Qış aylarında immunitet sistemimizi gücləndirmək üçün müxtəlif vitamin əlavələri və ya qida maddələrindən istifadə edirik. Xüsusilə qışda bir çox insanlar turşu və quru lobya kimi qidalara üstünlük verir. Qida üzrə tanınmış mütəxəssis, professor Canan Karatay qış tərəvəzlərinin sirrini, paxlalılar və turşuların balansını, immunitet üçün hansı qidaların lazım olduğunu açıqlayıb.
“Sherg.az” “Milliyet.com.tr”yə istinadən bildirir ki, professor təbii antibiotik kimi tanınan turşu və turşu suyunun qış aylarında əvəzolunmaz olduğunu deyib. Turşu suyunun faydalarına toxunan Canan Karatay hər kəsin qış tərəvəzlərindən təbii turşu hazırlamalı olduğunu bildirib. Xüsusilə duzlu gül kələm, çuğundur, kərəviz, kələm, soğan və sarımsağın sağlam bakteriyaları artıracağını izah edib. Bundan əlavə, müxtəlif bölgələrdə hazırlanan qızardılmış turşu və xörəklərin eyni fayda verəcəyini vurğuladı. Qış aylarının vazkeçilməz yeməkləri adətən paxlalılar və turşulardır. Xüsusilə lobya və turşunun birlikdə istehlakı illərdir dəyişməyən bir ənənəyə çevrilib. Paxlalılar və turşuların, əslində, balanslaşdırılmış qidalar olduğunu ifadə edən Canan Karatay, "paxlalıların həzm edilməsi çətin olur. İstifadə etdikdən sonra mədədə qaz və ya şişkinliyə səbəb ola bilər. Fermentasiya olunmuş qidalar bu həzmi asanlaşdırır. Bu sayədə bağırsaqlarımız rahat olur və qaz problemlərindən qurtulmuş oluruq”. Qış aylarında bir çox insanın süfrələrində olan paxlalı bitkilərdən danışan Karatay, heç bir qeyri-təbii məhsulun istehlak edilməməsi lazım olduğunu vurğulayıb. O, xaricdən gətirilən paxlaların uzunmüddətli dayanıqlığını və xarici amillərdən qorunmasını təmin etmək üçün çiləmə imkanlarından danışıb. Karatayın sözlərinə görə, paxlalılar təbii xüsusiyyətlərini itirir və insan orqanizminə heç bir fayda vermir.
Sağlamlığımızı təhlükəsiz və güclü saxlamaq üçün dərmana ehtiyacımız olmadığını bildirən Canan Karatay, bədənin qələvi qidalar sayəsində qorunacağını bildirib. “Mümkün olduğunca turşu və paxlalılar kimi tərkibində canlı bakteriya olan qidaları istehlak etməyə çalışın. Bədəni qələviləşdirən bu qidalar sayəsində bədənin pH səviyyəsi daha sağlam olur.
Qış aylarında turşu suyu istehlak etməyin probiotik təsirinə toxunan Canan Karatay bunun bağırsaqları faydalı şəkildə aktivləşdirəcəyini bildirib. Karatayın sözlərinə görə, bağırsaqların işləməsi də qidanın çox yaxşı həzm olunmasını təmin edir. Mütəmadi bağırsaq hərəkətlərinin yuxu problemlərinə belə yaxşı olduğunu deyən Canan Karatay misal çəkdi: "Əsas bağırsaq sağlamlığını yaxşılaşdırmaqdır. Hətta xolesterolu olduğunu deyən bir xəstəyə əvvəlcə bağırsaqlarını məşq etməli olduğunu söylədim". Qəbizlik problemi olan fərdlər ilk növbədə bağırsaq sağlamlığına diqqət etməlidirlər. Qış aylarında istehlak edilən turşu, turşu suyu və paxlalılar bunun üçün ən faydalı vasitələrdir. Canan Karatay, inkişaf edən qəbizlik probleminin az su istehlakı, kalium, maqnezium, kalsium və natrium çatışmazlığı ilə əlaqəli olduğunu söylədi. Soyuq havalarda istehlak etdiyimiz qış tərəvəzləri, turşulardan hazırlanan salatlar, paxlalılar və turşu suyu sayəsində vitamin və mineral çatışmazlığının qarşısını almaq mümkündür. Canan Karatay müsahibəsində "erkən təbabətin atası" kimi tanınan İbn Sinanın fikirlərindən danışıb: "İbn Sina deyir ki, insan bağırsağı təxminən 12 metr uzunluqdadır. Qəbul etdiyiniz qida 12 saatdan sonra bağırsaqlara çatır”.
