Amerika Birləşmiş Ştatlarının Federal Ehtiyat Sistemi (FED) uçot faiz dərəcəsini 25 baza bəndi azaldaraq illik 4,25-4,5% aralığına endirib. Bu qərar 2024-cü ilin dekabrında FED-in Açıq Bazar Əməliyyatları üzrə Federal Komitəsinin (FOMC) iclasının yekunlarına əsasən açıqlanıb. Komitə iqtisadiyyatda baş verən dəyişiklikləri və potensial riskləri diqqətlə qiymətləndirərək bu addımı atmağa qərar verib.
Faiz dərəcəsinin azaldılması əsasən ABŞ iqtisadiyyatını dəstəkləmək və inkişaf perspektivlərini gücləndirmək məqsədi güdür. FOMC-nin bəyanatına görə, ölkə iqtisadiyyatı inamla inkişaf etməyə davam edir, əmək bazarındakı şərtlər yaxşılaşıb və işsizlik səviyyəsi hələ də nisbətən aşağı qalır. Lakin inflyasiya hədəf göstəricisi olan 2 faizə yaxınlaşsa da, hələ də əvvəlki dövrlərlə müqayisədə yüksəkdir.
Bu vəziyyətdə uçot faiz dərəcəsinin azaldılması ilə iqtisadi fəaliyyətin stimullaşdırılması, inflyasiya üzərindəki təzyiqin bir qədər yüngülləşdirilməsi və maliyyə şərtlərinin yumşaldılması hədəflənir.
Ekspertlərin fikrincə, FED-in faiz dərəcəsini endirməsi xüsusilə biznes və istehlak xərclərini stimullaşdıracaq və iqtisadiyyatda yeni iş yerlərinin açılmasına yol aça bilər. Aşağı faiz dərəcələri kreditlərə marağı artıracaq, bununla da fərdi və korporativ kreditləşmə asanlaşacaq. Lakin bu addım, inflyasiya təzyiqlərinin yenidən güclənməsi ehtimalını artırır, xüsusən də iqtisadiyyatın daha çox canlanması və istehlak xərclərinin artması ilə paralel olaraq.
Fed-in faiz dərəcəsini azaltması dolların zəifləməsinə səbəb ola bilər. Bu, ABŞ-ın ixracatçılarının xeyrinə olacaq, çünki daha zəif dollar ABŞ məhsullarını xarici bazarlarda daha rəqabətqabiliyyətli edəcək.
Fed-in faiz dərəcələrini azaltması dünya iqtisadiyyatında inflyasiya təzyiqlərinə səbəb ola bilər. İqtisadiyyatda daha çox pul dövriyyəyə daxil olduqda, qlobal tələbin artması ilə qiymətlərin yüksəlməsi riski yaranır. Bu, xüsusilə xammal və enerji qiymətləri üzərində təzyiq yarada bilər, çünki daha yüksək tələbat həmin məhsulların qiymətlərini artıra bilər.
Mütəxəssislər düşünür ki, qlobal inflyasiya təzyiqlərinin artması bir çox ölkədə mərkəzi bankların daha sərt monetar siyasətlərə yönəlməsinə səbəb ola bilər. Bu isə yenidən faiz dərəcələrinin artırılması kimi bir reaksiya doğura bilər.
