"Mavi Quran"ın bir səhifəsində mürəkkəb naxışların altında gizlədilmiş mətn aşkar edilib.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə interestingengineering.com saytı məlumat yayıb.
"IX əsrə aid bu əlyazma, indiqo rənginə boyanmış dəridən hazırlanmış səhifələri, qızıl kufi xətti ilə yazılmış mətni və gümüş bəzəkləri ilə məşhurdur", deyə məqalədə qeyd olunur.
Bildirilib ki, gizli mətnin "Ən-Nisa" surəsindən ayələr olduğu müəyyən edilib. Həmin mətn Əbu-Dabidə yerləşən Zayed Milli Muzeyinin tədqiqatçıları tərəfindən ən müasir çoxspektral vizuallaşdırma texnologiyasından istifadə edilərək aşkarlanıb.
Bu kəşf İslam əlyazmalarının yaradılması və erkən dövr xəttatlıq sənəti haqqında yeni məlumatlar təqdim edir.
Tədqiqat göstərib ki, qızıl rəngdəki mürəkkəb naxışlar sadəcə dekorativ məqsəd daşımayıb, həm də xəttatın səhvini gizlətmək üçün funksional rol oynayıb. Səhv yəqin ki, təkrarlanan ayə olub və yeni səhifə yazmaq əvəzinə həmin səhifədə maskalanıb. O dövr üçün indiqo rənginə boyanmış dəridən hazırlanmış səhifələrin yüksək qiyməti nəzərə alınarsa, səhifəni yenidən hazırlamaq qeyri-praktik idi.
Əbu-Dabidə yerləşən Zayed Milli Muzeyinin kuratoru Nurul İman Rusli müasir texnologiyaların bu cür tarixi qatların aşkarlanmasındakı əhəmiyyətini vurğulayıb:
"Düşünülür ki, "Mavi Quran"ın yalnız bir nüsxəsi mövcuddur və onun məlum olan təxminən 100 səhifəsi onilliklərdir alimləri valeh edir. Bu əlyazmanın bir səhifəsinə yeni işıq salmaq üçün istifadə edilən qabaqcıl texnologiya bu nadir Quran nüsxəsinin yaradılmasına dair əlavə perspektivlər təqdim edir".
Zayed Milli Muzeyinin kurator köməkçisi May Əl-Mansuri "Mavi Quran" haqqında aparılan araşdırmanın geniş təsiri barədə danışıb:
"Mavi Quran" üzərində aparılan yenilikçi tədqiqat bu əhəmiyyətli əlyazmanın mənşəyi və yaradılması ilə bağlı yeni perspektivlər təqdim edir. Bu tədqiqat muzeyin BƏƏ və beynəlxalq miqyasda mədəni və akademik həyatda oynadığı rolu vurğulayır".
Qeyd edək ki, "Mavi Quran" eramızın 800-900-cü illərinə aid edilir. Əvvəlcə 600 səhifədən ibarət olduğu güman edilən bu əlyazmanın hazırda yalnız təxminən 100 səhifəsi qorunub saxlanılıb. Bu səhifələr dünyanın müxtəlif muzey və özəl kolleksiyalarına səpələnib. Əlyazmanın dəqiq mənşəyi hələ də mübahisəlidir. Onun Şimali Afrika, İraq və ya Əndəlüsdə yaradıldığı təxmin edilir.
Aydın
