Son illər populyarlıq qazanan aralıq oruc ümumiyyətlə arıqlamaq istəyənlərin üstünlük verdiyi pəhrizdir. Bu qidalanma növündə insanlar ya həftənin müəyyən günlərində çox az kalori qəbul edib, digər günlərdə istədiklərini yeyirlər, ya da günün müəyyən saatlarında heç nə yemirlər və qalan vaxtlarda sərbəst qidalanırlar.
Hafta.az-ın “Healthline”ya istinadən yazdığına görə, aralıq oruc ümumiyyətlə sağlam hesab edilsə də, bəzi problemlər yarada bilər. Sağlam həyat saytı bildirir ki, bu pəhriz baş ağrısı, yorğunluq və həzm problemlərinə səbəb olur.
Bu il aparılan bir araşdırma, aralıq oruc tutmağın ürək xəstəliklərindən ölüm riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra biləcəyini göstərib.
Çikaqodakı İllinoys Universitetinin Kinesiologiya və Qidalanma Departamentinin müəllimi Krista Varadi 20 ildir fasiləli oruc tutmağı öyrəndiyini bildirir və deyir: “Orada çoxlu yanlış məlumatlar var ki, bu fikirlər elmə deyil, yalnız şəxsi fikirlərə əsaslanır”.
Varadi bu dezinformasiyadan 4-ü ilə bağlı həqiqəti, “Nature Reviews Endocrinology” jurnalı üçün komanda yoldaşları ilə yazdığı məqalədə izah edib. Tədqiqatçılar özlərinin və ya digər elm adamlarının apardıqları araşdırmalara əsasən bu mifləri təkzib ediblər.
1. Qida çatışmazlığına səbəb olmur.
Varadi və digər tədqiqatçılar aralıq oruc zamanı istehlak edilən şəkər, doymuş yağ və kofein kimi maddələrin miqdarının dəyişmədiyini deyirlər. Bundan əlavə, elm adamları karbohidratların və zülalların bu pəhrizə riayət etməzdən əvvəlki dövrlə eyni miqdarda istehlak edildiyini bildirir və bunun qida çatışmazlığına səbəb olmadığına inanırlar.
Digər tərəfdən, bu şəkildə yeməyə qərar verən insanların istehlak etdikləri qidaları diqqətlə izləmələri faydalı olardı.
Varadi “Medical News Today”a deyib: "Aralıq oruc arıqlamaq və insanın ümumi sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün güclü vasitə ola bilər".
2. Yemək pozğunluğuna səbəb olmur.
“Nature Reviews Endocrinology”də dərc edilən məqalədə nəzərdən keçirilən araşdırmalarda, aralıq oruc tutan insanlarda yemək pozğunluqları müşahidə edilməyib. Digər tərəfdən, tədqiqatçılar qidalanma pozğunluğu olan insanların bu pəhrizə riayət etməməsini tövsiyə edirlər.
Onlar həmçinin deyirlər ki, yeniyetmə piylənmə xəstələri aralıq oruc tutmağa başlayarsa, həkimlər onları yaxından izləməlidir. Alimlər bu yaş qrupunun qidalanma pozğunluğu riskinin yüksək olduğunu bildirirlər.
3. Böyük miqdarda əzələ kütləsi itkisinə səbəb olmur.
Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, arıq əzələ kütləsinin itkisi digər pəhrizlərə nisbətən aralıq oruc zamanı çox deyil. Arıqlamaq üçün tətbiqlənən bu pəhrizlərdə idman edərək və protein istehlakını artıraraq arıq əzələ kütləsinin itirilməsinin qarşısını almaq mümkündür.
4. Cinsi hormonlara təsir etmir.
Alimlər deyirlər ki, ümumi yanlış fikirlərdən biri aralıq orucun cinsi və ya reproduktiv hormonlara təsir etməsidir. Ancaq araşdırmalar göstərir ki, bu pəhriz estrogen, testosteron və ya digər əlaqəli hormonların dəyişməsinə səbəb olmur.
Bu 4 məsələ ilə bağlı araşdırmanın nəticələrinə təəccüblənmədiyini deyən Varadi, aralıq orucun ümumiyyətlə sağlam olduğunu bildirir.
Digər tərəfdən, bu məqalədə əhatə olunan və ya olunmayan təsirlər, ehtimal ki, insandan insana fərqlənə bilər. Tədqiqatda iştirak etməyən dietoloq Monique Riçard, aralıq oruc tutmaq istəyən insanlara qeydiyyatdan keçmiş diyetisyen və ya qidalanma mütəxəssisi ilə görüşməyi tövsiyə edir.
Riçard həmçinin aralıq orucun necə həyata keçirildiyinə diqqət yetirməyi vurğulayır: “Fasiləli oruc tutma növləri, ideal həzm, orqan funksiyaları, psixoloji və bilişsel sağlamlıq baxımından mənfi təsirləri ola biləcəyi üçün istədiyiniz hər şeyi yemək günü olaraq həyata keçirilməməlidir.
