“İslahat təklifi kimi tələbələrin qruplararası köçürülməsini irəli sürərdim”.
Bunu Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədr müavini Fariz İsmayılzadə deyib. O qeyd edib ki, hazırda I qrupa daxil olan tələbə tədris zamanı II qrupa girə bilmir:
“Amma buna böyük ehtiyac var. Hesab edirəm ki, bu məsələlərdə çeviklik göstərməliyik".
Qeyd edək ki, ölkədə universitetlərarası köçürülmə tətbiq edilir.
Ancaq qruplararası köçürülmə mövcud deyil. Bu üsul tətbiq olunarsa, hansı nəticələrə gətirib çıxaracaq?
Məsələ ilə bağlı təhsil üzrə ekspert Vüsal Kərimli “Cebheinfo.az”-a bildirib ki, deputatın yanaşması daha çox Amerika tipli təhsil formatına uyğundur:
“Orada mərkəzləşdirilmiş test qəbul sistemi yoxdur. İkincisi, dünyanın heş bir yerində tələbə, məsələn, kimya fakültəsindən gedib tarix fakültəsində oxuya bilməz. Bu yanaşmanın özündə korrektəyə ehtiyac var. Bunun səbəbi nədir? Birincisi, qruplararasındakı bal məsələsidir. İkincisi, qəbul zamanı blok fənlərinin nəticələrini təhlil etsək, görəcəyik ki, abituriyentlərin qrup imtahanlarında verdiyi fənnlər tam fərqlidir. Düşünürəm ki, bu məqbul deyil”.
Ekspert bildirib ki, bir məsələni diqqətə almaq lazımdır:
“Artıq dövlət hərbi məsələdə tələbələrin yaş senzini artırdığına görə hər hansı qrupa qəbul olan, yaxud istəmədiyi qrupa qəbul olmuş tələbə yenidən hazırlaşıb imtahan verərək ali məktəbə qəbul ola bilər. Yaxud yuxarı kursdan aşağı kursa, baza təhsili ixtisasları keçirilə, oradan başlaya bilər. Bunu biz ikinci ali təhsildə də müşahidə edirik. Ancaq qruplararası köçürülmənin ciddi müzakirəyə ehtiyacı var. Dünyada belə bir təcrübə yoxdur ki, tələbə 600 bal toplayıb və iqtisadiyyata qəbul olubsa, sonra gedib hüquq oxusun. Qruplar arasında köçürülmə ciddi problemlər yarada bilər. Doğrudan da ədalətsizliyə gətirib çıxarar”.
Ekspertin sözlərinə görə, universitetlərarası köçürülmə sistemində təkmilləşdirmə işləri aparılır:
“Qüsurlu və neqativ hallar demək olar ki, müşahidə olunmur.
Qaydalar aydın və konkret yazılıb. Orada neqativ hal yarada bilən qəbul prosesi deyil. Tələbələrin oxuduğu universitetlərdə tədris müddətində topladıqları balların avtomatik sistemə əlavə edilmədiyinə görə universitetlər əksər hallarda tələbələrə akademik arayış kağızını verməkdən imtina edirlər.
Prosesi uzadır, çətinləşdirirlər. Burada neqativ hallar baş verə bilər, süni əngəllər yaradırlar. Eyni prosesi qruplararası köçürülmədə də yaşaya bilərik. Elm və Təhsil Nazirliyi yanında Elm və Ali Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi elə bir sistem formalaşdırmalıdır ki, onların qəbul balları göründüyü kimi ilboyu topladığı imtahan nəticələri də sistemə inteqrasiya olunmalıdır.
Həm bu balları onun müraciət edəcəyi universitet, həm də tələbə görsün ki, onun keçərliliyi var. Bu məsələ prosesin şəffaflığına və funksionallığına kömək edə bilər. Digər məqam tələbəni qəbul edəcək universitetlərin müvafiq ixtisaslar üzrə qəbul planlarının açıqlanmamasıdır.
Bu, ciddi şəkildə problem yaradır. Məsələn, tədris ilində universitet kimya müəllimliyinə 20 yer ayırıbsa, əgər qəbul prosesində həmin ixtisas 100 faiz dolubsa, deməli, qəbul planlama əsasında aparılır. Əmək bazarının tələbləri, attestasiya qaydalarında bir tələbəyə düşən faydalı ərazi var, o qaydalar da, müəllim- tələbə nisbəti qaydası da pozulur. Bunların hamısı tənzimlənməlidir.
Ona görə universitet müvafiq ixtisaslar üzrə nə qədər qəbul apara bilər, boş vakansiya yeri varmı- bunları açıqlasa, köçürülmək istəyən tələbələr bunu daha rahat görə, qəbul şərtlərinə baxa bilər. Universitetlər elan edə bilər ki, məsələn, kimya müəllimliyi ixtisasına 3 yer var, qəbul balı 400 balın üzərindədir. Minimum balı açıqlamaq aidiyyəti qurumun həddən artıq yüklənməməsinə gətirib şıxara bilər. Çünki hüququ olan da, olmayan da müraciət edir və dövlət qurumlarının iş yükünü artırır. Bu məsələyə kompleks şəkildə yanaşmaq olar”.
