<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><b><br /> </b><div><b>Panik ataklar və təşviş pozuntularının bir səbəbi hormonal problemlərdir.</b></div><div><br/></div><div><br/></div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, endokrinoloq Natalya Liberanskaya atakların yaranma mexanizmi və müalicəsindən danışıb.</div><div><br /> </div><div>"Panik atakları bir neçə xarici əlamətlə diaqnoz etmək olur: daxili gərginlik, sürətli ürəkdöyümmə, titrəmə, əsmə, təngnəfəslik, ürək tərəfdə ağrı, qprxu və s.</div><div><br /> </div><div>Eləcə də qarında ağrı, ürəkbulanma, baş gicəllənmə ola bilər.</div><div><br /> </div><div>Trigger səbəblər çoxdur: xəbər, kütlə, nəqliyyat, qaranlıq yer, havasız yer və s.</div><div><br /> </div><div>Bəzən yanaşı olaraq xroniki yorğunluq, yuxusuzluq, deprssiya olur.</div><div>Bu zaman endokrinoq və psixiatr müayinəsi vacibdir.</div><div><br /> </div><div>İlk növbədə böyrəküstü vəzilərin disfunksiyasını tapmaq lazımdır. <br /> </div><div>Cinsi və digər hormonların səviyyəsinə baxmaq mütləqdir.</div><div><br /> </div><div>Çox zaman yüksəlmiş prolaktin panik ataklara səbəb olur.<br /> </div><div>TTH, T3-4, prolaktin, LG, kortizol, testosteron analizləri verilməlidir.</div><div><br /> </div><div>Panik atak zamanı adrenalin qana çox sıçrayır, atak 15 dəqiqə çəkir, sonra adrenalin düşür, ona görə bu müddəti gözləyin".<br /> </div><div><b><br /> </b></div><div><b>Aygün Musayeva</b><br /> </div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br/></b></div><div><b>Bu ucuz meyvə bağırsaq şişlərinin profilaktikası üçün faydalıdır.</b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, kardioloq Olqa Bokeriya kolorekral xərçəngə qarşı banan yeməyi tövsiyə edir.<br /> </div><div><br /> </div><div>"Hər gün bir ədəd banan yeyin. Eləcə də alma, armud bağırsaq xərçənginə qarşıdır.<br /> </div><div>Bu 3 meyvədə həll olan lif- pektin var. Bağırsaqda pektin çox olanda qəbizlik olmur, poliplər əmələ gəlmir, bağırsaq təmizlənir.<br /> </div><div><br /> </div><div>Antixərçəng təsirli sarımsaq da faydalıdır. </div><div><br /> </div><div>O da ağciyər xərçəngi və bağırsaq şişlərinə qarşıdır.</div><div><br /> </div><div>Hər gün masanızda bu qidalar olsun".<br /> </div><div><br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva<br /> </b></div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br/></b></div><div><b>USM bir çox daxili xəstəliklərin erkən diaqnostikası üçün ən təhlükəsiz metoddur.</b></div><div><b><br /> </b></div><div><b>Profilaktika məqsədilə hər ay USM etdirmək olarmı?</b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, qadınlar və kişilər ildə 1 dəfə profilaktik məqsədlə USM dən keçə bilər.</div><div><br /> </div><div>Qadınlar təkcə qarın boşluğu ilə yox, eyni zamanda ginekoloji, süd vəzi, qalxanvari vəz, eləcə də ayaq damarların doplerini etdirməlidir.</div><div><br /> </div><div>Kişilər də ümumi qarın boşluğu ilə yanaşı prostat USM -i keçməlidir.</div><div><br /> </div><div>Bu müayinə rentgen və KT kimi şüalanma metodu deyil, ultrasəs dalğalarla işləyir.</div><div><br /> </div><div>Əgər xroniki xəstəliyiniz, kist, mioma, düyünlər varsa, 6 aydan bir keçirilməlidir.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><b><br /> </b><div><b>Fizioloqlar yaşlı insanların idman məşqi etməsinin ömrü uzatdığını sübut edib.</b></div><div><br/></div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, Kopenhagen universitetinin alimləri güc məşqlərininəzələ və sinirlər arasında rabitəni və siqnalı artırdığını bildirib.</div><div><br /> </div><div>Tədqiqatda 38 nəfər 60-70 yaşlı kişi iştirak edib<br /> </div><div><br /> </div><div>İnsanlar 45 yaşdan sonra əzələ kütləsini sürətlə itirməyə başlayır.</div><div><br /> </div><div>Əzələ liflərinin qismən dağııması onurğa beynində hərəkət neyronlarının azalması və dağılması səbəbindən baş verir.<br /> </div><div>Bu prosesi heç bir yolla saxlamaq olmaz, amma onu kifayət qədər yubatmaq olar.<br /> </div><div><br /> </div><div> 38 yaşlı kişi 16 həftəlik intensiv məşq kursu keçib.</div><div><br /> </div><div>Onlar ayaq, bel, kürək jim hərəkətləri və ağırlıq qaldırma ediblər.<br /> </div><div>Digər 20 nəfərlik qrup isə heç bir məşq etməyib.</div><div><br /> </div><div>Məşqlər həftədə 3 dəfə olub. Alimlər kursun ortası və sonunda iştikarçıların əzələsinsən biopsiya götürərək, biomarkerlərin artımını müşahidə edib.</div><div><br/></div><div><br /> </div><div>Məlum olub ki, məşq edənlərdə biomakerlərin ölçüsü artıb, bu isə onurğadan əzələlərə sinir ötürülməsinin aktivliyi deməkdir.</div><div><br /> </div><div>Ona görə də alimlər 65, 70 yaşda belə fiziki məşq və idman etməyin gec olmadığını bildirib.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br/></b></div><div><b>Kolorado universitetinin alimləri15 il ərzində siçanlar üzərində tibbə az məlum viruslar ailələrinin insana yoluxma perspektivini yoxlayıb.</b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, nəticələrə görə vəhşi Afrika iqlimində olan endemik heyvanlarda olan viruslar insana keçib, ölümcül simptomlar yarada bilər.</div><div><br /> </div><div>Son illər alimlər donuz və atlar arasında dövr edən arteriviruslara diqqət yönəldib.</div><div><br /> </div><div>Xüsusilə onlar hemorragik meymun qızdırmasının təhlükəli olacağını deyir. Bu virus Ebola ilə oxşardır.1960-cı ildə makaka meymunları arasında ölüm dalğası yaratmışdı.<br /> </div><div><br /> </div><div>Tədqiqat göstərib ki, insan hüceyrəsinə keçmək üçün bu virusda CD163 reseptoru var.</div><div><br /> </div><div>Bu reseptor donuz, siçan və heyvan hüceyrələrinə nüfuz edərək, orda öz surətlərini çıxarır.<br /> </div><div>Eyni yoluxma QİÇS virusunda da olur. </div><div><br /> </div><div>Bu virus meymunlarda immundefisit SİİV yaradır.</div><div><br /> </div><div>Alimlər bildirir ki, məhz bu tip viruslar yaxın olmasa, 30-50 il sonra yeni pandemiyaların səbəbkarı oal bilər.<br /> </div><div>Viruslar heyvanlardan insanlara keçəcək.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva<br /> </b></div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><br /> <div><b><br/></b></div><div><b>Artroz autoimmun proses olsa da, bəzi xarici faktorlar onun yaranmasına səbəb olur.</b></div><div><br/></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, həkim travmatoloq Amancan Kencebayev son zamanlar artrozun cavanlaşmasının səbəblərini açıqlayıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Hazırda hər 10 nəfərdən 2-də artroz yaranır.</div><div><br /> </div><div>Əvvəl bu oynaq iltihabı yaşlı insanlara xas idisə, indi 25 yaşında da rast gəlinir</div><div><br /> </div><div>"Yaşlanmadan kənar oynaqların tez yeyilməsinin bir sıra obyektiv səbəbləri var. Bu daha çox gənclərin həyat tərzidir.<br /> </div><div>Artroz üçün əsas oynaqların zədəsi, travnası, normadan artıq yüklənməsi ola bilər.<br /> </div><div><br /> </div><div>Cavanlar daha çox oynaqlarına yük salır, yıxılır, idman zədəsi alr, bədənin soyumasına səbəb olur.</div><div><br /> </div><div>Eləcə də artıq çəki, az su içmək, spirtli içki trigger ola bilər.</div><div><br /> </div><div>Cavanlar yaşlanmağı gözləmədən dizlərini 2-3 ildən bir yoxlatmalıdır.</div><div><br /> </div><div>Artroz diz, bud, çiyin, əl oynaqlarında ola bilər.</div><div><br /> </div><div>Əgər ilkin mərhələdə müalicə başlansa, qarşısı alına bilər.<br /> </div><div>Xatırladım ki, artrozların tam müalicəsi yoxdur".<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><br /> </div><div><b>Hazırda Rusiyada ən çox tələbat olan dərmanlar valerian, korvalol, qlisin və Afobazoldur.</b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, statistika ötən illə müqayisədə analoji preparatlara 30% artımın olduğunu göstərir.<br /> </div><div><br /> </div><div>"Çek İndeks" göstərib ki, rusiyalılar hər ay sakitləşdiricilərə adambaşı 250-300 rubl xərcləyir.</div><div><br /> </div><div>Hər həftə bu preparatların satışı əvvəlki həftəyə nisbətən artır.</div><div><br /> </div><div>Ekspertlər bildirir ki, bu payız dalğası ilə əlaqədardır. Payızda insanlarda təşviş həyəcan artır.</div><div><br /> </div><div>Eləcə də son xəbərlər insanların sinir sisteminə neqativ təsir edib.</div><div><br /> </div><div>2022-ci ildən antidepressant satışı 60% artıb.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>AygünMusayeva<br /> </b></div><div><br /> </div><div><br /> </div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><br/></div><div><b>Mədə və ürək üçün ən yaxşı sıyıqyulafdır.</b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, endokrinoloq Yuliya Şişkova yulafın orqanizmi zülal, maqniy, fosfor, kalsium, dəmir, sink, B qrup vitamini, aminturşuları ilə təmin etdiyini bildirib.</div><div><br /> </div><div>Bu yarmada xüsusi tip lif - beta qlükan vardır ki, o, xolesterini bağırsaqlar vasitəsilə çıxarır. Nəticədə qanda xolesterin azalır.<br /> </div><div>Bu da ürək-damar xəstəliklri üçün vacibdir.<br /> </div><div><br /> </div><div>Bu sıyığı hətta şəkərli diabet xəstələri də yeyə bilər, uzun müddət tox saxlayır.<br /> </div><div>Eləcə də yulaf qaraciyər üçün faydalıdır.</div><div><br /> </div><div>"yarmada olan zülal xolesterin və lipid mübadiləsini tənzimləyir, ona görə qaraciyərin işini yüngülləşdirir. Amma ən yaxşısı tam,emal olunmamış təbii yulafdır. Marketlərdə olan tez hazırlanan paket yulaflar qatqılıdır.</div><div><br/></div><div><br /> </div><div>Yulaf sıyığı mədənin selikli qişasını bərpa edir, selik onu örtür, həzmi yaxşılaşdırır.</div><div><br /> </div><div>Amma yarmanı hər gün yox, həftədə 3 dəfə yemək lazımdır. Çünki ondan olan fitin turşusu mikroelementləri azaldır".<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><b><br /> </b></div><div><b>Alimlər tez yuxuya getmək üçün gözlənilməz effekt barədə açıqlama verib.</b></div><div><br/></div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, İsveçin Upsala universitetinin alimləri sadə üsulu açıqlayıb.</div><div><br /> </div><div>Ağır odeyal və ya yorğan tez yuxuya getməyə kömək edir.</div><div><br /> </div><div>Uzun müddətli müşahidələr göstərib ki, həqiqətən də qədimdən bəli deyilən bu metod işə yarayır.<br /> </div><div>Körpələr də ana qucağında ona görə tez yatır ki, qolların ağırlığı təsir edir.<br /> </div><div>Elə ki, onun üzərindən əlini çəkirsən dərhal oyanır.</div><div><br /> </div><div>Son elmi iş böyüklərə ağırlığın təsirini öyrənib.<br /> </div><div>Ağır odeyal, örtük təşvişi azaldır, yuxusuzluqla mübarizədə kömək edib.<br /> </div><div>Eksperiment üçün 26 gənc kişi və qadın götürülüb.</div><div><br /> </div><div>Onlar hər gün müxtəlif odeyallar altında yatıblar.</div><div><br /> </div><div>Bundan əlavə onlardan stres və yuxuya aid analizlər götürülüb: melatonin, oksitosin, kortizol.<br /> </div><div>Ağır odeyal istifadəsindən sonra melatonin səviyyəsinin 30% artdığı sübut olunub.</div><div><br /> </div><div>Bu da normal və asan yuxuya getməyə kömək edib.<br /> </div><div><b><br /> </b></div><div><b>Aygün Musayeva</b><br /> </div><div><br /> </div><div><br /> </div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br/></b></div><div><b>ÜST vərəmin diaqnostikasına yeni test daxil edib.</b></div><div><br/></div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, ilk dəfə Rusiyanın innovasion testi dünya səhiyyəsinin metodik tövsiyəsinə daxil edilib.</div><div><br /> </div><div>Bu test xəstəliyi çox erkən mərhələdə təyin edir.</div><div><br /> </div><div>Dəri testi 99% halda düzgün nəticə göstərir, yanılma ehtimalı sıfırdır. </div><div><br /> </div><div>İnfeksiayaya yoluxmanı tez təyin edir, bu da vaxtında müalicəyə kömək edir.</div><div><br /> </div><div>Test artıq Rusiyada tətbiqə başlayıb.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><b>Bakının 286 nömrəli tam orta məktəbinin <a target="_blank" href="https://busy.az/professions/ibtidai-sinif-muellimi">ibtidai sinif müəllimi</a> Alkişiyeva Əsmayə İmani qızı dünyasını dəyişib.<br /> </b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki,Ə.Alkişiyeva61 yaşında uzun sürən xəstəlikdən dünyasını dəyişib:<br /> </div><div><br /> </div><div>Məktəbdən verilən məlumata görə. o, yanvar ayından xəstəliklə bağlı kağız məktəbə təqdim etmişdi. Xəstəliyinin nə olduğunu bilmirdik, sadəcə, xəstə olduğu qeyd olunmuşdu”.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva</b></div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br/></b></div><div><b>Bəlkə də bəşər tarixində cavabsız qalan ən vacib sual nə vaxt öləcəyimizdir.<br /> </b></div><div><br /> </div><div><br /> </div><div>Alimlər nə vaxt öləcəyimizi dəqiq deməsələr da, ölümə nə qədər yaxın olduğumuzu bilmək üçün müxtəlif araşdırmalar aparırlar.<br /> </div><div><br /> </div><div><br /> </div><div>Mütəxəssislərin fikrincə, yuxu tərzimiz, necə yatdığımız ölümə nə qədər yaxın olduğumuzun göstəricisi ola bilər.<br /> </div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, bununla bağlı araşdırma “Digital Medicine” akademik jurnalında dərc olunub.</div><div><br/></div><div><br /> </div><div>Jurnalda dərc edilən araşdırma, yuxu zamanı insanların çənə və ayaq hərəkətləri, tənəffüs və ürək döyüntüləri daxil olmaqla, yuxu xüsusiyyətlərini araşdıran 12.000 araşdırmanın nəticələrini bir araya gətirib.</div><div><br /> </div><div>Keçmiş araşdırmaları birləşdirərək, elm adamları insanların yuxu yaşı adlandırdıqları yuxu rejimini və keyfiyyətini aşkar etmək üçün bir model hazırlayıblar. Onların fikrincə, insanın sağlamlığı ilə yuxu keyfiyyəti arasındakı əlaqə onun yuxu yaşını ortaya qoyur.</div><div><br /> </div><div>Keçmiş araşdırmalara görə, xəstəliklərin ilk əlaməti yuxu rejiminin pozulmasıdır. Məsələn, Parkinson xəstəliyi olan insanlar simptomların üzə çıxmasından təxminən 5-10 il əvvəl qarışıq, qorxulu yuxular görürlər.</div><div><br /> </div><div>Yuxuya müxtəlif rakurslardan yanaşan araşdırmaçılar insanların gecələr oyandıqları, lakin oyandıqlarını xatırlamadıqları vəziyyəti isə “ölümün ən güclü əlaməti” adlandırıblar.</div><div><br /> </div><div>Bu tip yuxu pozğunluğu yuxusuzluq və ya yuxu apnesindən fərqlidir.</div><div><br /> </div><div>Araşdırmanın mütəxəssislərindən biri olan dr. Miqnot "yuxu pozuntularının sağlamlıq üçün niyə bu qədər zərərli olduğunu müəyyən etmək, gələcəkdə üzərində işləməyi planlaşdırdığımız əsas məsələdir" deyə açıqlama verib.<br /> </div><div><br/></div><div><b>Aygün M</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br/></b></div><div><b>Nigeriyada heyvandan insana keçən və ölümlə nəticələnə bilən “Lassa” qızdırması epidemiyasından 172 nəfər həyatını itirib.</b><br /> </div><div><br/></div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki,son bir həftədə altı nəfərdə “Lassa” qızdırması müşahidə edilib, xəstəlikdən bir nəfər ölüb.</div><div><br /> </div><div>Yanvar ayından ölkədə “Lassa” qızdırmasına yoluxanların sayı 929-a çatıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Xəstəlik ölkənin 25 əyalətinin 102 bölgəsinə yayılıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Nigeriya hökuməti xəstəliyin müalicəsi üçün üç dərmanın müəyyən edildiyini açıqlayıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Hər il quraqlıq dövrünün yaşandığı noyabr və may aylarında artan “Lassa” qızdırması epidemiyasında ötən il 102 nəfər dünyasını dəyişib.<br /> </div><div><b><br /> </b></div><div><b>Aygün Musayeva</b></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><b><br /> </b></div><div><b>Təzyiq xəstələrinə marinadlaşdırılmış duzlu şorabalar olmaz. Bunların sırasına zeytun da aiddir.</b></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, orqanizmə 2-3 qram artıq duz qəbulu təzyiqi qaldırır.<br /> </div><div><br /> </div><div>Duzlu qida hətta dərmanla nəzarətə alınmış təzyiqi belə yüksəldə bilir.<br /> </div><div><br /> </div><div>100 qram duzlu xiyarda 1,5 qram duz var. Təzyiq xəstələri gündə 5 qramdan artıq duz qəbul etməməlidir. Bu gün boyu qəbul edilən qidalarda olur.</div><div><br /> </div><div>Duzlu xiyar və zeytun damarlarda və bədəndə artıq mayeni artırır.</div><div><br /> </div><div>Digər qadağan olunanlara: ketçup, xardal, pendir, bekon aiddir.</div><div><br /> </div><div>Ona görə təzyiq xəstələri fatdalı olsa belə zeytundan uzaq durmalıdır.</div><div><br /> </div><div><b><br /> </b></div><div><b>Aygün Musayeva<br /> </b></div><div><br /> </div><div><br /> </div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><b><br/></b></div><div><b>Kaliylə zəngin qida, meyvələrin rasionda olmaması təzyiqin yüksəlməsinə səbəb olur.</b></div><div><br/></div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, Mayo klinikasının həkimləri bunu onunla izah edir ki, kaliy az olanda orqanizmdə natriy çoxalır və təzyiq qalxır.</div><div><br /> </div><div>Kaliy duzu balanslaşdırmağa kömək edir və ürək əzələsini işlədir.<br /> </div><div>Bu mineralın defisiti ürəyi də zəiflədir.</div><div><br /> </div><div>Kaliy olmadıqda natriy arteriyalara təzyiqi artırır.<br /> </div><div>Yaşlılarda bədən susuzlaşanda da kaliy azalır.</div><div><br /> </div><div>Yüksək təzyiqi nəzarətdə saxlamaq üçün kaliylə zəngin qidalar yemək lazımdır.</div><div><br /> </div><div>Kaliy - yağsız ətdə, yarmalarda, kartof qabığında, buğdada, yaşıl noxudda, paxlalılarda, balqabaq, kök, ərik, çuğundur, kələm və göyərtidə var.</div><div><br /> </div><div>Eyni zamanda çox miqdar kaliy də böyrək xəstələri üçün təhlükəlidir. Kaliyi preparat kimi qəbul etmək üçün həkimlə məsləhətləşin.<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva<br /> </b></div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><b>Son zamanlar orta məktəblərdə və bağçalarda baş verən şiddət xarakterli davranışlar problemin hələ görünən tərəfidir. </b></div><div><br /> </div><div>Şagirdlər arasında aqressiya artıb, direktor və müəllimlər məsələyə müdaxilə edə bilmir, bir çox hallarda nəticə intiharla bitir.</div><div><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, ötən gün məktəbdə 2 yuxarı sinif şagirdinin qalmaqallı videosundan sonra məktəblərdə psixoloji durumun çıxılmaz həddə çatdığını göstərir.</div><div><br /> </div><div>Məsələ ilə bağlı psixiatrik mövqeyini <a href='//medicina.az'>"medicina"</a>az-a açıqlayan psixiatr həkim Abdulla Şıxlinski məktəblərdə kifayət qədər psixi problemli uşaq və müəllim olduğunu bildirib.</div><div><br /> </div><div>"Məlumdur ki, uşaqlar məktəbə tibbi arayışla qəbul olunur. Amma bu tibbi sənəd başdansovdu verilir, valideynlər onu pulla alır.<br /> </div><div><br /> </div><div>Uşaqda ağır psixi xəstəlik pozulma, hiperativlik, psixoz ola bilər. Elə uşaqlar var ətrafdan qıcıqlanır. </div><div><br /> </div><div>Xarici ölkələrin təcrübəsindən görmüşük ki,şagirdlər məktəbə silahla basqın edir. Bəzi uşaqlar acıqla qəsdən ətrafa nifrətindən bunu edir.<br /> </div><div><br /> </div><div>Valideyn bəzən bilir ki, uşağı psixi xəstədir, mülaicə də alır.<br /> </div><div>Amma məktəbə qoymaq üçün tibbi sənədi pulla düzəldib direktora aparır<br /> </div><div>Direktorun da başqa maraqları olduğundan bu kimi hallara göz yumur. <br /> </div><div>Bəzən təhsil müəssisələrinə də rüşvət verib uşağı götürürlər.</div><div><br /> </div><div>Əslində belə uşaqlar adi orta məktəblərdə oxuya bilməz, xüsusi məktəblərdə olmalıdır. <br /> </div><div>Direktorlar bizdə uşaqları məktəbə qəbul edəndə məktəbin psixoloqu ilə birgətest edirlər.</div><div><br /> </div><div>Bu testlər şəhər məktəblərində var. Bunlar qeyri-qanunidir. Heç bir direktorun ixtiyarı yoxdur ki,uşağı özü test edib, sonra məktəbə götürsün. </div><div><br /> </div><div>Burda da maraq var. Sonra valideyni çağırıb deyir ki, sənin uşağın testdən keçməyib, problemi var, ona görə uşağı məktəbə götürə bilmərik. Valideyn də məsələni rüşvətlə həll edir.</div><div><br/></div><div>Nəticədə məktəblərə çox sayda psixi pozulması olan uşaqlar qəbul olub. <br /> </div><div>Əgər uşaq həkim psixiatr nüayinəsindən keçib sağlamdır yazılıbsa heç bir əlavə testə ehtiyac yoxdur, problem ondadır ki, psixiatrdan keçirmi?</div><div><br/></div><div><br/></div><div><img src=" https://www.medicina.az/uploads/images/2022-10-05-13-36-30quri7viiyfvgdhup1c7q_file.jpg" style="width:;" 703px;" data-filename=""/><br /> </div><div><br/></div><div>Mən təklif edirəm ki, məktəblərdən psixoloqlar yığışdırılsın. Çünki onlar konkret iş görmək, təsir etmək qabiliyyətində deyillər.Ümumiyyətlə Azərbaycanda savadlı psixoloq yetişdirilmir. </div><div><br/></div><div> Məktəblərdə psxoloq ştatı əvəzinə həkim psixiatr olmalıdır.<br /> </div><div>Yalnız psixiatr müəllim və uşaqların psixi vəziyyətinə rəy verə bilər.</div><div><br /> </div><div>Məktəblərdə ildə 2 dəfə bütün pedoqoji heyət və şagirdlər psixiatrik müayinələrdən keçirilməlidir.</div><div><br /> </div><div>Çünki bu gün yüzlərlə psixi xəstə müəllim, hətta direktor təlim tərbiyə təhsil sistemindədir.</div><div><br /> </div><div>Bağçalarda, məktəblərdə, ali məktəblərdə pxisi xəstə çoxdur.</div><div><br /> </div><div>Bunların qarşısını Təhsil Nazirliyi ala bilmir. Hər kəs ciddi yoxlanıb, sonra təhsil sisteminə buraxılmalıdır. Yoxsa bu millətin gələcəyini faciə gözləyir".<br /> </div><div><br /> </div><div><b>Aygün Musayeva<br /> </b></div><div><br /> </div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><b>Təəssüf hissi ilə qeyd etmək istərdim ki, son dövrlərdə ürək-damar xəstəlikləri "cavanlaşıb". Erkən yaşda siqaret çəkmə, yağlı və xolesterinli qidalarla qidalanma, daha çox oturaq həyat tərzi keçirmə, irsi meyllilik və genetik faktorlar gəncləri infarkt riski ilə qarşı-qarşıya qoymaqdadır.<br /> </b></div><div><b> </b></div><div><b><br/></b><br /> </div><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, ürək-damaruzmanı Cabir Gülmalıyev müasir dövrdə ümumi xəstəliklər içində həm rast gəlmə tezliyinə, həm də yarada biləcəyi fəsadlara görə ürək-damar xəstəliklərinin ilk yerdə olduğunu söyləyib.<br /> </div><div> <br /> </div><div>"Bu gün ürək-damar xəstəlikləri bir çox fərqli səbəbdən yaranmaqdadır", - deyən uzman həkim burada önəmli və ilk sıralarda gələn səbəbin getdikcə daha çox passiv həyat tərzinə keçməyimiz, qidalanma vərdişlərimiz və siqaretdən yaxud digər zərərli vərdişlərdən istifadə olduğunu diqqətə çatdırıb. <br /> </div><div> <br /> </div><div>Həkimin sözlərinə görə, digər səbəblərə ürəyin tac damarlarının və ürək qapaqlarının xəstəlikləri, arterial hipertenziya nəticəsində əmələ gələn ürək problemləri, ürək çatışmazlığı və bir sıra digər səbəblərdən əmələ gələn damar xəstəliklərini aid etmək olar.<br /> </div><div><b><br/></b></div><div><b><br/></b></div><div><b>Aygün Musayeva</b></div><div><br/></div><div><br /> </div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><b>İnsanın quş qripinə yoluxması ilə bağlı İspaniyada ilk, Avropada ikinci fakt qeydə alınıb</b><p><br /> </p><div><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, İspaniyada bu ölkə tarixində ilk dəfə insanın H5N1 quş qripinə yoluxması testinin müsbət nəticəsini qeydə alıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Testin müsbət nəticəsi ferma işçilərinin fəal müşahidəsi zamanı aşkar edilib.</div><div><br /> </div><div><br/></div><div>İnsanın H5N1 qripinə yoluxması ilə bağlı yoxlamanın müsbət nəticəsi İspaniyada ilk, Avropada ikinci hadisədir. Avropada ilk belə hadisə 2022-ci ilin yanvarında Böyük Britaniyada qeydə alınıb.</div><div><br/></div><div>İspaniya Heyvanların Sağlamlığının Tədqiqat Mərkəzi (CSA) bu faktı şərh edərək göstərir ki, ölkədə H5N1 qripinə həssas olan vəhşi quşların və ev quşlarının populyasiyası çox yüksəkdir və bunun iqtisadiyyata böyük təsiri ola bilər, çünki quşçuluq sektoru Krallıqda heyvandarlıq məhsulları istehsalında ikinci yeri tutur.<br /> </div><div><br /> </div><div> <br /> </div><div><br /> </div><div>Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, insanlar arasında H5N1 qripinə yoluxma nadir hallarda baş verir, lakin bu yoluxmaların ölümlə nəticələnməsi göstəricisi 60 faizə çata bilər. Bundan əlavə, son illərdə insanlar və quşlar arasında yoluxmanın kəskin artması ekspertləri narahat edir, çünki bu virus daha yaxşı yayılmaq üçün mutasiyaya uğrayır.<br /> </div><div><b><br /> </b></div><div><b> Aygün Musayeva</b></div><div><br/></div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><b>Bakıda Dünya Göz Klinikasının həkimi Mehmet Şeref Öğretmenoğlu sürücüsü tərəfindən soyulub.<br /> </b><div><br /> </div><div>“Qafqazinfo”nun məlumatına görə, cinayət işinə Səbail Rayon Məhkəməsində hakim Günel Səmədovanın sədrliyi ilə baxılıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Belə ki, təqsirləndirilən Elşən Süleymanov (soyad-şərtidir) 2021-ci ilin may ayının əvvəllərindən başlayaraq iş vaxtı qurtarandan sonra, Türkiyə vətəndaşı Mehmet Şeref Öğretmenoğlunun <a target="_blank" href="https://homdom.az/offers/l-badamdar">Badamdarda</a> yerləşən evinə hasardan tullanaraq qanunsuz daxil olub.<br /> </div><div><br /> </div><div>O, bu üsulla evə daxil olan zaman həkimin əl çantasının içərisindəki pulun bir hissəsini yəni, 420 manat, 15 gün sonra 700 manat, bir ay sonra 1000 manat, 16 iyul tarixində 900 dollar, ümumilikdə isə zərərçəkmiş şəxsə 5350 manat maddi ziyan vurmaqla oğurluq edib.<br /> </div><div><br /> </div><div>Lakin Elşən bu əməli ilə kifayətlənməyib. O, növbəti dəfə Tural adlı tanışı ilə həkimin evinə gələrək oğurluq edib. Belə ki, Elşən Turala həkimin çantasından 1000 manatdan artıq pul götürməməyi, əks halda Mehmet Şerefin şübhələnəcəyini bildirib. Tural isə evə girib oğurluq etdikdən sonra Elşənə 1100 manat götürdüyünü bildirib. Sonradan məlum olub ki, Tural evdən 1100 yox, 6 min manat oğurlayıb və o, Elşəni də aldadıb. Sonradan Turala zəng çatmayıb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Oğurluqlara rəğmən, həkim ilk baxışda Elşəndən şübhələnməyib. Belə ki, bir müddət sonra Şeref Öğremenoğlu Azərbaycana gələn həyət yoldaşı ilə birlikdə dincəlmək üçün Qubaya yollanıb. Səhəri günü Bakıya qayıtdıqdan sonra o, Elşənə zəng edərək gəlib onu işə aparmasını deyib. Elşən isə həkimin dediyin yerinə yetirməyib, daha sonra isə telefonu söndürüb.<br /> </div><div><br /> </div><div>Elşənin davranışlarından şübhələn M.Şeref polisə evindən oğurluq edilməsi ilə bağlı şikayət edib. O, ümumilikdə ona 11350 manat maddi ziyan dəydiyini bildirib. Bundan sonra Elşən barəsində polis tərəfindən axtarış elan edilib. O, bu ilin martında tutularaq istintaqa təhvil verilib.<br /> </div><div><br /> </div><div>Təqsirləndirilən şəxs məhkəmədə ona elan olunmuş ittihamda özünü təqsirli bilərək ifadəsində göstərib ki, təxminən 3 il əvvəl taksi fəaliyyəti ilə məşğul olarkən Badamdar qəsəbəsində yaşayan və Dünya Göz Klinikasında həkim işləyən Mehmet Şerefi işə aparıb gətirərkən tanış olub. Mehmet Şeref bir müddət sonra yaşadığı evin həyətinə qulluq etmək lazım olduğunu bildirərək evinin giriş darvazasının və evin açarlarını bir nüsxəsini ona verib. Bir müddət evin həyətinə baxdıqdan sonra, 2021-ci ilin may ayından başlayaraq hərdən Mehmet Şeref evə sərxoş vəziyyətdə gəlməsindən istifadə edib onun yatmasını gözləyib və o, yatandan sonra qeyd olunan cinayət əməllərini törədib.<br /> </div><div><br /> </div><div>Prosesin yekununda hökm oxunub. Cinayət Məcəlləsinin 177.2.1, 177.2.2, 177.2.3 və 177.2.4-cü maddələri ilə təqsirləndirilən şəxsə 2 il 11 ay 24 gün müddətinə azadlığın məhdudulaşdırılması cəzası təyin edilib. Məhkəmə, Elşənin törətdiyi əməlindən peşman olmasını, himayəsində bir azyaşlı və bir yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlarının olmasını, vurulmuş ziyanın bir qisminin (5000 manat) ödənilməsini cəzanı yüngülləşdirən hallar kimi qiymətləndirib.<br /> </div><div><br /> </div><div>Qeyd edək ki, M.Şeref Öğremenoğlu 3 ildir Bakıda fəaliyyət göstərir. O, bu müddət ərzində öz sahəsi üzrə yetərincə tanınan mütəxəssislərdən birinə çevrilib.</div>
<center><iframe name="bakupost" src="https://www.bakupost.az/banner1" width="100%" height="85" frame scrolling="no" align="center"></iframe></center><div><br/></div><div><b><br/></b></div><b>Bu gün mətbuat vasitələrinin manşetini zəbt edən, feysbukda isə demək olar ki, hər 2 nəfərdən birinin paylaşdığı məlum məktəb videosunu ürək ağrısı ilə izlədim — tək bu hadisənin baş verməsinə görə yox, həm də bu dərəcədə geniş yayıldığına görə. İlk növbədə onu deyim ki, belə bir videonun yayılmasının özü böyük bir yanlışlıqdır. </b><p><b><br/></b></p><p><a href='//medicina.az'>"Medicina"</a> xəbər verir ki, Azərbaycan Tibb jurnalının baş redaktorunun müavini Fuad İslamzadə məktəb şagirdlərinin aqressiv davranışının səbəbini şərh edib. </p><p><br/></p><p>"Uşaq kollektivlərində bir qrup uşağın aşırı aqressiv olduğu və belə hadisələrdən əks-nəticə çıxararaq eyni hərəkəti təkrarlaya biləcəyi hamıya məlumdur və buna görə belə videolar geniş yayılmamalıdır. </p><p><br/></p><p>İkincisi, videonu paylaşanlar da, ona şərh yazanlar da bir-birilindən nümunə götürərək stereotipik şəkildə məktəbi və müəllimləri günahlandıran fikirlər irəli sürür, lakin heç yada da salmırlar ki, hər bir uşaq ilk tərbiyəni məktəbdə deyil, ailədə alır və valideynini özünə həyat idealı hesab edir. </p><p><br/></p><p>Şübhə etmirəm ki, haqqında söz açdığım videoda aqressivliyi ilə diqqət çəkən o uşağın xarakterinin belə formalaşmasıməhz ailəsində gördüyü hadisələrlə əlaqədardır. İkincisi, şagirdin qorxaraq, söyülməyinə və döyülməyinə heç bir qarşılıq verməməsinin də günahını məhz ailəsində görürəm.</p><p><br/></p><p> Çünki şübhə etmirəm ki, o uşaq ailəsində daim yersiz tənbeh və qınaq gördüyünə görə o dərəcədə fağır və gözüqıpıq(bizlərdə beləsinə mağmın deyirlər) böyüyüb.</p><p><br/></p><p> Nəhayət, o səhnənin şahidi olan digər şagirdlər hansı tərbiyəni alıblar ki, arasından bircə nəfər hətta begemota da xas olan altruizm nümunəsi göstərib yoldaşını müdafiə etməyib?<br /> </p><div>Sonda yenə məktəb və müəllimlər haqüında: bəli, məktəbdə belə bir hadisənin baş verməsində müəllimlərin və ümumiyyətlə məktəb kollektivinin də günahı var. </div><div><br/></div><div>Ancaq gəlin bir anlığa təsəvvür edək ki, bu hadisənin baş verdiyi tənəffüs vaxtında bir müəllim otağa daxil olub, həmin aqressiv uşağın qulağından yüngülcə yapışa bilərdi. Əmin olun ki, belə hal baş versəydi, videonun həmin hissəsi ayrılıqda yayılacaqdı və o vaxt şagird yoldaşını ləzzət almaq üçün döyən uşağın da, döyülənə qəhmər çıxmaq əvəzinə döyəni alqışlayanların da valideynləri səs-səsə verib, müəllimin cəzalanmağını tələb edəcəkdilər, üstəlik bu zaman müvafiq tələb bütünlüklə xalqdan gələcəkdi.</div><div><br/></div><div> Yəni rəhmətlik Cəfər Cabbarlınln öz mənfi obrazlarıdan birinin dilindən qələmə aldığı hadisə baş verəcəkdi:</div><div><br /> </div><div> Yerdən göyə küp düzələr,<br /> </div><div>Bir-birinə bənd etsələr,<br /> </div><div>Ən altdakını çəksələr, <br /> </div><div>Onda gəl bax guppultuya.</div><div><br /> </div><div>Beləliklə, mən bu hadisənin baş verməsində tək müəllimləri deyil, həm də uşaqların ailələrini, bir də ən acınacaqlısı, bütünlüklə cəmiyyətimizi günahkar hesab edirəm.</div><div><br/></div><div><b>MEDİCİNA. AZ</b></div>
