Məqsəd daha az metan buraxan bitki növlərini müəyyən etmək və onları heyvan yeminə daxil etməklə qlobal istiləşmə ilə mübarizə aparmaqdır.
Kolumbiyanın cənub-qərbində yerləşən tədqiqat mərkəzindəki böyük metal otaqların ilk baxışdan soyuducuları xatırlatdığını söyləyə bilərik. Beton döşəmələr, pleksiglas pəncərələr və divara quraşdırılmış kondisionerlərlə əhatələnən bu otaqlar çox fərqli məqsəd daşıyır: heyvanların buraxdığı qazları ölçmək.
Sherg.az xəbər verir ki, burada çalışan alimlərin məqsədi qoyunlardan gələn qazın tərkibini təhlil etməkdir. Yanvar ayında heyvanlar bu otaqlara yerləşdiriləcək və onların 24 saat gəyirdiyi qazlar yüksək texnologiyalı maşınlarla ölçüləcək. Məqsəd daha az metan buraxan bitki növlərini müəyyən etmək və onları heyvan yeminə daxil etməklə qlobal istiləşmə ilə mübarizə aparmaqdır.
Təcrübələrdə istifadə olunacaq bitkilər yaxınlıqdakı "Gələcək Toxumlar" adlı gen bankından götürülür. Bu bankda 67 mindən çox bitki nümunəsi saxlanılır; Bunların əksəriyyəti tropik otlar və paxlalı bitkilərdir. Toxumlar -23°C-yə qədər soyudulmuş vakuumla bağlanmış alüminium torbalarda saxlanılır.
Layihənin birinci mərhələsində toxumlar laboratoriyada sınaqdan keçirilir. Tədqiqatçılar gövşəyən heyvanın mədəsini təqlid edən sınaq borularına yem yerləşdirməklə nə qədər metan ayrıldığını ölçürlər. Daha sonra qoyunlara metan istehsalı az olan və qida dəyəri yüksək olan yemlər verilir. Son nəticə qoyunların qazı və nəcisini analiz etməklə əldə edilir.
Metan qazı qlobal istiləşmənin 20-30 faizinə cavabdehdir. Heyvandarlıq sektoru metan emissiyalarının ən böyük mənbəyidir; Bu qazın böyük hissəsi iribuynuzlu mal-qara, qoyun və keçi kimi gevişən heyvanlardan gəlir. Metan emissiyalarını azaltmadan dünyanı 1,5°C temperatur artımı həddində saxlamaq mümkün deyil.
Tədqiqatçıların ümid bağladıqları bitkilər ümumiyyətlə paxlalı bitkilərdir. Məsələn, Leucaena diversifolia adlı bitki metan əmələ gətirən mikrobları sıxışdıran maddə olan taninlə zəngindir. Üzüm giləmeyvələrində də tapılan tanin, bu bitkiləri heyvanların qidalanmasında ekoloji cəhətdən təmiz bir seçim edir.
Yüksək texnologiyalı yem əlavələri və ya metanı azaldan vaksinlər kimi həllər də hazırlanır. Bununla belə, bu texnologiyalar çox vaxt baha başa gəlir və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə fermerlər üçün əlçatmazdır. CIAT-ın (Beynəlxalq Tropik Kənd Təsərrüfatı Mərkəzi) sadə yem mərkəzli layihəsi istənilən ölkədən olan fermerlərə tətbiq oluna bilər və adi heyvan qidalanma planı qədər asandır.
Qoyun qazının ölçülməsi zarafat kimi görünsə də, ciddi elmdir. Mütəxəssislərdən biri bunu belə yekunlaşdırır: "Gülməlidir, çünki danışdığımız mövzu gövşəyən heyvanlardır. Amma bu, çox vacib məsələdir. Əgər fermerlər və alimlər bu məsələdə birlikdə çalışsalar, biz dünyanı daha yaxşı bir yerə çevirə bilərik".
