Uşaqların ağlaması valideynləri narahat edən ən ümumi və təbii hallardan biridir.
Azerforum.com bildirir ki, ağlama körpə və ya uşaq üçün ən əsas ünsiyyət vasitəsidir. Bu vasitə ilə onlar aclıq, yorğunluq, narahatlıq və ya xəstəlik kimi müxtəlif narahatlıqlarını bildirirlər. Valideynlər üçün bu vəziyyət çətin ola bilər, çünki uşağın ağlamasının səbəbini anlamaq bəzən mürəkkəb ola bilər. Belə hallarda valideynlərin diqqətli və səbirli olması vacibdir. Hər bir uşağın ağlama səbəbi fərqli olduğuna görə bu mövzuda müəyyən bilgilərə sahib olmaq həm uşağın, həm də valideynlərin rahatlığı üçün əhəmiyyətlidir. Bəs uşaq ağlayırsa nə etməli?
Uşağın ehtiyaclarını təyin edin
Uşaq ağlayarkən ilk olaraq onun əsas ehtiyaclarını təyin etmək vacibdir. Körpə və ya uşaq aclıq, susuzluq, təmizlik ehtiyacı kimi fizioloji tələblərini ağlama ilə ifadə edir. Bu ehtiyaclar çox zaman uşaqların ağlamasının əsas səbəbidir. Uşağın altının dəyişdirilməsi, ona yemək verilməsi və ya susuzluğunu aradan qaldırmaq ağlamanı dayandırmağa kömək edə bilər. Körpələr xüsusilə tez-tez aclıq hiss edirlər, buna görə də onları bəsləmək üçün müəyyən vaxt aralıqları saxlamaq vacibdir. Eyni zamanda, uşağın temperaturunu yoxlamaq və onun üşümədiyini və ya həddindən artıq qızmadığını bilmək lazımdır. Uşağın paltarlarının rahat olub-olmadığına diqqət yetirmək də önəmlidir, çünki çox sıx və ya isti geyimlər narahatlığa səbəb ola bilər. Həmçinin, uşağın yuxuya ehtiyacı olub-olmadığını da nəzərə almaq lazımdır, çünki yorğunluq da ağlamaya səbəb ola bilər. Uşaq ağlayanda ilk addım olaraq onun bu əsas ehtiyaclarını qarşılamaq uşağı sakitləşdirmək üçün ən yaxşı üsullardan biridir. Bu addımlar atıldıqdan sonra ağlama davam edirsə, digər səbəblər araşdırılmalıdır.
Uşağa sakitlik və təhlükəsizlik hissi verin
Uşaqların sakitləşməsi üçün onlara təhlükəsizlik hissi vermək vacibdir. Uşaqlar, xüsusən körpələr ətraf mühitdən çox asanlıqla narahat ola bilərlər. Onlar özlərini təhlükəsiz hiss etdikləri zaman daha az ağlayırlar və rahat olurlar. Uşağı qucaqlamaq, onu qucağa almaq və ya yaxınlıq hissi yaratmaq uşağı sakitləşdirə bilər. Körpələr özlərini ananın və ya atasının yanında olduqlarını hiss etdikdə daha rahat olarlar. Yavaş və sakit bir səslə onlarla danışmaq, nəvaziş göstərmək, uşağa zərifcə toxunmaq onun təhlükəsizlik hissini artırır. Uşaqlar çox vaxt valideynlərinin sevgi və qayğısını hiss etmədikdə narahat olurlar. Bəzi hallarda uşağı qucağa almaq və onu yavaşca yellətmək, təbii bir ritmlə hərəkət etmək sakitləşdirici təsir göstərə bilər. Əgər uşaq uzun müddət ağlayırsa, onu sakitləşdirmək üçün bu cür emosional yaxınlıq üsullarına üstünlük vermək faydalı ola bilər. Bu zaman həm uşaq özünü daha təhlükəsiz hiss edəcək, həm də valideynin dəstəyini daha aydın hiss edəcəkdir.
Ağlamanın səbəbinin xəstəlik olub-olmadığını yoxlayın
Uşağın ağlamasının səbəbi hər zaman açıq-aydın olmaya bilər və bəzi hallarda bu fiziki narahatlıq və ya xəstəlikdən qaynaqlana bilər. Əgər uşaq davamlı şəkildə ağlayırsa və onu sakitləşdirmək mümkün olmursa, ilk addım olaraq onun sağlamlıq vəziyyətini yoxlamaq lazımdır. Körpələr ağrıları, narahatlıqları və ya xəstəliklərini ağlama ilə ifadə edirlər, çünki onlar hələ danışa bilmirlər. Belə hallarda, bədən temperaturunu yoxlamaq, uşağın hər hansı bir bədən hissəsində ağrısı və ya narahatlığı olub-olmadığını öyrənmək vacibdir. Diş çıxarma prosesində olan uşaqlar da çox vaxt ağlayır və bu onlar üçün narahatlıq yaradır. Qızdırma, qusma, ishal və ya digər xəstəlik əlamətləri varsa, mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır. Körpələrdə qızdırma ilə yanaşı digər simptomlar varsa, vaxtında müdaxilə etmək vacibdir. Həkim məsləhəti ilə uyğun müalicə tətbiq edildikdən sonra uşağın ağlaması da azala bilər. Sağlamlıqla bağlı olan ağlama halları diqqətə alınmalıdır, çünki bu uşağın gələcək inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Yorğunluq və yuxusuzluq faktorlarını nəzərə alın
Uşaqların ağlamasının ən ümumi səbəblərindən biri yorğunluq və yuxusuzluqdur. Körpələr və uşaqlar yorğun olduqları zaman özlərini rahat hiss edə bilmirlər və bu onları narahat edir. Uşağın yuxusuz qalması, fiziki və emosional narahatlıq yarada bilər, nəticədə o ağlamağa başlayır. Bu halda uşağın müntəzəm yuxu rejimi təmin edilməli və yuxu saatları qorunmalıdır. Körpələr və uşaqlar müəyyən bir saatda yuxuya getdikdə və eyni saatda oyandıqları zaman daha rahat hiss edirlər. Bu onların gün ərzində daha az yorulmalarını və daha sakit olmalarını təmin edir. Uşağın rahat bir yuxu mühiti də vacibdir: sakit və az işıqlı bir otaq, rahat yataq uşağın daha tez yuxuya getməsinə kömək edir. Bəzi hallarda uşaqlar çox oyun oynadıqları üçün yorğunlaşır və bu da onların narahat olmasına səbəb olur. Uşağın fiziki və zehni fəaliyyətləri nizamlı bir şəkildə idarə edilməlidir ki, o, lazımi qədər dincələ bilsin. Valideynlər uşağın yorğun olduğunu müəyyən etdikdə onu sakit bir mühitə yerləşdirərək yuxuya yönəltməlidirlər.
Ağlamanı psixoloji səbəblərlə əlaqələndirin
Bəzi hallarda uşaqların ağlaması psixoloji səbəblərdən qaynaqlana bilər. Yeni bir mühitə uyğunlaşmaq, ailədə baş verən dəyişikliklər və ya stress uşağı narahat edə bilər. Uşaqlar öz emosiyalarını düzgün şəkildə ifadə edə bilmədikləri üçün ağlama onlar üçün əsas ünsiyyət vasitəsinə çevrilir. Məsələn, valideynlərdən ayrılmaq, yeni bir uşaq bağçasına getmək və ya evdəki dəyişikliklər uşağın stress yaşamasına səbəb ola bilər. Bu hallarda uşağın emosional vəziyyətinə diqqət yetirmək və onunla danışmaq vacibdir. Valideynlər uşağın nə hiss etdiyini anlamalı və ona dəstək olmalıdır. Uşağa sevgi dolu yanaşmaq, ona yaxın olmaq və onu dinləmək onun özünü daha yaxşı hiss etməsinə kömək edəcəkdir. Uşağın bu narahatlıqlarını ifadə etməsi üçün ona uyğun bir mühit yaratmaq vacibdir. Məsələn, uşağın nədən narahat olduğunu soruşaraq onu öz hisslərini danışmağa təşviq etmək lazımdır. Psixoloji narahatlıqların aradan qaldırılması uşağın emosional balansını bərpa edərək ağlamasını azalda bilər.
Uşağa vaxt və səbir göstərin
Uşağın ağlamasını sakitləşdirmək üçün vaxt və səbir vacibdir. Valideynlər çox zaman uşağın ağlamasının səbəbini dərhal anlamağa çalışır və bu da bəzən onları narahat edir. Lakin uşaqların ağlamasının müxtəlif səbəbləri ola bilər və bu səbəbləri müəyyən etmək zaman tələb edir. Valideynlər uşağın ağladığı zaman təmkinli olmalıdır və uşağı sakitləşdirmək üçün səbir göstərməlidir. Əgər uşaq ağlamağa davam edirsə, onu sakitləşdirmək üçün onunla vaxt keçirmək, ona yaxın olmaq və təmkinli olmaq vacibdir. Uşağın tələskən şəkildə sakitləşdirilməsinə çalışmaq onu daha da narahat edə bilər. Uşağa diqqətlə yanaşmaq, onun narahatlığını anlamağa çalışmaq və ona sevgi dolu davranmaq uşağı sakitləşdirmək üçün ən yaxşı yoldur. Bəzi uşaqlar özlərini valideynlərinin yanında rahat hiss edirlər və onların yanında olmaq, uşağın narahatlığını azaldır. Bu proses valideynlər üçün zaman tələb etsə də, uşağın emosional və fiziki ehtiyaclarının təmin edilməsi vacibdir.
Musiqi və ritmik hərəkətlərdən istifadə edin
Musiqi və ritmik hərəkətlər uşaqları sakitləşdirmək üçün effektiv üsullardan biridir. Körpələr və uşaqlar üçün yumşaq və sakit bir melodiya onların narahatlığını azalda bilər. Musiqi onların emosional vəziyyətini sabitləşdirir və daha sakit hiss etmələrinə kömək edir. Uşaq mahnıları, təbii səslər və ya instrumental musiqi uşaqlar üçün xüsusi sakitləşdirici təsir göstərir. Bundan əlavə, uşağı qucaqlayıb zərifcə yellətmək və ya arabasını yellətmək də uşağı sakitləşdirmək üçün faydalıdır. Körpələr və uşaqlar ritmik hərəkətlərə xüsusi həssasdırlar, çünki bu hərəkətlər onların doğuşdan bəri hiss etdikləri təbii ritmlərə uyğun gəlir. Məsələn, uşağı sakit bir şəkildə arabasında gəzdirmək və ya zərif hərəkətlərlə onu qucaqda yellətmək ağlamanı dayandırmağa kömək edə bilər. Ritmik hərəkətlər uşağın diqqətini dağıdaraq narahatlıqdan uzaqlaşdırır və onu rahatlaşdırır. Musiqi və ritmik hərəkətlərin təsiri uşağın yaşına və şəraitinə görə fərqli ola bilər, lakin bu üsul çox vaxt effektiv olur. Körpə arabası ilə yavaş-yavaş hərəkət etmək onun sakitləşməsinə və tez bir zamanda yuxuya getməsinə səbəb ola bilər. Uşaqların bədən ritmləri ilə uyğunlaşan bu hərəkətlər onları daha sakit və rahat hiss etməyə sövq edir, bu da ağlamanı azaldır.
Bu üsulların hamısı valideynlərə uşaq ağlayarkən ona necə dəstək olmağın müxtəlif yollarını təqdim edir. Hər bir uşaq fərqli olduğu üçün müxtəlif metodlardan istifadə etmək və hansının daha effektiv olduğunu tapmaq vaxt və təcrübə tələb edir.