Çox vaxt kiminsə yalan danışdığını müəyyən etmək olduqca çətin görünsə də, son araşdırmalar bunun həqiqətən mümkün ola biləcəyini göstərir. Hollandiyalı alimlərin bu yaxınlarda tamamladığı araşdırma yalanları aşkar etməyin sadə, lakin təsirli üsulunu ortaya çıxarıb. Etməli olduğunuz tək şey “detal çatışmazlığına” diqqət yetirməkdir.
Sherg.az xəbər verir ki, Amsterdam Universitetinin Davranış Elmləri Fakültəsinin tədqiqatçıları bildirirlər ki, insanların yalan danışdıqlarını başa düşməyin ən etibarlı yollarından biri onların söhbətlərinin təfərrüatlarına diqqət yetirməkdir.
Araşdırmanı aparan Bruno Verschuere və komandası bu üsulla yalanların aşkarlanmasının digər ənənəvi yanaşmalardan daha uğurlu olduğunu iddia edirlər.
Yalanları aşkar etmək üçün uzun müddət istifadə edilən üsullar çox vaxt insanın üz ifadələri və bədən dili kimi işarələrin təhlilini əhatə edirdi. Bununla belə, alimlərin fikrincə, bu üsullar həm çətin, həm də çox vaxt yanıltıcıdır. Verschuere deyir: "Eyni anda bir neçə işarəyə diqqət yetirməyə çalışmaq həm mürəkkəb, həm də təsirsizdir".
Yeni araşdırma isə daha sadə bir yanaşma təklif edir: Söhbətlərdə detallara diqqət yetirin. Tədqiqat göstərdi ki, yer, zaman, şəxs və hadisə kimi təfərrüatlara diqqət yetirmək yalanı ayırd etməkdə digər üsullardan daha təsirli olub.
Tədqiqat çərçivəsində aparılan təcrübələrdən biri olduqca diqqətçəkəndir. İştirakçılar iki qrupa bölünüb: “yalançı” və “məsum”. Yalançı qrupa şkafdan imtahan suallarını oğurlamaq tapşırılıb və daha sonra bu barədə yalan danışması tələb olunub. Günahsız qrup yalnız kampusda vaxt keçirirdi.
Daha sonra hər iki qrupun ifadələri digər iştirakçılar qrupuna nümayiş etdirilib. Birinci mərhələdə həmin şəxslərdən heç bir məhdudiyyət qoyulmadan ifadələri qiymətləndirmələri istənilib. Nəticələr göstərdi ki, proqnozlar demək olar ki, tamamilə təsadüfə əsaslanır.
Lakin ikinci mərhələdə iştirakçılardan yalnız yer, şəxs, zaman və hadisə kimi detallara diqqət yetirmələri istənilib. Bu üsulla yalanı doğru ifadələrdən ayırma nisbəti yüzdə 66-ya yüksəldi.
Alimlər bu tapıntıların gündəlik həyatda da istifadə oluna biləcəyini bildirirlər. Xülasə, bir insanın yalan danışıb-yalan danışmadığını başa düşmək istəyirsinizsə, sadəcə onun söhbətində təfərrüatların olmamasına diqqət yetirin. Bu sadə, lakin təsirli üsul yalanları həqiqətdən ayırmağı asanlaşdıra bilər.
