... 2024-cü ildə Bakıda keçiriləcək COP29 iqlim sammiti iləbağlı Qərbin bəzi təşkilatları Azərbaycana təzyiqlərini artırmağaçalışır. Bunu əsaslandırmaq üçün bəhanə olaraq isə ölkədə guyainsan hüquqları və demokratiya sahəsində "ciddi problemlər"olduğunu iddia edirlər. Xüsusilə "Human Rights Watch" və "FreedomHouse" kimi qurumlar, Avropa İttifaqını və digər beynəlxalqtəşkilatları Bakıda keçiriləcək sammitdən istifadə edərəkAzərbaycana "siyasi məhbuslar" məsələsi ilə bağlı təzyiq göstərməyəçağırır.
Bu ittihamlar, xüsusilə də Azərbaycana qarşı obyektiv olmayanhesabatlar təqdim edən Qərb mərkəzli təşkilatlar tərəfindənistifadə edilən köhnə bir taktikanın davamıdır. Eyni zamanda,Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında güclənən enerji əlaqələrifonunda bu cür ittihamların daha çox siyasi təzyiq məqsədidaşıdığını anlamaq çətin deyil.
... 1990-cı illərin sonlarında "Freedom House" təşkilatındapostsovet ölkələrində demokratiya və insan haqları ilə bağlıAzərbaycanı tənqid edən hesabat müzakirə edilərkən gözlənilməz birhadisə baş verdi. Təşkilatın regional direktorunun köməkçisi qəfiliçəri girib ona ABŞ Dövlət Departamentindən təcili bir zəngingəldiyini bildirdi. Cəmi bir neçə dəqiqə sonra həmin şəxstoplantıya qayıdıb qısa bir açıqlama verdi: “Azərbaycan bölməsinindilini tənqiddən proqressi təsdiq etməyə dəyişirik.” Maraqlıdır ki,bir neçə saat sonra məlum oldu ki, həmin gün Bakı və AMOCO arasındaəvvəllər həll olunmayan məsələlər üzrə razılıq əldə edilmişdi. Buhadisə, "Freedom House" kimi təşkilatların daxili mətbəxinin necəişlədiyinə dair açıq bir sübut idi.
Belə hadisələrdən sonra "Freedom House" təşkilatının adınıeşitdikdə təbii olaraq bu qurumların ədalətsizliyindən irəli gələndərin narahatlıq yaranır. Çünki uzun illərdir ki, Azərbaycana qarşıobyektiv olmayan tənqidlər səsləndirərək ölkəmizi beynəlxalqarenada təzyiq altında saxlamağa çalışırlar.
Rəsmən qeyri-hökumət təşkilatı olan "Freedom House" uzunmüddətdir ki, "dünyada demokratiyanın və insan hüquqlarınınmüdafiəsi" adı altında fəaliyyət göstərən, lakin son illərdə birsıra qlobal siyasi qalmaqallara qarışan struktur kimi tanınır. Buqurumun bir çox ölkənin daxili işlərinə müdaxilə etməsi, müəyyənsiyasi maraqları dəstəkləməsi və beynəlxalq siyasi proseslərə təsirgöstərməsi ilə bağlı faktlar diqqət çəkir. "Freedom House"unfəaliyyətini obyektivlikdən uzaq, müəyyən dövlətlərin geosiyasimaraqlarına xidmət edən bir vasitə kimi görən çoxsaylı ekspertlərbu qurumun əsas məqsədlərinin dünyada demokratiyanın təşviqi deyil,konkret siyasi hədəfləri dəstəkləmək olduğunu vurğulayır.
"Freedom House"un fəaliyyətində ən çox diqqət çəkən məqam, onunmüxtəlif Qərb dövlətləri, xüsusilə də ABŞ ilə sıx əlaqələrininolmasıdır. Bu təşkilat uzun illər ərzində ABŞ-ın xarici siyasətindəmühüm rol oynayan bir vasitə kimi çıxış edib.
"Freedom House" yalnızca ABŞ Dövlət Departamentininsiyasi məqsədlərinə xidmət edən bir qurum kimi fəaliyyətgöstərir.
Bunun sübutu kimi, təşkilatın hesabatlarında tez-tez ABŞ-ninstrateji maraqlarına uyğun gəlməyən dövlətlərin tənqid edilməsinigöstərmək olar.
Məsələn, 2003-cü ildə İraq müharibəsi ərəfəsində "Freedom House"İraqla bağlı çoxsaylı tənqidi hesabatlar hazırladı və buhesabatlarda Səddam Hüseyn rejimi insan hüquqlarının pozulmasındaittiham edildi. Lakin həmin dövrdə bəzi analitiklər vurğulayırdıki, bu tənqidlər Birləşmiş Ştatların İraqa qarşı hərbiəməliyyatlarına legitimlik qazandırmaq üçün istifadə olundu. Eynidövrdə ABŞ-nin yaxın müttəfiqləri olan bəzi dövlətlərin insanhüquqları məsələsində ciddi problemləri olmasına baxmayaraq,"Freedom House" həmin ölkələri ciddi tənqid etmədi.
"Freedom House" yalnız siyasi fəaliyyəti ilə deyil, həm dəmüxtəlif korrupsiya qalmaqalları ilə də gündəmə gəlib. Məsələn,2010-cu ildə təşkilatın keçmiş əməkdaşı olan Çarlz Lüis(Charles Lewis) təşkilatın maliyyə şəffaflığı vəhesabatlılığı ilə bağlı ciddi iddialar irəli sürdü. O, təşkilatımaliyyə resurslarını qeyri-şəffaf şəkildə istifadə etməkdə ittihamedərək, "Freedom House"un ABŞ hökumətindən və müxtəlif fondlardanaldığı qrantların bir qisminin qeyri-qanuni yollarlayönləndirildiyini bildirdi. Bu iddialar beynəlxalq aləmdə genişrezonans doğurdu və təşkilatın əsl simasını göstərdi.
Bundan başqa, 2016-cı ildə təşkilatın əməkdaşlarının birsıra inkişaf etməkdə olan ölkələrdə demokratiyanın təşviqi adıaltında fəaliyyət göstərən yerli qeyri-hökumət təşkilatları (QHT)ilə gizli əlaqələri ortaya çıxdı. Bu QHT-lərin ABŞhökuməti tərəfindən maliyyələşdirilməsi və həmin ölkələrdə siyasirejimləri dəyişdirmək üçün müxtəlif fəaliyyətlərə cəlb olunmasıciddi tənqidlərə səbəb oldu. Bu faktlar göstərdi ki, "FreedomHouse" sadəcə QHT-ləri dəstəkləyən bir qurum kimi fəaliyyətgöstərmir, əksinə, həmin QHT-lərin fəaliyyətini ABŞ-nin maraqlarınauyğun şəkildə yönləndirir.
"Freedom House"un fəaliyyətinin ən çox mübahisə doğurantərəflərindən biri də onun bir sıra ölkələrin daxili işlərinəbirbaşa müdaxilə etməsi və siyasi rejimləri dəyişdirmək üçünmüxtəlif vasitələrdən istifadə etməsidir. Məsələn,Ukraynada 2014-cü ildə baş verən "Maydan İnqilabı" zamanı "FreedomHouse" təşkilatının bu prosesdə oynadığı rol xüsusilə diqqət çəkir.Təşkilat Ukraynadakı anti-hökumət nümayişlərinə maddi və texnikidəstək verərək, Viktor Yanukoviçin devrilməsinə yönəlmişproseslərdə fəal rol oynadı. Həmin dövrdə bir çox siyasi ekspertlərvurğulayırdı ki, "Freedom House" bu fəaliyyətini demokratiyanıntəşviqi adı altında həyata keçirir, lakin əsl məqsədi UkraynanıQərbə yaxınlaşdırmaq və Rusiyanın təsir dairəsindənçıxarmaqdır.
Benigno Akinonun prezidentliyi dövründəFilippindəki anti-hökumət nümayişləri zamanı da "Freedom House"oxşar fəaliyyətlərdə iştirak etmişdir. Siyasi analitiklərbildirirlər ki, bu təşkilat Filippindəki etiraz hərəkatına böyükmaliyyə dəstəyi verərək, hökuməti zəiflətmək və ABŞ-nin regiondakıtəsirini gücləndirmək üçün aktiv fəaliyyət göstərmişdi.
"Freedom House"un fəaliyyəti bir çox siyasi ekspert vəanalitiklər tərəfindən kəskin tənqid olunur. Məşhur siyasi analitikNoam Xomski (Noam Chomsky) "Freedom House"u"Qərbin yumşaq güc vasitəsi" adlandıraraq, onun fəaliyyətinindemokratiya və insan hüquqları ilə heç bir əlaqəsi olmadığınıvurğulayıb: ""Freedom House"un əsas məqsədi Qərbin geosiyasimaraqlarına uyğun gəlməyən dövlətləri beynəlxalq arenada təzyiqaltında saxlamaq və bu ölkələrdə siyasi rejimləri dəyişməkdir".
ABŞ-nin məşhur siyasi jurnalisti Qlenn Qrinvald (GlennGreenwald) isə "Freedom House"un fəaliyyətini "demokratiyaadı altında təxribat" kimi qiymətləndirir. O, bu təşkilatınxüsusilə postsovet ölkələrində qeyri-demokratik rejimləridəstəkləmək üçün istifadə edildiyini və bu ölkələrdə Qərbinmaraqlarına uyğun olan hökumətlərin qurulması üçün fəaliyyətgöstərdiyini bildirir. Q.Qrinvald vurğulayır ki, "Freedom House"bir çox hallarda həmin ölkələrin daxili işlərinə müdaxilə edərək,suverenlik hüququnu pozur.
"Freedom House" uzun müddətdir ki, "demokratiya və insanhüquqlarının müdafiəsi" adı altında fəaliyyət göstərən bir təşkilatkimi tanınır. Lakin onun fəaliyyəti ilə bağlı qalmaqallar,korrupsiya iddiaları və daxili işlərə müdaxilə etməsi faktlarıtəşkilatın obyektivliyini sual altına alır. Bir çox ekspertlər vəanalitiklər vurğulayır ki, "Freedom House" Qərbin yumşaq gücvasitəsi kimi çıxış edir və müəyyən ölkələrin siyasi rejimlərinidəyişdirmək üçün aktiv şəkildə istifadə olunur. Bu təşkilatınfəaliyyəti beynəlxalq hüquq normalarına zidd olaraq, suverendövlətlərin daxili işlərinə birbaşa müdaxilə etmək və siyasiprosesləri manipulyasiya etmək kimi ciddi problemlər doğurur.
COP29 sammiti yaxınlaşdıqca, Ermənistan lobbisi ilə sıxbağlı olan qüvvələrin də Azərbaycana qarşı hücumları artıb."Freedom House" və "Human Rights Watch" kimi təşkilatlar,Ermənistana olan simpatiyalarını gizlətməyərək açıq şəkildəAzərbaycanı beynəlxalq arenada təcrid etməyəçalışırlar.
Məsələn, "Freedom House" rəhbərliyində erməni mənşəli şəxslərinfəaliyyət göstərməsi bu təşkilatın Azərbaycana qarşı qərəzlimövqeyini daha da gücləndirir. Təşkilat erməni "fəallar"ın təqdimetdiyi təhrif olunmuş uydurma və absurd "məlumat"ları özhesabatlarına daxil edərək Azərbaycanın imicinə xələl gətirmək üçünmüntəzəm olaraq fəaliyyət göstərir.
Azərbaycanın hüquqlarına dair heç bir obyektiv və ədalətliyanaşma göstərməyən bu təşkilatlar, eyni zamanda ölkəmizinErmənistan tərəfindən təcavüzə məruz qalan məcburi köçkünlərinhüquqlarını açıq şəkildə görməzdən gəlir. 30 ildən artıq müddətdəöz yurd-yuvalarından didərgin salınan azərbaycanlıların taleyi Qərbhüquq-müdafiə təşkilatları üçün maraq doğurmur.
Maraqlıdır ki, COP sammitləri daha əvvəl Birləşmiş ƏrəbƏmirlikləri, Misir, Mərakeş və digər ölkələrdə keçirilib. Fəqəthəmin vaxt nə "Freedom House", nə də digər Qərb hüquq-müdafiətəşkilatları insan hüquqları məsələsinə dair heç bir səs-küyqaldırmamışdı. Bu fakt, Azərbaycana qarşı edilən ittihamlarınəslində siyasi məqsədlərlə bağlı olduğunu bir daha sübutedir.
Azərbaycana qarşı edilən hücumların məqsədi yalnız iqlim sammitiüzərindən siyasi təzyiqləri artırmaqdır. Bu təşkilatların "insanhüquqları" adı altında apardıqları kampaniyalar, Ermənistanlobbisinin təsiri altında Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna xələlgətirməkdən başqa bir şey deyil. Halbuki Azərbaycanın millimaraqlarını qorumaq və beynəlxalq səviyyədə haqlı mövqeyini müdafiəetmək yolunda heç bir təzyiq ölkənin qətiyyətinə təsir edəbilməz.
Son zamanlar "Freedom House" tərəfindən yayılan hesabatlardaAzərbaycanın guya "etnik təmizləmə və insan haqları pozuntularıtörətdiyi" iddia olunur. Bu ittihamların arxasında isə Ermənistantərəfinin təqdim etdiyi təhrif olunmuş məlumatlar dayanır. HalbukiErmənistanın Azərbaycana qarşı 30 il ərzində apardığı işğalçılıqsiyasəti nəticəsində yüz minlərlə azərbaycanlı doğma yurdlarındanqovulub və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü kobud şəkildə pozulub.
Azərbaycan bu gün də öz sərhədlərini qorumaq hüququna malikdirvə bu hüququndan istifadə edərək beynəlxalq hüquqa uyğun addımlaratır. Azərbaycan dövlətinin hüquqi mövqeyi, beynəlxalq səviyyədətanınan və qəbul olunan norma və prinsiplərə əsaslanır. Bunabaxmayaraq, "Freedom House" və digər qərəzli təşkilatlarAzərbaycanın legitim hüquqlarını gözardı edərək ölkəmizi beynəlxalqaləmdə təzyiq altında saxlamağa çalışırlar.
"Freedom House" təşkilatının ABŞ Dövlət Departamenti iləsıx əlaqələri də bu təşkilatın fəaliyyətinin arxasında duranməqsədləri daha da aydınlaşdırır. Bu təşkilat uzunillərdir ki, ABŞ-ın xarici siyasətində istifadə edilən yumşaq gücvasitələrindən biridir. Xüsusilə də ABŞ-ın "demokratiya təşviqi"adı altında həyata keçirdiyi layihələrdə "Freedom House" mühüm roloynayır. Bu gün də təşkilatın bəzi hesabatları və təşəbbüsləriDövlət Departamentinin müəyyən siyasi maraqlarını həyata keçirməküçün istifadə olunur. Bu fakt, Azərbaycanın müstəqil və millimaraqlara əsaslanan xarici siyasətinə qarşı ABŞ-nin bəzidairələrinin apardığı təzyiq kampaniyasının tərkib hissəsi kimiqiymətləndirilməlidir.
... "Freedom House" kimi təşkilatların apardığı qərəzlikampaniyalar, Azərbaycanın milli maraqlarına qarşı aparılangenişmiqyaslı təzyiqin bir hissəsidir. Ancaq bu təzyiqlərAzərbaycan xalqının öz suverenliyini və müstəqilliyini qorumaqiradəsinə heç vaxt təsir edə bilməz. Azərbaycanın beynəlxalqhüququn normalarına əsaslanan mövqeyi hər zaman haqlıdır və bumövqe heç bir qərəzli hücumla dəyişdirilə bilməz.
