Dekabrın 25-də Bakıdan Qroznıya uçan sərnişin təyyarəsi Qazaxıstanda qəzaya uğrayıb. Son məlumatlara görə, təyyarədə 67 nəfər olub, onlardan 32 nəfəri sağ qalıb.
Sfera.az bildirir ki, keçmiş təyyarə komandiri, uçuş təhlükəsizliyi üzrə mütəxəssis Aleksandr Romanov rus mediasına danışarkən təyyarə qəzasında sağ qalmağın yollarını açıqlayıb.
Onun sözlərinə görə, aviasiya tarixində 11 kilometr hündürlükdə təyyarənin dağılması halları çox olub, lakin bir və ya iki nəfər sağ qalıb. “Bununla belə, çox şey vəziyyətdən və təyyarənin zərbə bucağından asılıdır. Statistika göstərir ki, demək olar, adətən qadınlar sağ qalır”, - pilot qeyd edib.
Romanov bildirib ki, təyyarədə oturacaq seçimi həlledici rol oynaya bilər: “Statistikaya görə, arxada oturanların sağ qalmaq şansı daha yüksəkdir. Təcili eniş zamanı quyruq adətən daha az zədələnir. Bundan əlavə, zərbə zamanı qabaq oturacaqlar bərkidicilərindən qopa və qabaqda oturan sərnişinlər arxadakılara xəsarət yetirə bilər”.
Ekspert bildirib ki, insanlar hər uçuşdan əvvəl təcili çıxışların yerini diqqətlə öyrənməlidir: “Bu, tüstü və ya zəif görünmə şəraitində hərəkətinizə kömək edəcək. Hər bir sərnişin oturacağın qarşısındakı cibdə olan təhlükəsizlik təlimatlarını oxumalıdır. Ekipajın göstərişlərinə əməl etmək lazımdır - onlar fövqəladə hallarda hərəkətə keçməyi öyrədir. Təhlükəsizlik kəməri isə sadə, lakin vacib qorunma vasitəsidir. O, çanaq səviyyəsində sıx şəkildə sıxılmalıdır. Uçuş zamanı təhlükəsizlik kəmərini açmağa ehtiyac yoxdur. Bu, diskomfort yaratmamalıdır, lakin turbulentlik və ya zərbə zamanı kəmər sizi zədədən xilas edəcək”.
Romanov qeyd edib ki, qəza halında ciddi xəsarət riskini minimuma endirmək üçün bunlar etmək lazımdır: “İrəli əyilərək, başınızı dizlərinizə və ya öndəki stulun arxasına möhkəm basaraq, qollarınızı çarpazlaşdırın. Başınızı və boynunuzu qorumaq üçün ayaqlarınızı yerə möhkəm qoyun və zərbə zamanı sınıqların qarşısını almaq üçün onları bir az geriyə çəkin. Bu mövqe doğulan uşağın mövqeyinə bənzəyir. Zərbə zamanı həyati vacib orqanların qorunmasına kömək edir”.
Onun sözlərinə görə, təyyarə dayanan kimi sərnişinlərin onu boşaltmaq üçün orta hesabla 90 saniyə vaxtı var: “Lakin qarşılaşdığınız ilk çıxışa tələsməyin. Ekipaj vəziyyəti təhlil edir və yalnız seyf qapıları açır. Əgər siz yanğına və ya qızmış mühərrikə doğru təxliyəyə başlasanız, bu faciə ilə nəticələnə bilər”. Romanov həmçinin vurğulayıb ki, sərnişinlər əvvəlcə özü maska taxmalı, sonra uşağa və ya digər sərnişinlərə kömək etməlidir. “Bu qayda insan həyatını xilas edir. Uçuş və enişdən əvvəl hündürdaban ayaqqabıları çıxarın. İdeal variant cins şalvar, pambıq köynək və idman ayaqqabısıdır”.
Ekspert bunun çətin olduğunu etiraf etsə də, panikaya düşməməyi də məsləhət görüb: “Bu, bir çox amillərdən asılıdır, lakin hər kəsin öz psixologiyası var. Belə hal dözümlülük və soyuqqanlılıq tələb edir, bu isə daha çox kişilərə xasdır”.
Günay
