Laçın Tayıbov,
fizika üzrə fəlsəfə doktoru,
İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin əməkdaşı
***
Nüvə sənayəsinin inkişafı ilk növbədə atom və termonüvə silahının əldə olunması ilə bağlıdır. Nüvə enerjisindən sülh məqsədləri ilə istifadə olunmasına bir qədər sonra başlanılmışdır. Termonüvə reaksiyaları zamanı hasil olunan enerjidən sülh məqsədləri ilə istifadə olunması isə hələ ki, mümkün olmamışdır.
Ənənəvi reaktorlar əsasında nüvə energetikası...
Nüvə energetikasının əsas üstünlükləri aşağıdakılardır:
Əldə olunan enerjinin maya dəyərinin ucuz olmasıına baxmayaraq, AES-in tikintisinə, təhlükəsizliyinin təmin olunmasına, işlənmiş yanacağın saxlanılmasına və yenidən işlənilməsi üçün böyük xərclər tələb olunur;
Bu sahənin elm tutumlu bir sahə olduğundan, yüksək ixtisaslı kadrların mövcudluğu mühüm şərtlərdən biridir.
Kiçik modul tipli reaktorlar əsasında nüvə energetikası
Kiçik modul tipli reaktorlar: Bu tip reaktorlara olan maraq durmadan artmaqdadır və hal-hazırda yalnız bir neçə belə reaktor istismardadır (2 (iki) KLT-40S 35 MVt Rusiya və HTR-PM 200 MVt Çin). Bu reaktorların ayrı-ayrı sistem və komponentləri modullar şəklində istehsal yerlərində yığılaraq tikiləcəyi əraziyə çatdırılır və inşa olunur. Bu qurğuların çoxu qabaqcıl təhlükəsizlik sistemləri ilə təmin olunub və bir və ya bir neçə modul şəkilində tikilərək istifadəyə verilə bilir ki, bu da onların gücünün geniş intervalda dəyişməsinə imkan verir.
Kiçik modul tipli reaktorları soyuducu maddənin növünə görə aşağıdakı şəkildə qruplara bölmək olar:
Ənənəvi və kiçik modul tipli energetik reaktorların müqayisəli təhlili:
1)Ənənəvi energetik reaktorlar:
2) Kiçik modul tipli reaktorlar:
MİA.AZ
