Beynəlxalq Enerji Agentliyinin hesabatına görə, dünya bərpa olunan enerji potensialı 2030-cu ilə qədər əsas iqtisadiyyatların cəminə bərabər olacaq və elektrik enerjisinə tələbatın yarısını ödəyəcək. Günəş enerjisinin artması ilə bu gücün xüsusilə Çin və Hindistanda əhəmiyyətli dərəcədə artacağı gözlənilir.
Turkustan.az xəbər verir ki, qlobal bərpa olunan enerji potensialının artımının 2030-cu ilə qədər bugünkü əsas iqtisadiyyatların ümumi enerji potensialına bərabər olacağı və bu resursların 2030-cu ilə qədər dünyanın elektrik enerjisinə tələbatının demək olar ki, yarısını ödəyə biləcəyi proqnozlaşdırılır.
Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) hər il dərc etdiyi Bərpa Olunan Enerji 2024 hesabatına görə, dəstəkləyici siyasətlər və əlverişli iqtisadi şərtlər sayəsində dünyanın bərpa olunan enerji potensialının 2030-cu ilə qədər əhəmiyyətli dərəcədə artacağı gözlənilir. Qlobal güc artımının bu dövrdə Çin, Avropa İttifaqı (Aİ), Hindistan və ABŞ-ın hazırkı ümumi enerji potensialına demək olar ki, bərabər olacağı təxmin edilir. Bu çərçivədə, 2024-2030-cu illərdə bərpa olunan enerjiyə 5500 gigavattdan çox yeni gücün əlavə ediləcəyi təxmin edilir. Bu artım 2017-2023-cü illərdəki artımdan təxminən 3 dəfəyə bərabərdir.
Bu artımla 2030-cu ildə qlobal elektrik enerjisi istehsalında təkcə günəş və külək enerjisinin payının 30 faizə yüksələcəyi, eyni zamanda bütün bərpa olunan enerji mənbələrinin dünya elektrik enerjisi istehsalının az qala yarısını qarşılayacağı gözlənilir. Cari bazar tendensiyalarını və hökumətlər tərəfindən mövcud siyasət tənzimləmələrini nəzərə alaraq, Çinin indidən 2030-cu ilə qədər qlobal miqyasda quraşdırılan bütün bərpa olunan enerji potensialının demək olar ki, 60 faizini təşkil edəcəyi təxmin edilir. Beləliklə, Çin 2030-cu ildə dünyanın ümumi bərpa olunan enerji potensialının demək olar ki, yarısını qəbul edə bilər. Hindistan inkişaf edən iqtisadiyyatlar arasında bərpa olunan enerji potensialında ən sürətli artıma malik ölkələrdən biri kimi seçilir.
Resurs əsasında, günəş enerjisinin qlobal bərpa olunan enerji potensialının artımının 80 faizini təşkil edəcəyi proqnozlaşdırılır. Günəş enerjisindəki artımın böyük tutumlu layihələr, eləcə də şirkətlər və ev təsərrüfatları tərəfindən qurulacaq dam üstü elektrik stansiyaları ilə dəstəklənəcəyi gözlənilir. Digər tərəfdən, bəzi çətinliklər davam etsə də, külək enerjisindəki artımın 2024-2030-cu illərdə 2017-2023-cü illər dövrü ilə müqayisədə iki dəfə artacağı təxmin edilir. Bu artım tendensiyası nəticəsində qlobal bərpa olunan enerji potensialının 80 faizini təşkil edən təxminən 70 ölkə 2030-cu il üçün bərpa olunan enerji üzrə cari hədəflərini yerinə yetirməyə və ya artıqlaması ilə hazırlaşır. Bununla belə, proqnozlaşdırılan artım ötən il Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasına (COP28) Tərəflərin 28-ci Konfransında təxminən 200 hökumət tərəfindən qoyulmuş 2030-cu ilə qədər bərpa olunan enerji potensialının üç dəfə artırılması hədəfinə tam uyğun gəlmir. Hesabata görə, 2030-cu ilə qədər qlobal bərpa olunan enerji potensialının 2,7 dəfə artacağı gözlənilir. Lakin hökumətlər daha sürətli hərəkət etsələr, potensialın üç dəfə artırılması məqsədinə tam nail olmaq mümkün olacaq.
IEA prezidenti Fatih Birol hesabatı dəyərləndirərkən bərpa olunan enerjinin hökumətlərin hədəflərindən kənara çıxdığını ifadə edərək, “Bu, təkcə emissiyaları azaltmaq və ya enerji təhlükəsizliyini artırmaq səyləri ilə deyil, həm də bərpa olunan enerjinin dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrində yeni elektrik stansiyasının quraşdırılması üçün getdikcə daha ucuz variantdır." Bu, təklif etdiyi şeylərə görədir." dedi. Bərpa olunan enerjinin, xüsusilə də günəş enerjisinin böyüməsinin bu 10 ildə bütün dünyada elektrik sistemlərini dəyişdirəcəyini qeyd edən Birol, "İndidən 2030-cu ilə qədər dünya 5500 gigavattdan çox bərpa olunan enerji tutumu əlavə etmək yolundadır. Bu, Çin, Aİ, Hindistan və ABŞ-ın hazırkı səviyyəsidir." "2030-cu ilə qədər biz bərpa olunan enerjinin qlobal elektrik tələbatının yarısını ödəyəcəyini gözləyirik."
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
