Son araşdırmalara görə, tost və kartofun tərkibində olan akrilamid adlı maddə infarkt və insult riskini artırır. Ümumiyyətlə nişastalı məhsulların qızardılması və bişirilməsi zamanı meydana çıxan bu kimyəvi maddə siqaret və bəzi kosmetik məhsullarda da olur.
Təbii şəkərlərin isti ilə reaksiya verərək qaralması nəticəsində meydana gələn yanmış karbohidratlar da akrilamidlə zəngin qidalar arasındadır.
Akrilamidin bədəndə xərçəng riskini artıra biləcəyi ilə bağlı narahatlıqlar uzun müddətdir gündəmdə olsa da, ispan mütəxəssislər akrilamid istehlakının ürək-damar xəstəliklərinə də mənfi təsir göstərə biləcəyi qeyd edilir.
Moderator.az xəbər verir ki, Nutrients jurnalında nəşr olunan araşdırmada 100 mindən çox adamı əhatə edən təxminən 20 illik məlumatlar araşdırılıb. Tədqiqat göstərdi ki, yüksək akrilamid qəbulu infarkt və insult kimi ciddi ürək-damar sağlamlığı problemlərinə, həmçinin vaxtından əvvəl ölüm riskinin artmasına səbəb ola bilər. Həmçinin, həddindən artıq akrilamid qəbulunun 2-ci tip diabet riski olan insanlarda ürək-damar ölüm riskini yüzdə 84 artırdığı müəyyən edilib.
Çində aparılan başqa bir araşdırma sübut etdi ki, akrilamidin yüksək təsiri növbəti onillikdə ürək-damar xəstəlikləri riskini 47-67 faiz artıra bilər.
Bu tədqiqatlar pəhrizdəki akrilamid səviyyələrinin orta hesabla 32,6 ilə 57 mikroqram arasında dəyişdiyini qeyd etsə də, akrilamid səviyyəsi daha yüksək olanlarda daha ciddi ürək-damar nəticələri müşahidə edilib.
Professor Oliver Cons bir dilim tostda orta hesabla 4,8 mikroqram akrilamid olduğunu və çörək yandırıldıqda bu miqdarın iki dəfə arta biləcəyini söylədi.
İspan alimlərinin fikrincə, akrilamid bədən toxumalarında yağ yığılmasına və iltihabı artıraraq, ürək-damar xəstəliklərinin xəbərçisi olan piylənməyə səbəb ola bilər.
Mütəxəssislər, akrilamidin bir çox qidada geniş şəkildə tapıla biləcəyini və xüsusilə qızardılmış qidalarda daha yüksək səviyyədə görülə biləcəyini ifadə etdilər.
Akrilamid adətən tərkibində karbohidratlar olan qidalar yüksək temperaturda bişirildikdə əmələ gələn kimyəvi birləşmədir. Akrilamidin miqdarı kartof, çörək, qəhvə və peçenye kimi qidalarda, xüsusən də qızartma, qovurma və bişirmə kimi proseslər zamanı arta bilər.
