<p>Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının (DİA) “ASAN xidmət”lə həyata keçirdiyi layihənin növbəti təlimi təşkil olunub.</p><p> Bu barədə <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a DİA-dan məlumat verilib.</p><p> Prezident İlham Əliyevin 2021-ci il 2 fevral tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli prioritetlər”ə əsasən Dövlət İdarəçilik Akademiyası Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi (“ASAN xidmət”) ilə əməkdaşlıq memorandumu çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirir. Bununla əlaqədar “ASAN xidmət” mərkəzlərinin əməkdaşları üçün təlimlər keçirilib. Təlimlərdə DİA-nın rektoru akademik Urxan Ələkbərov “Prezident İlham Əliyevin innovativ idarəçilik texnologiyaları və Azərbaycan Respublikasının siyasi, iqtisadi, hərbi uğurları” mövzusunda təqdimatla çıxış edib.</p><p>Rektor U.Ələkbərov təqdimatda ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən müəyyənləşdirilmiş və Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi inkişaf strategiyasından, Azərbaycanda tətbiq edilən innovativ idarəçilik texnologiyaları kompleksindən bəhs edib. O vurğulayıb ki, bu yeni dövlət idarəçiliyi texnologiyalarının Azərbaycanda davamlı inklüziv inkişafın əldə olunmasında və bu məqsədlə resurslardan səmərəli istifadə edilməsində önəmi danılmaz faktdır. Bu siyasətin nəticəsidir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi uğurla yerinə yetirildi və Ermənistan tərəfindən 30 ilə yaxın işğal altında saxlanılmış ərazilərimiz azad edildi. Akademik bu Zəfərin cəmi 44 günə qazanılmasını və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tam bərpasını dövlətimizin başçısının innovativ inkişaf strategiyasının təntənəli nəticəsi kimi dəyərləndirib.</p><p>U.Ələkbərov bildirib ki, inklüziv inkişaf sahəsində Azərbaycan Respublikasının yüksək göstəricilər əldə etməsi və sosial siyasətin reallaşdırılması baxımından dünya liderinə çevrilməsində Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın müstəsna xidmətləri var.</p><p>Rektor təlimlər zamanı müstəqil və suveren Azərbaycan dövlətinin keyfiyyətcə yeni olan və 2021‒2030-cu illəri əhatə edən strateji mərhələyə daxil olduğunu qeyd edərək, inklüziv cəmiyyətin qurulması prosesinin ölkənin 2030-cu il üçün planlaşdırılmış əsas prioritetləri sırasında olduğunu da bildirib. O, beynəlxalq təşkilatların hesabatlarına əsaslanaraq ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası ilə səciyyələnən bu yeni strateji dövrdə Azərbaycan Respublikasının bütün dünya üçün prioritet kimi qəbul edilən inklüziv inkişafın planlaşdırılması və idarəedilməsi sahəsindəki uğurlarını dinləyicilərin diqqətinə çatdırıb. U.Ələkbərov məruzəsini işğaldan azad olunmuş ərazilərdə aparılan quruculuq işləri, müstəqillik dövründə qazanılan siyasi, iqtisadi, hərbi uğurlar, inklüziv inkişafın idarə edilməsi sahəsində ölkənin əldə etdiyi nailiyyətlər barədə geniş elmi statistik təhlilə əsaslanan məlumatlarla yekunlaşdırıb.</p><p>Sonda dinləyicilərin sualları cavablandırılıb. Bununla da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının “ASAN xidmət” ilə 2022-ci il üçün nəzərdə tutulan əməkdaşlıq memorandumu çərçivəsində olan təlimlər uğurla başa çatıb.</p>
<p>“Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsində göstərildiyi kimi, 2023-cü il üçün dövlət büdcəsinin gəlirləri 30,7 milyard manat proqnozlaşdırılır. Bu da ölkə tarixində ən yüksək göstərici olmaqla, 2022-ci illə müqayisədə 5,2 faiz, 2021-ci illə müqayisədə isə 16,4 faiz çoxdur. Eyni zamanda layihədə 2023-cü ildə dövlət büdcəsinin xərcləri 33,3 milyard manat proqnozlaşdırılır ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 1,0 milyard manat, 2021-ci illə müqayisədə isə 5,9 milyard manat çoxdur. 2023-cü ilin dövlət büdcəsinin gəlirləri kimi xərcləri də ölkə tarixinin ən yüksək göstəricisidir. Əslində bu müqayisəli rəqəmlər dövlətimizin gücünün, iqtisadi qüdrətinin göstəricisidir. </p><p> “İnformasiya Təşəbbüslərinə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri Cəsarət Hüseynzadə bu barədə <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a verdiyi müsahibədə deyib. </p><p> İctimai Birliyin sədri bildirib: “Regionda baş verən geosiyasi dəyişiklər fonunda Azərbaycan ordusunun müasir hərbi texnika və digər texniki avadanlıqlar ilə təminatını hər zaman diqqətdə saxlanılır. Bu geosiyasi reallıqlar fonunda sosial sahə əsas prioritet olaraq qalır, çünki dövlət başçısı tərəfindən ölkə vətəndaşının sosial təminatı, onların sosial rifahının artırılması əsas hədəf olaraq aidiyyəti qurumlar qarşısında qoyulub. Bu məqsədlə 2023-cü ildə dövlət büdcəsində də sosial sahənin prioritetliyi əsas götürüləcək gələn ilin dövlət büdcəsində sosialyönümlü xərclərə 15 milyard 219 milyon manat vəsaitin yönəldilməsi nəzərdə tutulub. Həmin vəsait 2022-ci illə müqayisədə 1 milyard 289 milyon manat və yaxud 9,3 faiz çoxdur. Rəqəmləri ümumiləşdirsək, dövlət büdcə vəsaitinin təqribən 46 faizi məhz sosialyönümlü xərclərə yönəldiləcək. Tarixi Zəfərimizlə başa çatan Vətən müharibəsindən sonra sosial sahəyə diqqətin bir qədər də artırılması həm də ona görə vacibdir ki, həssas sosial qrupların dəstəklənməsi və dövlətin onların yanında olması vacibdir. Dövlət başçısı tərəfindən də bütün toplantılarda həmin məqam xüsusi olaraq diqqətə çatdırılır. </p><p> Şəhidlərimizin ailə üzvləri və müharibə iştirakçıları ilə əlaqədar Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən icra olunan genişmiqyaslı sosial dəstək tədbirləri 121 min şəxsi əhatə edib, onlara dəstəkyönümlü 257 min xidmət göstərilib”. </p><p> Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən göstərilən xidmətlərin elektron xidmətlərə inteqrasiyası sahəsində mühüm tədbirlər həyata keçirildiyini deyən Cəsarət Hüseynzadə, bunun nəticəsində şəffaflığın artırılması və vətəndaş məmnunluğunun təmin edilməsi üzrə uğurlu nəticələr əldə olunduğunu bildirib. “Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən formalaşdırılan uğurlu idarəetmə mexanizmləri nəticəsində sosial xidmətlər sektoruna proaktiv xidmətlər anlayışı gəlib. Həmin xidmətlər vətəndaşın müraciəti olmadan və vətəndaşın hər hansı sosial dəstək mexanizminə hüququ yarandığı andan qüvvəyə minir. Hesab edirəm bu idarəetmədə yeni yanaşma mexanizmi olaraq daha da geniş tədbir olunmaldır”, - deyə C. Hüseynzadə əlavə edib. </p><p>Xatırladaq ki, nazirliyin 174 xidmətindən 110-u elektron qaydada göstərilir, onlardan 46-sı proaktiv qaydada həyata keçirilir. Bu ilin 11 ayında həmin e-xidmətlərə 9,5 milyon müraciət olub, 219 min pensiya, müavinət, təqaüd təyinatı, 195 min fərdi hesab açılması e-sistem üzərindən yerinə yetirilib.</p><p>11 ayda 22 min pensiya, 197 min müavinət və təqaüd təyinatı e-sistem üzərindən proaktiv qaydada aparılıb. 2019-cu ilin əvvəlindən bu proaktiv təyinatı mexanizmlərinin tətbiqinə başlanıb və ötən dövrdə həmin sosial təminat növləri üzrə 488 min (o cümlədən 70 min pensiya, 418 min müavinət və təqaüd) təyinat e-formada proaktiv qaydada aparılıb.</p>
<p>Yerlərdə sakinlərin müraciət və problemlərinin dinlənilməsi, onların həlli ilə əlaqədar müvafiq addımların atılması dövlətimizin diqqət mərkəzindədir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin tapşırığına uyğun olaraq, mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları və digər idarəetmə qurumlarının rəhbərləri tərəfindən bu məqsədlə hər ay bölgələrdə vətəndaşların qəbulu keçirilir.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, dekabr ayında şəhər və rayonlarda vətəndaşların qəbulu cədvəlinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimov ayın 16-da Sumqayıt Şəhər Heydər Əliyev Mərkəzində vətəndaşları qəbul edib. </p><p>Mədəniyyət nazirinin budəfəki qəbulu Sumqayıt, Abşeron, Xızı, Qubadlı, Zəngilan, Şuşa şəhər və rayonlarını əhatə edib. Eyni zamanda qəbulda digər şəhər və rayonlardan gəlmiş vətəndaşların da müraciətləri dinlənilib.</p><p>Qəbuldan öncə mədəniyyət naziri Anar Kərimov və Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcov Ulu Öndər Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edib, önünə gül dəstələri qoyublar.</p><p>Nazir və şəhərin icra başçısı Sumqayıt Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib, Vətən uğrunda canından keçən qəhrəman oğulların xatirəsinə ehtiramını bildiriblər.</p><p>Sonra Sumqayıt Şəhər Heydər Əliyev Mərkəzinə gələn Anar Kərimov mərkəzin fəaliyyəti ilə tanış olub. Məlumat verilib ki, 2013-cü ildən fəaliyyət göstərən mərkəzin 2016-cı ildə dövlət başçısının iştirakı ilə yeni binasının açılışı keçirilib. Mərkəzdə xalqımızın Ümummilli lideri, müasir müstəqil Azərbaycanın qurucusu Heydər Əliyevin ömür yolu və dövlətçilik fəaliyyəti təbliğ olunur. Burada, həmçinin müxtəlif dərnəklər fəaliyyət göstərir, tədbirlər təşkil edilir.</p><p>Sonra Heydər Əliyev Mərkəzində nazirliyin məsul əməkdaşlarının da iştirakı ilə vətəndaşların qəbulu keçirilib. Sakinlərin müraciətləri, əsasən işlə təmin olunma, iş yerinin dəyişdirilməsi, sərgi və kitab təqdimatının keçirilməsinə dəstək göstərilməsi, fəxri adın verilməsi, əmək müqaviləsinin uzadılması, mədəniyyət müəssisələrinin təmiri, fəaliyyəti və digər məsələləri əhatə edib.</p><p>Anar Kərimov vətəndaşların müraciət və təkliflərini dinləyib, ərizə və şikayətlərinə baxıb. Qaldırılan məsələlərin operativ, hərtərəfli araşdırılması və qanunvericiliyin tələblərinə uyğun həll edilməsi üçün müvafiq tapşırıqlar verib.</p><p> </p>
<p>Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 17-ci bəndini rəhbər tutaraq <strong>qərara alıram:</strong></p><p>1. 2022-ci il noyabrın 4-də Bakı şəhərində imzalanmış “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında toxumçuluq sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş” təsdiq edilsin.</p><p>2. Bu Fərmanın 1-ci hissəsində qeyd olunan Saziş qüvvəyə mindikdən sonra Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi onun müddəalarının həyata keçirilməsini təmin etsin.</p><p>3. Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi Sazişin qüvvəyə minməsi üçün zəruri olan dövlətdaxili prosedurların yerinə yetirildiyi barədə Türkiyə Respublikası Hökumətinə bildiriş göndərsin.</p><p> </p><p>İlham Əliyev</p><p>Azərbaycan Respublikasının Prezidenti</p><p>Bakı şəhəri, 16 dekabr 2022-ci il</p>
<p>Almaniyada Milad bayramı çoxəsrlik bir ənənə – doğmalara və dostlara hədiyyələr bağışlamaq ənənəsi ilə bağlıdır. Almanlar hədiyyələr almaq üçün xərclərin məbləğinə görə ilbəil yeni rekord nəticələr göstəriblər. Lakin son illərin hadisələri bu ənənəyə bəzi dəyişikliklər edib. Əvvəlcə koronavirus pandemiyası, sonra isə Ukraynada başlanmış müharibə ilə əlaqədar enerji böhranı onları bir qədər ehtiyatlı olmağa məcbur edib, çünki hədiyyənin təqdim edilməsi çox vaxt onu alan şəxsə fiziki mənada yaxınlaşmağı nəzərdə tutur. </p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, son vaxtlar Almaniya cəmiyyətində ekoloji cəhətdən təhlükəsiz alış-verişə diqqət yetirməyə başlayıblar. Son bir ildə bu ölkədə və bütün Aİ məkanında hədiyyələri istifadədə olmuş əşyalar satılan mağazalarda seçmək halları geniş yayılıb. Sosioloji sorğular göstərir ki, almanlar istifadədə olmuş əşyaları həm hədiyyə etməyə, həm də hədiyyə kimi qəbul etməyə hazırdırlar. 25-44 yaşlı almanların hər iki nəfərindən biri buna hazır olduqlarını bildiriblər. </p><p>Bu trend təkcə enerji böhranı ilə bağlı deyil. Bu il belə bir ənənənin populyarlaşması, çox ehtimal ki, sadəcə resurslara qənaət etmək arzusundan irəli gəlir. Almaniyada ekoloji şüuru inkişaf etmiş insanların sayı getdikcə artır. Son illərdə almanlar orijinal ideyalara üstünlük verməyə başlayıblar. Onlar hovuzlara və idman zallarına, muzeylərə birlikdə getməyi, sadəcə bir fincan qəhvə içə-içə söhbət etməyi üstün tuturlar. </p><p><em><strong>Vüqar Seyidov</strong></em></p><p><em><strong><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-ın xüsusi müxbiri</strong></em></p><p><em><strong>Berlin</strong></em></p>
<p>Dekabrın 16-da Heydər Əliyev Mərkəzində “Yollarda təhlükəsiz davranışı öyrənək” şüarı altında orta ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri arasında intellektual yarış keçirilib. </p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, artıq ikinci ildir baş tutan yarış Heydər Əliyev Mərkəzi, Elm və Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan Avtomobil Federasiyasının birgə təşkilatçılığı, “Regional İnkişaf” İctimai Birliyinin dəstəyi ilə keçirilib.</p><p>Layihə müxtəlif yaş qruplarından olan yol hərəkəti iştirakçılarının həyat və sağlamlığının qorunması, yollarda təhlükəsiz və mədəni davranışın təbliği, məktəblilərin yol hərəkəti qaydaları barədə maarifləndirilməsi və nəqliyyat vasitələri ilə tanışlığının təmin edilməsi məqsədilə reallaşır. İntellektual yarışda Bakı şəhərindəki 55 orta ümumtəhsil məktəbinin 7-8-ci sinif şagirdlərindən ibarət komandalar iştirak edib.</p><p>Üç turdan ibarət yarışda yol hərəkəti qaydaları, avtomobillərin tarixi, nəqliyyat vasitələri, piyadalar və velosipedçilər, avtomobillərin quruluşu və təchizatı, işıqforlar, yol nişanları, yol hərəkəti qaydaları və digər mövzular üzrə suallar səsləndirilib.</p><p>Sonda qaliblərin mükafatlandırılması mərasimi keçirilib. Münsiflər heyəti yarışın 3 turunun yekununa əsasən 55 komanda arasından I, II və III yerlərin qaliblərini müəyyənləşdirib. Qərara əsasən, İ.Hacıyev adına “Tərəqqi” texniki-humanitar liseyi birinci, 72 nömrəli məktəb-lisey ikinci, 283 nömrəli tam orta məktəb isə üçüncü yeri tutub. </p><p> Qeyd edək ki, iştirakçıların müəyyən olunmuş mövzular üzrə hazırlığı məqsədilə dekabrın 9-da Heydər Əliyev Mərkəzində onlar üçün təlim də keçirilib, Azərbaycan Avtomobil Federasiyasının müvafiq nəşrləri təqdim olunub, münsiflər heyətinin nümayəndəsi, ekspert Ərşad Hüseynov tərəfindən yol hərəkəti qaydaları və yarışın əhatə etdiyi mövzulara dair məlumatlar verilib.</p>
<p>Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) rektoru Elçin Babayev Braziliyanın Azərbaycandakı səfiri Manuel Adalberto Karlos Monteneqro Lopes da Kruzla görüşüb. Görüşdə səfirə BDU-nun tarixi, akademik mühiti barədə məlumat verilib. </p><p> Bu barədə <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a BDU-dan məlumat verilib. Bildirilib ki, son illər BDU-da tədris innovativ təlim texnologiyaları əsasında qurulur, beynəlxalq akademik əlaqələr daha da inkişaf etdirilir. Dünyanın bir sıra aparıcı universitetləri ilə birgə ikili proqram əsasında mütəxəssislər hazırlanır. Rektor universitetin Tarix fakültəsində Avropa və Amerika ölkələrinin yeni və müasir tarixinin öyrənildiyini diqqətə çatdırıb, iki ölkənin elm, təhsil mühiti ilə əlaqələri daha da genişləndirmək üçün BDU-da “Braziliya otağı”nın açılmasının mümkünlüyünü bildirib.</p><p> Səfir ölkəsinin aparıcı universitetlərinin BDU ilə əməkdaşlıqda maraqlı olduğunu vurğulayıb.</p>
<p>Dekabrın 16-da AMEA-nın akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunda “Qarabağda tolerantlıq və muktikulturalizm ənənələri (Azərbaycan modeli əsasında)” mövzusunda elmi konfrans keçirilib.</p><p> Bu barədə <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a institutdan məlumat verilib. Bildirilib ki, tədbirdə çıxış edən AMEA-nın vitse-prezidenti vəzifəsini icra edən, Şərqşünaslıq İnstitutunun baş direktoru akademik Gövhər Baxşəliyeva konfransın Qarabağda tolerantlıq və muktikulturalizm ənənələrinə həsr olunduğunu söyləyib. Qeyd edib ki, multikulturalizm və tolerantlıq tarixən azərbaycanlıların həyat tərzi olub. Tarixən və müasir dövrdə Azərbaycan müxtəlif sivilizasiyaların və mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan kimi əsrlər boyu milli-mədəni rəngarənglik mühitinin formalaşdığı, ayrı-ayrı millətlərin və konfessiyaların nümayəndələrinin sülh, əmin-amanlıq, qarşılıqlı anlaşma və dialoq şəraitində yaşadığı diyar kimi tanınıb. Müasir dövrdə isə bu ənənələr milli kimliyindən, dilindən, dinindən asılı olmayaraq Azərbaycan dövlətinin hər bir vətəndaşının gündəlik həyat tərzinə çevrilib.</p><p> “Şuşa İli” çərçivəsində institutda elmi tədbirlərin keçirildiyi, kitabların nəşr olunduğu, tədqiqat işlərinin apardığı da diqqətə çatdırılıb.</p><p>Konfransda “Qarabağ bölgəsində tolerantlıq mühiti və ermənilərin Azərbaycana qarşı vandallıq siyasəti”, “Qarabağ – dini-mədəni müxtəlifliyin tarixi nümunəsi kimi”, “Qarabağ xanlığında dini-mədəni birgəyaşayış təcrübəsi”, “Azərbaycan multikulturalizm və tolerantlığının qaynaqları: qarabağlı mütəfəkkirlərin elmi-fəlsəfi və ictimai-publisistik düşüncələri əsasında” mövzularda məruzələr dinlənilib. </p><p>Məruzələrdə Azərbaycanın tolerantlığının dünyaya bir nümunə olduğu vurğulanıb, tolerantlıq ideyalarının inkişaf mərhələləri, Qarabağ ərazisində müxtəlif dinlərin mövcudluğu diqqətə çatdırılıb, multikulturalizm və tolerantlıq ifadələrinin etimoloji təhlili aparılıb. Həmçinin görkəmli mütəfəkkir və alimlərdən Muhyiddin Məhəmməd Qarabaği, Məhəmməd Vəli Qarabaği, Seyid Həmzə Nigari, Nəcəf bəy Vəzirov, Firudin bəy Köçərli və digərlərinin yaradıcılıqlarında tolerant və multikultural dəyərlərin təcəssümündən bəhs edilib.</p>
<p>Vüsal Qasımlı müraciətində aparılan araşdırmaların nəticəsini diqqətə çatdırır və bildirir ki, bir-birindən 15 kilometr uzaqlıqda yerləşən “Qızılbulaq” və “Dəmirli” yataqlarının Vətən müharibəsindən sonra istismarı dayandırılıb. Lakin bədnam rusiyalı milyarder Ruben Vardanyanın Rusiyaya qarşı tətbiq edilən beynəlxalq sanksiyalardan qaçıb Qarabağa gəlməsi və Qarabağ separatçılarının rəhbərliyinə - qondarma “dövlət naziri” postuna gətirilməsindən sonra yataqlarda yenidən qanunsuz fəaliyyətə başlanılıb.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, bu fikirlər İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) icraçı direktoru Vüsal Qasımlının dünyanın ekoloji sahədə fəaliyyət göstərən beyin mərkəzlərinə müraciətində yer alıb.</p><p>Müraciətdə qeyd edilir ki, son dövrlər “Azersky” peyklərinin təsvirləri vasitəsilə “Dəmirli” mədən yatağının 740 hektar ərazisində ermənilər tərəfindən qanunsuz olaraq geoloji kəşfiyyat, qazıntı-hasilat işlərinin və yeni infrastruktur elementlərinin tikintisinin aparıldığı müəyyənləşdirilib. Nəticədə ətraf mühitə böyük ziyan dəyib, çaylar və yeraltı sular ağır metallarla çirkləndirilib. Uzun illər bu ərazilərdə ekosidlər törədilib, yanğınlar təşkil edilib, su hövzələri kimyəvi çirklənməyə məruz qalıb, Azərbaycan dövlətinə məxsus sərvətlər qanunsuz istismar olunub. </p>
<p>Botanika İnstitutunun Mikologiya şöbəsinin müdiri Dilzarə Ağayeva İsveçrədə elmi ezamiyyətdə olub.</p><p>İnstitutdan <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a bildirilib ki, səfər müddətində Azərbaycanda meşə ağaclarından toplanaraq kulturaya çıxarılmış bir sıra mikroskopik və makroskopik göbələk nümunələrinin eksperimental tədqiqi aparılıb. Bundan əlavə, İsveçrədəki həmkarlarla mikologiya sahəsi üzrə müştərək tədqiqatların aparılması, beynəlxalq layihələrdə birgə fəaliyyət və fəlsəfə doktoru proqramı üzrə təhsil alan tələbələrin müasir metodlara yiyələnməsi üçün qısa müddətli səfərlərin mümkünlüyü razılaşdırılıb. Həmçinin BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) bu ilin sonunda Azərbaycanda şabalıd ağaclarının quruması ilə əlaqədar başlatdığı layihə üzrə müzakirələr aparılıb. </p><p>Qeyd edək ki, səfər İsveçrənin Federal Meşə, Qar və Landşaft Tədqiqatları İnstitutunun (WSL) Meşə Sağlamlığı və Biotik Qarşılıqlı Əlaqələr şöbəsinin müdiri Simone Prospero dəvəti əsasında baş tutub. İnstitut dünyada müasir laboratoriyaları və yüksəkixtisaslı kadrları ilə tanınır. Burada aparılan tədqiqatlar meşələrin, landşaftlarin, biomüxtəlifliyin, təbii təhlükələrin, qar və buzların vəziyyətini, inkişafını müşahidə etmək, aktual problemlər üçün davamlı həll yolları hazırlamaqdan ibarətdir.</p><p> </p>
<p>Memarlıq abidələrinin qorunub saxlanılması və istifadəsi arxeoloji abidələrdən fərqli olaraq, fiziki və özünəməxsusluğunun qorunması ilə yanaşı, həm də ona məxsus ətraf mühit ruhunda qorunub saxlanılmalıdır. Bu olduqca çətin məsələdir və həll olunmadığı halda açıq səma altında muzey eksponatına çevrilir. Bu məsələnin həlli yaşayış məkanlarının qorunması və zamanımızda mövcud olması üçün olduqca önəmlidir.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Memarlar İttifaqının üzvü Rizvan Bayramov Daşkənddə keçirilən MDB-nin iştirakçısı olan dövlətlərin yaradıcı və elmi ziyalılarının XV Forumu çərçivəsində “MDB-nin ən son mədəni kodu: əməkdaşlığın inkişafı vektorları” adlı panel iclasda Azərbaycanda memarlıq abidələrinin qorunması ilə bağlı təqdimatında deyib.</p><p>“Mədəni sərvətlər, o cümlədən memarlıq və arxeoloji abidələr əsrlər boyu mövcud olmuş və bizə miras qalmışdır. Onları qorumaq və gələcək nəsillərə çatdırmaq bizim borcumuzdur”, - deyən memar bildirib ki, abidələrin qorunub saxlanması ilə onlara yeni həyatın verilməsi daima gündəmdə duran məsələdir. “Abidələrdən istifadə edərkən biz onlara ziyan vurmamalıyıq, onların özünəməxsusluğunu qorumalıyıq. Bu halda mədəni sərvət ona məxsus olan ətraf mühitlə birlikdə qorunmalıdır”, - deyə Rizvan Bayramov vurğulayıb.</p><p>Aşkar olunan arxeoloji abidələr barədə danışan R.Bayramov bildirib ki, həmin abidələr tədqiq olunur, onların açıq saxlanması və insanlara dəyərinin çatdırılması üçün nümayış obyektlərinə çevrilərək istifadə olunur. Bu halda onlar açıq havada qalaraq, təbiətin yaratdığı şıltaqlıqlardan (yağış, qar, külək, şaxta və s.) qorunmalıdır. Bəzi hallarda abidənin üzəri irihəcmli yüngül konstruksiyalar ilə qapanaraq böyük tarixi-mədəni məkan yaradılır: “Arxeoloji abidələrin üzərində ziyarətçilər üçün keçidlərin yaradıldığı halda onlara ziyan vurulmamalıdır. Bununla yanaşı ziyarətçilər və abidə mühafizəçiləri üçün qurulacaq tikililər ətraf mühitə ziyan vurmamalıdır”.</p>
<p>“Tərtər” sol sahil magistral kanalının 22,4 kilometr uzunluğundadır. Bu kanal saniyədə 20 kub su ötürür. Goranboy, Yevlax, Bərdə və Tərtərin sol sahilində yerləşən kəndlərdə, ümumilikdə, 29 min hektar sahənin suvarılmasında mühüm rol oynayır. </p><p> Bunu <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-ın bölgə müxbirinə açıqlamasında “Meliorasiya və Su Təsərrüfatı” ASC-nin Tərtər Hidroqovşağı İstismar İdarəsinin rəisi Emil Hacıyev söyləyib.</p><p>Onun sözlərinə görə, “Tərtər” sol sahil magistral kanalında hazırda təmir-bərpa işləri aparılır: “Təmir işlərinə iki həftədir başlanılıb və gələn ilin oktyabrında tamamlanması gözlənilir. Kanalın su mənbəyi Suqovuşan anbarıdır. Birinci Qarabağ müharibəsində Suqovuşan su anbarı işğal altında olduğuna görə, kanala su verilməyib. Təmir-bərpa işləri başa çatdıqdan sonra kanala yenidən Suqovuşan anbarından suyun verilməsi təmin ediləcək”.</p>
<p>Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) Ömürboyu Təhsil Mərkəzində (LLC) əcnəbi vətəndaşlar üçün Azərbaycan və rus dilində hazırlıq kurslarına start verilib.</p><p> Bu barədə <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a UNEC-dən məlumat verilib. </p><p> Hazırlıq kursunun müddəti 6 aydır. Kurslara qatılan əcnəbi vətəndaşlara müvəqqəti yaşayış izni üçün UNEC tərəfindən miqrasiya dəstəyi də göstərilir.</p><p>Kursu uğurla bitirən iştirakçılar Elm və Təhsil Nazirliyinin sertifikatını əldə edəcəklər.</p>
<p>Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi qida təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi sahəsində tədbirləri davam etdirir.</p><p> Agentliyin İnformasiya təminatı və innovativ həllər şöbəsindən <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a verilən məlumata görə, nəzarət tədbirləri çərçivəsində Gəncə şəhərində Heydər Əliyev prospekti və İsrafil Məmmədov küçəsinin kəsişməsində yerləşən “Tantuni” dönər evində yoxlama aparılıb. </p><p> Yoxlama zamanı müəssisədə sanitar-texniki və sanitar gigiyenik vəziyyətin qənaətbəxş olmadığı, qida təhlükəsizliyi sahəsində normativ hüquqi aktların tələblərinin pozulduğu aşkar olunub. Dönərin hazırlandığı xammalların (ət məhsullarının) üzərində hazırlanma tarixləri və tərkibi barədə məlumatların göstərilmədiyi, soyuducularda məhsulların saxlanması zamanı mal qonşuluğu prinsipinin gözlənilmədiyi, istifadə edilən alət və avadanlıqların təmizlənməsi, dezinfeksiyası və saxlanması üçün isti və soyuq su ilə təchiz olunmuş yuma sahələrinin, işçilərin xüsusi geyim və fərdi mühafizə vasitələrinin olmadığı, gigiyena qaydalarına əməl edilmədiyi aşkarlanıb.</p><p> Aşkar edilmiş faktlarla bağlı qanunvericiliyə uyğun olaraq sahibkar barəsində inzibati protokol tərtib olunub, icrası məcburi göstərişlər verilib.</p><p> </p>
<p>Avstraliyanın Kvinslend Universitetinin Beyin İnstitutunda Altsheymer xəstələrinin müalicəsi üçün yeni texnologiya hazırlanıb.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> medimagazin.com.tr-ə istinadla bildirir ki, klinik sınaqlarına başlanılan araşdırma üçün institutda hazırlanan UltraThera adlı yeni ultrasəs cihazı təcrübədən keçirilib.</p><p>Tədqiqat qrupu cihazla neyromodulyasiya effekti əldə edərək, Altsheymer xəstələrinin beynindəki sinir fəaliyyətini və ümumi beyin funksiyasını dəyişməyi hədəfləyib. Bu üsulun Altsheymer xəstəliyinin bəzi əlamətlərini yaxşılaşdıracağı gözlənilir.</p><p>İnstitutunun professoru Jürgen Gotz bu tədqiqata 2015-ci ildə ultrasəsin yaddaş funksiyalarının bərpasına dair araşdırmadan sonra başlanıldığını bildirib. Onun sözlərinə görə, təxminən 12 xəstənin iştirak etdiyi sınaqlarda ilk 4 xəstə iki həftədə 4 dəfə müalicə olunacaq.</p>
<p>Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev Qəbələ rayonunda Qəbələ və İsmayıllı rayonlarının sakinlərini fərdi qaydada qəbul edib.</p><p> Qəbuldan əvvəl S.Babayev və Qəbələ Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Səbuhi Abdullayev ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət ediblər.</p><p> Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a verilən məlumata görə, qəbul zamanı müraciət edən vətəndaşlardan bir hissəsi şəhid ailələrinin üzvləri və müharibə iştirakçıları olub. </p><p> Vətəndaşlar sosial təminat növləri, o cümlədən pensiya və ünvanlı sosial yardım, müavinət, eləcə də əlillik, reabilitasiya xidmətlərinə və aktiv məşğulluq proqramlarına cəlbedilmə, mənzillə təminat və s. məsələlərlə bağlı müraciət ediblər.</p><p> Müraciətlərin hər biri fərdi qaydada araşdırılaraq nəticəsinə əsasən tədbirlər görülüb. </p><p> Bir sıra sakinlərin müraciətləri nəzərə alınaraq reabilitasiya və sosial xidmətlərə, aktiv məşğulluq proqramlarına (özünüməşğulluq, ictimai işlər, peşə hazırlığı) cəlb olunmaları üçün qeydiyyata alınıb. Sorğu xarakterli müraciətlər edən vətəndaşlara müvafiq mövzularda ətraflı izahatlar verilib.</p>
<p>Azərbaycanın Ağdərə şəhəri ətrafında yerləşən “Qızılbulaq” qızıl yatağı Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə bağlanılan sazişə uyğun olaraq “R.V.Investment” şirkəti tərəfindən istismar olunmalıdır. Lakin yataq Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi ərazidə olduğu üçün tərəflər arasında imzalanan saziş icra edilmir.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, bu fikirlər İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) icraçı direktoru Vüsal Qasımlının dünyanın ekoloji sahədə fəaliyyət göstərən beyin mərkəzlərinə müraciətində deyilir.</p><p>Müraciətdə qeyd olunub ki, istismarla qanunsuz məşğul olan “Base Metals” şirkətinin təkcə 2009-2017-ci illərdə “Qızılbulaq” yatağından 178 milyon dollar qazandığı sübuta yetirilib. Qarabağ ərazisində 2010-cu ildən fəaliyyətə başlayan və ilkin hesablamalara görə, illik gəliri 8 milyon ABŞ dolları təşkil edən şirkət “Qızılbulaq” yatağından hər ay 12 min ton filiz çıxarıb, saflaşdırma kombinatında ilkin emaldan sonra Ermənistana aparıb və orada təkrar emal olunduqdan sonra dünya bazarına çıxarıb.</p><p> </p>
<p>Beynəlxalq Futbol Federasiyası (FIFA) Qətərdə keçirilən dünya çempionatından 10,5 milyard dollar gəlir əldə edib ki, bu da 2018-ci ildə Rusiyanın ev sahibliyi etdiyi turnirdə olduğundan 1 milyard dollar çoxdur.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, bu barədə FIFA prezidenti Canni İnfantino jurnalistlərin qarşısında çıxış edərkən deyib.</p><p>Xatırladaq ki, futbol üzrə növbəti dünya çempionatı noyabrın 20-də start götürüb. Dekabrın 17-də Mərakeş və Xorvatiya yığmaları üçüncü yer uğrunda mübarizə aparacaqlar. Dekabrın 18-də isə çempionluq titulu uğrunda Argentina və Fransa komandaları arasında final oyunu keçiriləcək. Hər iki qarşılaşma Bakı vaxtı ilə saat 19:00-da başlayacaq.</p>
<p>Azərbaycan Ordusunun bölmələri tərəfindən istismar müddəti başa çatmış və istifadəyə yararsız olan döyüş sursatlarının təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl olunmaqla planlı şəkildə utilizasiyası davam etdirilir.</p><p>Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidmətindən <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-a bildiriblər ki, döyüş sursatlarının utilizasiya prosesi dekabrın 16-dan 18-dək Seyfəli poliqonunda həyata keçiriləcək.</p><p>Aparılan partlayış işləri ilə əlaqədar ictimaiyyətə mütəmadi məlumat veriləcək.</p>
<p>Rusiya silahlı qüvvələri tərəfindən dekabrın 16-da Kiyevə 40-dan çox raket atıb, onlardan 37-si hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən zərərsizləşdirilib. Eyni zamanda, raket hücumu nəticəsində paytaxtda ölən var.</p><p><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a> xəbər verir ki, bu barədə telemarafonun efirində Kiyev şəhər hərbi administrasiyasının spikeri Mixail Şamanov bildirib.</p><p>O deyib ki, bu, genişmiqyaslı müharibədən sonra ən kütləvi raket hücumlarından biridir.</p><p>Şamanov raket hücumlarının bir neçə dalğasının ola biləcəyini də istisna etmir.</p><p>“Dağıntı və tələfatla bağlı məlumat dəqiqləşdirilir. Dnepr vilayətində bir nəfər zərər çəkib”, - deyə o vurğulayıb.</p><p><em><strong>Emil Hüseynli</strong></em></p><p><em><strong><a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-ın xüsusi müxbiri</strong></em></p><p><em><strong>Kiyev</strong></em></p>
<p>Builki mövsümdə <a target="_blank" href="https://homdom.az/offers/d-qax">Qax rayonunda</a> fındıq bağlarından 5 min 442 ton məhsul tədarük olunub. Fındıq istehsalı əvvəlki illə müqayisədə 148,2 ton artıb. Hər hektar fındıq bağından orta hesabla 5,3 sentner məhsul götürülüb.</p><p>Bu barədə <a href="https://azertag.az" target="_blank" class="azertac-link">AZƏRTAC</a>-ın bölgə müxbirinə Qax Rayon Statistika İdarəsindən məlumat verilib.</p><p>Bildirilib ki, ənənəvi sahələrdən olan fındıqçılığın inkişaf etdirilməsi <a target="_blank" href="https://homdom.az/offers/d-qax">Qax rayonunun</a> kənd təsərrüfatı üçün prioritet istiqamətlərdən biri sayılır. Dövlətimizin başçısının bu sahənin daha da inkişaf etdirilməsi ilə bağlı verdiyi tapşırıq və göstərişlərin icrasını təmin etmək məqsədilə Qax rayonunda da davamlı iş aparılır. Belə ki, son illər rayon ərazisində 3 min 359 hektarda yeni fındıq bağları salınıb. Hazırda rayonda mövcud fındıq bağlarının ümumi sahəsi 10 min 186,9 hektardır. Bu bağların 6,2 min hektarı barverəndir.</p>
