Astronomlar 1054-cü ildə fövqəlnova partlayışından qalan ulduz Crab Pulsardan yayılan qeyri-adi "zebra nümunəsi" siqnalının sirrini açıb.
HİT.az xəbər verir ki, nəticələr "Physical Review Letters" jurnalında dərc olunub.
Pulsarlar qütbləri vasitəsilə güclü radio siqnalları yayan və Yerdəki müşahidəçilər üçün pulsasiya effekti yaradan neytron ulduzunun bir növüdür. 33 millisaniyəlik dövrə ilə fırlanan Crab Pulsar ziqzaq zolaqlarına bənzəyən, 5-30 giqahers arasında dəyişən tezliklərə malik qeyri-adi radio siqnalına malikdir. Bu siqnal başqa heç bir məlum obyektdə tapılmır və “zebra nümunəsi” adlanır.
Kanzas Universitetinin astrofiziki Mixail Medvedev bu nümunənin pulsarın maqnitosferindəki radiodalğaların qarşılıqlı təsirinin nəticəsi olduğunu irəli sürüb. Radio dalğaları müxtəlif sıxlıqlı plazmalarla təmasda olur, bu da onların düzxətli yayılmasından kənara çıxmasına səbəb olur. Yüksək sıxlıqlı ərazilər radio dalğalarını əks etdirir, alternativ işıq və kölgə zolaqları yaradır, aralarındakı məsafə siqnalın tezliyindən asılıdır.
Əldə edilən model pulsarların və digər ekstremal astronomik obyektlərin maqnitosferlərində plazma sıxlığını ölçmək üçün yeni üsul açır. Crab Pulsarı unikal olsa da, təklif olunan üsul digər gənc və yüksək enerjili pulsarlara, eləcə də Eynşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsini sınaqdan keçirmək üçün istifadə edilən ikili sistemlərə tətbiq oluna bilər.
“Bu tədqiqat bizə pulsarların fizikasını daha yaxşı anlamağa imkan verir və müşahidə astronomiyasının imkanlarını genişləndirir”, deyə Medvedev qeyd edir.
Samir
