layihə regionun kənd təsərrüfatı potensialını artıraraq, həm daxili bazar, həm də ixrac imkanlarını genişləndirəcək. Bununla yanaşı, Azərbaycan-Türkiyə Meşə Təlim Mərkəzi, "Ağıllı Tinglik" və "Dostluq Meşəsi" Kompleksinin təməli qoyuldu. Bu ekoloji layihələr ətraf mühitin qorunmasını və davamlı inkişafın təmin olunmasını hədəfləyir.
Bölgənin İqtisadi Potensialı
Ekspertlərin fikrincə, Zəngilan rayonu yalnız tarixi əhəmiyyətinə görə deyil, həm də iqtisadi və turizm potensialına görə strateji ərazi hesab olunur. Hava limanı və nəqliyyat dəhlizlərinin istifadəyə verilməsi, bölgənin beynəlxalq ticarət və logistika mərkəzinə çevrilməsinə imkan yaradacaq. Zəngəzur dəhlizinə inteqrasiya ediləcək Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanı, "Şimal-Cənub" və "Şərq-Qərb" nəqliyyat dəhlizlərinin bir hissəsinə çevrilərək Azərbaycanın tranzit potensialını artıracaq. Bu, həm də Zəngilan daxil olmaqla, Şərqi Zəngəzurun iqtisadi yüksəlişi üçün yeni fürsətlər yaradacaq.
Zəngilanın turizm potensialı da böyükdür. Bölgənin təbii gözəllikləri, tarixi abidələri və unikal landşaftı yerli və beynəlxalq turistlər üçün cəlbedici olacaq. İnfrastrukturun bərpası, turizm obyektlərinin tikintisi bu potensialı gerçəkləşdirmək üçün əsas amillərdən biridir. Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş digər ərazilərində olduğu kimi, burada da yenidənqurma işlərinin sürətlə davam etməsi ölkəmizin Böyük Qayıdış planının uğurla həyata keçirildiyini göstərir.
Quruculuq Ruhunun Ümummilli Əhəmiyyəti
Zəngilanda və digər azad olunmuş ərazilərdə həyata keçirilən quruculuq işləri təkcə maddi deyil, həm də mənəvi əhəmiyyət daşıyır. Bu layihələr, doğma torpaqlarından uzaqda yaşamış insanların öz yurdlarına qayıtmaq arzusunu reallığa çevirir. Hər bir görülən iş, Azərbaycan dövlətinin xalqına və tarixinə göstərdiyi qayğının və hörmətin təzahürüdür.
Bölgədə həyatın bərpası, infrastrukturların tikilməsi, yolların çəkilməsi və yeni obyektlərin inşası Azərbaycan xalqının öz torpaqlarına olan sevgisinin ifadəsidir. Prezident İlham Əliyevin liderliyi ilə həyata keçirilən Böyük Qayıdış strategiyası, Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun gələcəyini təmin edən ən mühüm addımlardan biridir.
İşğaldan Azad Olunmuş Ərazilərin Dirçəlişi: Cəbrayıl və Qubadlının Yenidən Doğuluşu
Cəbrayıl və Qubadlı rayonları işğaldan azad edildikdən sonra genişmiqyaslı bərpa işlərinin mərkəzindədir. Ermənistanın vandallığı nəticəsində tamamilə dağıdılmış bu ərazilər hazırda yeni bir həyatın başlanğıcını yaşayır. Azərbaycan hökumətinin və Prezident İlham Əliyevin birbaşa nəzarəti ilə həyata keçirilən quruculuq layihələri, bu torpaqların həm iqtisadi, həm də sosial inkişafını təmin etmək məqsədini daşıyır. Böyük Qayıdış strategiyasının mühüm bir hissəsi kimi, Cəbrayıl və Qubadlıda görülən işlər, xalqımızın doğma yurdlarına qayıtmasını sürətləndirir.
Cəbrayılın İnkişaf Perspektivləri
Cəbrayıl rayonu, strateji mövqeyi və təbii resursları ilə yenidənqurma işlərində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu rayonun bərpasında əsas diqqət kənd təsərrüfatının inkişafına yönəldilib. Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Cəbrayılda yeni infrastruktur layihələrinin təməli qoyulub. Bu, rayonun iqtisadi potensialını tam reallaşdırmağa şərait yaradacaq.
Cəbrayılda həyata keçirilən əsas layihələrdən biri “ağıllı kənd təsərrüfatı” sisteminin tətbiqidir. Bu sistem müasir texnologiyalara əsaslanır və məhsuldarlığın artırılmasını, həmçinin resurslardan səmərəli istifadəsini təmin edir. Regionda kənd təsərrüfatı sahəsindəki bu yeniliklər yalnız daxili bazar üçün deyil, həm də xarici bazarlara çıxış üçün böyük perspektivlər açır. Eyni zamanda, Cəbrayılın tarixi abidələrinin bərpası və qorunması, bölgənin turizm potensialını artıracaq əsas amillərdən biridir.
Qubadlıda Yenidənqurma və İntibah
Qubadlı rayonu da geniş bərpa işləri ilə diqqət çəkir. Burada həyata keçirilən infrastruktur layihələri, xüsusilə də yolların çəkilməsi və sosial obyektlərin inşası, bu bölgədə həyatın tezliklə tam canlanmasına şərait yaradır. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Qubadlının zəngin təbii sərvətləri və münbit torpaqları bu rayonu kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrində inkişaf etdirilmək üçün mühüm məkana çevirir.
Qubadlıda yeni yaşayış komplekslərinin tikilməsi və köçkün ailələrinin müasir standartlara uyğun evlərlə təmin olunması Böyük Qayıdışın real nəticələrini göstərir. Rayonun gələcək inkişafı üçün nəzərdə tutulan layihələr arasında turizm obyektlərinin yaradılması, meşə təsərrüfatının inkişafı və su resurslarının səmərəli istifadəsi də yer alır. Bu layihələr Qubadlını Şərqi Zəngəzurun ən dinamik inkişaf edən bölgələrindən birinə çevirməyi hədəfləyir.
İşğaldan Azad Edilmiş Ərazilərdə Turizm və İqtisadi İntibah
Cəbrayıl, Qubadlı və digər işğaldan azad edilmiş ərazilərin təbii və tarixi zənginlikləri onların turizm potensialını artırır. Bu ərazilərin müasir infrastruktura sahib olması yerli və beynəlxalq turistlərin cəlb edilməsində mühüm rol oynayacaq. Eyni zamanda, nəqliyyat dəhlizlərinin yaradılması, bu bölgələrin qlobal ticarət marşrutlarına inteqrasiyasını təmin edərək, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin inkişafına təkan verəcək.
Azərbaycan hökuməti tərəfindən həyata keçirilən bütün bu layihələr yalnız iqtisadi səmərəlilik baxımından deyil, həm də milli birliyin və qürurun təcəssümü olaraq dəyərləndirilir. Hər bir yeni tikinti, hər bir bərpa olunan kənd və şəhər, xalqımızın əzmini, iradəsini və tarixi torpaqlarına olan sevgisini nümayiş etdirir.
Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun Gələcəyinə Baxış
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə görülən quruculuq işləri Azərbaycanın gələcəyinə dair böyük ümidlər yaradır. Şərqi Zəngəzur və Qarabağ iqtisadi zonaları həm yerli əhali, həm də beynəlxalq investorlar üçün geniş imkanlar açır. Hava limanlarının, yolların və digər nəqliyyat infrastrukturlarının tikintisi bu bölgələrin strateji əhəmiyyətini artırır və onların qlobal iqtisadi şəbəkəyə inteqrasiyasını təmin edir.
Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən Böyük Qayıdış layihəsi, yalnız ərazilərin bərpası deyil, həm də insanların öz torpaqlarına qayıdaraq, orada həyat qurmasını təmin edən genişmiqyaslı bir strategiyadır. Bu strategiya, Azərbaycanın həm iqtisadi gücünü, həm də milli iradəsini dünyaya nümayiş etdirir.
Birlik və İnkişafın Simvolu
Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində həyata keçirilən bərpa işləri, xalqımızın birliyinin və dövlətimizin gücünün simvoludur. Cəbrayıl, Qubadlı, Zəngilan və digər rayonlarda aparılan quruculuq işləri, Azərbaycanın Böyük Qayıdış strategiyasının uğurla həyata keçirildiyini göstərir. Bu torpaqlar yenidən çiçəklənir və Azərbaycan xalqının həmrəyliyi ilə gələcəyə doğru möhkəm addımlarla irəliləyir.
Azərbaycanda həyata keçirilən bu layihələr, yalnız bir xalqın öz torpaqlarına qayıdışı deyil, həm də yeni bir həyatın başlanğıcıdır. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda qurulan bu yeni həyat, tarixdə qürurla anılacaq bir dirçəliş dövrünün parlaq səhifəsidir.
Gülnarə Allahverdiyeva,
ADPU-nun nəzdində Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Kollecinin müəllimi
