Qlobal.net sizə bəzi adların siyahısını təqdim edir: (F hərfindən X hərfinə qədər)
F Fadilə - Səxavət, səxavətli, yaxşılıq, təhsilli. Fahimə - Mədəni, ağıllı, dərrakəli. Fahir (Fahirə) - (Ər.) 1.Öyünüləcək, fəxr ediləcək. 2.Şərəfli, qiymətli. 3.Parlaq, gözəl, mükəmməl. Faxir - Qürurlu. Faiq (Faiqə) - (Ər.) 1.Üstün, əla, böyük, çox gözəl, heyrətamiz, seçmə, yüksək, irəli. 2.Mümtaz, mənəvi olaraq üstün olan. Fail - Xeyirxahlığı olan, yaxşı nışan verən. Faiz (Faizə) - (Ər.) Muradına çatan, müvəffəqiyyət qazanan, qələbə gətirən, qalib. Faqih - (Ər.) l.Bir şey bilən yaxud anlayan kimsə. 2.Fiqh elmində ustad. İslam hüquq alimi. Faleh - (Ər.) 1.Qurtuluşa çatan, müvəffəqiyyət qazanan, muradına çatan. 2. Torpağı əkən, becərən. Faliyə - (Ər.) Xoşbəxtlik, yaxşılığa gətirib çıxaracaq, yaxşılıqla qurtaracaq. Famil - Eyni cinsdən və ya eyni soydan olan, ailə, soy. Fanis - (fars.) Mayak. Farid - Misilsiz, görünməmiş. Farixə - Xoşbəxt, sevincli. Faris - 1.Güclü, bəsirət gözlü, daxilə varan. 2.Atlı, güclü. Fariz - (Ər.) 1.Atlı (süvari). 2.Minici, ata binmekte məharətli. 3.Fərasətli, anlayışlı. 4.Fərz edən. 5.İranın cənubundakı Şiraz vilayəti. Farizə - Qövs, göy qurşağı, oynaq. Fateh - (Ər.) 1.Fəth edən, qalib gələn, çıxaran. 2.Bir ölkəni, şəhəri və ya qalanı zəbt edən kimsə. 3.Hökm verən mənasında, cənab-Haqqın sifətlərindən biridir. Əraf surəsi 89. ayə. - İstanbulu fəth edən yeddinci Osmanlı padşahı Sultan Məhəmməd xana bu fəthindən ötəri verilən ünvan. Faten - (Ər.) Zəki, anlayışlı. 2.Zehni açıq, qavrayışlı. oyaq. Fatih - Ağıllı. 22 Fatiq - Fatimə - (Ər) 1.Müdrik, süddən kəsilmiş. 2.Kiçik olmayan. 3.Özü və nəsli cəhənnəmdən uzaq olmuş. - Hz. Peyğəmbərin Hz. Xədicədən dünyaya gələn ən kiçik qızının adıdır. Hicrətdən 18 il əvvəl 605'te Məkkədə dünyaya gəlmişdir. 632-ci ildə Mədinədə vəfat etmişdir. 18 yaşında ikən Hz. Əli ilə evlənmiş, Hz. Həsən, Hz. Hüseyn, Hz. Ümmü gülsüm və Hz. Zeynəb adında dörd uşağı var. Rəsulullah (səs) - dən sonra 6 ay yaşamışdır. Ləqəbi Zəhradır. Fatin (Fatinə) - Valehedici, başdan çıxardan, ovsunlayan. füsunkar. Fatmagül - (Ər.) bax Fatma. Fatmanur - (Ər) bax. Fatma. Fayaz - (Ər.) Səxavətli, əliaçıq, comərd. Fazil (Fazilə) - (Ər.) 1.Fəzilətli, fəzilət sahibi. 2.Ərdəmli, üstün. məlumatlı, bilən, mərhəmətli, ideal, ləyaqətli. 3.Başlanğıc. Fella - Ərəb jasmini (çiçək). Feyruz - Məhəmməd peyğəmbər (ə.m.)-ın soyundan olub, Onun zamanında yaşamış adam olan Feyruz Ed'deylemi, Yəmən tərəflərində törəyən yalançı peyğəmbər Əsvəd El'ansİ-ni öldürərək, fitnəni ortadan qaldıran və peyğəmbərimizin tərifini qazanan İslam qəhrəmanının adıdır. Feysəl - Qətiyyətli, hakim, padşah. Feyzi - (Ər.) 1. Elm, mədəniyyət. 2. Axma, suyun axıb daşması. 3. Bolluq, çoxluq, məhsuldarlıq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Feyzulla - (Ər.) Allahın feyzi, bolluğu, bərəkəti, Allahın şücaəti. Fəcri (Fəcriyyə) - (Ər.) Səhərə qarşı günəş doğulmadan əvvəl üfüqün gündoğusu tərəfindən görülən aydınlığı, dan yerinin ağarması. Fəda - 1.Qurban. 1.Əvəz, bələd. Fədai - (Ər.) l.Canını əsirgəməyən, mühüm bir məqsəd uğrunda canını verməyə hazır olan. 2.Allah yoluna başqoymuş. Fədaican - (ə.t.fi.) Canını verməyə hazır olan, canınıvermə. Fədriyyə - Xilaskar, özünü fəda edən. Fəhamət - (Ər.) 1.Fahimlik, ululuq. 2.Etibar, qiymət, dəyər. Fəhim (Fəhimə) - (Ər.) Ağıllı, anlayışlı, ağıllı. Fəhmi (Fəhmiyə) - (Ər.) Fəhmə mənsub, fehim ile əlaqədar. (bax Fəhim). Fəxrəddin - (Ər.) Dinin təriflədiyi, diniylə öyünən. Dinin seçməsi. Fəxrəddin Razi: (Rey 1149-Horat 1209). Təfsirçi, kəlamçı. Dilçi. Fizik. Təbib. Fəxri - (Ər.) 1.Bir qarşılıq gözləmədən yalnız şərəf və iftixar vəsiləsi olaraq qəbul edilən iş. (İş, sifət, ünvan). Fəxri üzv; maaşsız, pulsuz və ya müəssisə üçün qürur qaynağı olan adam. 2.Məğrur, çanlı, hörmətli. Fəxrican - Şərəfli adam, möhtərəm sevgili, əziz adam. Fəxriyyə - (Ər.) (Bax Fəxri). İslami ədəbiyyatla, şairlərin öz xüsusiyyətlərindən, fəzilətlərindən və şairlik qüvvələrindən bəhs etdikləri şeirlər. Daha çox qəsidələrin bir hissəsi bu şəkildədir. Başqasını və ya özünü mədh etmək üçün yazılan şeir. Fələk - Şəfəq. Fənnur - (Ər.) Elmin işığı. 23 Fərahəngiz - (f.b.i.) Məşhur bir növü olan lalə. Fərahət - (Fars.) Şan və şərəf. - Kişi və qadın adı. Fərasət - (Ər.) Anlayışlılıq, tez duyum. Fərda - (Fars.) 1.Sabah. ertəsi gün. 2.Gələcək zaman. 3.Axirət, o biri dünya. Fərdanə - (Ər.) Təklik, tək, mütləq. Fərdi (Fərdiyyə) - (Ər.) Fərdlə əlaqədar, ayrı-ayrı şəxslərə məxsus, tək başına edilən. Fərəc - 1.Sevinc, xoşbəxtlik. 2.Təskinlik təsəlli. 3.Əyləncə. Qəm, dərd və sıxıntıdan xilasolma. 2.Zəfər. Fərəh - (Ər.) 1 Könül açıqlığı. 2.Sevinc, sevinmə. 3.Qürür. Fərəhnaz - (Fars.) Nazlı qız. Fərəhşan - 1.Sevinc verən. 2.Fərəh saçan. Fərəz - Əzəmətli. Fərhad - (f.h.i.) Anlayan, başa duşən. - Fərhad və Şirin adı ilə məşhur olan köhnə bir hekayənin kişi qəhrəmanı olub Şirinin aşıqıdır. Fərhanə - Xoşbəxt. Fərxan - (Ər.) 1.Sevincli, xoşbəxt. 2.Şən, məmnun. Fərid (Fəridə) - (Ər.) Tək, bənzərsiz, tayı olmayan, müqayisə edilməz, ölçüsüz, üstün, nadir, misilsiz, yeganə. Fərinə - Xoşbəxt, sevincli, razı. Fərman - (Fars.) 1.Əmr, buyuruq. 2.Padşah tərəfindən verilən yazılı əmr, buyuruq, hökm, göstəriş. Fərrux - (Fars.) 1.Uğurlu, müqəddəs. 2.Mübarək. 3.İşıqlıq insan, müdrik, cəsarətli. 2.Həqiqəti yalandan ayıran. Fərzan (Fərzanə) - (Fars.) 1.Elmli və hikmətli. Ağıllı. 2.Alim, bilikli, görkəmli. 3.Hakim, filosof. Fəsahət - (Ər.) Açıqlıq, duruluq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Fətanət - (Ər.) Zehin açıqlığı, zehinin yaradılışdan bir şeyi tez və yaxşı qavraması. Peyğəmbərlərə məxsus beş sifətdən biridir. Fəthi - (Ər.) - Fəthə mənsub. Fəth haqqında yazılan qəsidə. Fəthiyyə - (Ər.) ( bax. Fəthi ) Qələbə, qələbə yeri. Fəthulla - (Ər.) Dinin açılması. Yaşamağa başlamaq. Allahın Nüsrəti. Fəttah - (Ər.) 1.Açan, açıcı, zəfər qazanmış, üstün gəlmiş. 2.Qullarının bağlı işlərini açan, Cənabi-Haqqın adlarından. Fəvzi - (Ər.) 1.Qurtuluşla əlaqədar. 2.Zəfərə aid. 3.Qalib gələn, üstün olan. Fəvziyyə - (Ər.) 1.(bax Fəvzi). Sultan Mahmud tərəfindən köhnə adalar mövqeyinə verilən ad. Fəyaz - (Ər.) Comərd. Fəyyaz - (Ər.) 1.Çox faydalı, çox səmərəli. 2.Feyz, bərəkət və bolluq verən. Fəzıi - (Ər.) 1.Dəyər, üstünlük, yaxşılıq, fəzilət, lütf. 2 Çox, çox, artıq, baki. 3.İki ədədin bir-birindən olan fərqləri. 4.Elm və mədəniyyət sahibi. 5.Alicənab, ehsan, comərd. 6.Yetkinlik. 24 Fəzilət - (Ər.) 1.İnsanda yaxşılıq etməyə və pislikdən çəkinmək olan davamlı və dəyişməz istedad, gözəl xüsusiyyət. 2.Adamı, əxlaqlı və yaxşı hərəkət etməyə yönəldən mənəvi qüvvət. 3.İnsanın yaradılışındakı yaxşılıq, yaxşı xasiyyət, ərdəm. 4.Yaxşı məna, iffət. - (Bax Ərdəm). Fəzilulla - (Ər.) Allahın fəzli, ərdəmi, lütfü. Fəzzan - (Ər.) Böyük Səhrada, Trablus ölkəsinin cənubunda bir ölkə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Fida - Bağışlanma, azad olma. Fidan - (Yun.) 1.Yeni yetişən körpə ağac. Pöhrə, budaq. 2.Fidan boylu: İncə uzun mütənasib. Fidda - Gümüş. Fidail - (Ər.) Yaxşılıq edən. Firdovsi - Cənnətə layiq olan. Fikrət - Düşünmə, Fikrət - (Ər.) 1.Fikir, düşüncə, fikirləşmə. 2.İdrak. 3.Zehin, ağıl. 4.Murat, məqsəd, niyyət. Fikriyyə - Ağıllı. Firat - (Ər.) 1.Şirin su. 2.Türkiyənin ən uzun çayı. Firayə - (Ər.) Gözəl. Firdovsi - (Ər.) 1.Cənnət, 2.Bostan, bağça. - Firdovsi: İranın milli dastanı olan "Şeyxnamə"- nin müəllifidir. 934-1020 illər arasında yaşadığı təxmin edilir. Firəngiz -Yaradan, doğuran Firudin - (Fars.) 1.Səkkizinci göy. 2.Pişdadilərin 6-cı padşahı olub Cəmşid sülaləsindən dəmirçi Gavenin. 3.Yaranmiş, yaradilmiş. Firqət - Ayrılıq, fəraq Firuz - (Ər.) Məsud, xoşbəxt, sevincli, fərəhli, uğurlu, yaxşı bəxtli. Qalib gələn. Firuzə - (Ər.) 1.(bax Firuz). 2.Açıq mavi rəngli qiymətli bir üzük daşı. 3.Açıq yaşıl, dağ yaşılı ilə göy mavisi arasında və bal şamı parlaqlığına oxşayan qiymətli daş. Fitnət - (Ər.) Zehin açıqlığı. Zehnin hər şeyi tez anlayışı. Türk şairlərindən məşhur bir İslam xanımının adıdır. Əsl adı Zübeydədir. Fizzə - Gümüş Flora - Cicək, cicəklənən(Latıncadan). Fuad - (Ər.) Ürək, qəlb, könül. Füzulu - (Ər.) 1.Ədəbə muxalif. 2.Boşuna, yersiz, lazımsız, haqsız. 3. Boşboğaz lazımsız işlərlə məşğul olan. 4. Səlahiyyəti olmadığı halda başqası adına qənaətdə olan. - Füzuli Məmməd: XVI. əsrdə yaşamış böyük türk şairlərindən. Çağatay ədəbiyyatı da daxil olmaq üzrə, Türk ədəbiyyatının bir çox sahələrində qüvvətli təsir və nüfuza sahibidir. Türkcə, ərəbcə, farsca, mənzum, mənsur bir çox əsərləri vardır. Bunlar arasında "Leyla və Məcnun" məsnəvisi çox məşhurdur. G Gəncay - (Tür.) Ayın bir həftəlik olana qədər ki şəkli, hilal. 25 Gəncyaz - (Tür.) İlk bahar. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Gilşah - (Fars.) 1.Palçıq şah. 2.Palçıqan yaradılan Hz. Adəmin ləqəbi. 3.Farsların nağıl qəhrəmanı. Keyyummersin ləqəbi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Gövhər - (Fars.) 1.Qiymətli daş. 2.Almaz. 3.Bir şeyin əsli, əsası. Cəvahirat, həyat bəxş edən. Göydoğan - (Tür.) Şimal yarımkürədə yaşayan bir doğan növü. Göycə - (Tür.) 1.Göylə əlaqədar göyə aid, səmavi. 2.Mavi, göy rəngə çalan. 3.Gözəl xoş gözəl, lətif. 4. Dəbdəbəli. Göyçək - (Tür.) 1.Gözəl, çox gözəl. 2.Xoş, sevimli, cana yaxın, cazibədar. 3.İncə, narın, zərif. Göysel - (Tür.) Səmavi yağış. - Göylə qarşılığı olaraq istifadə edilən uydurma kəlam. Göysevim - (Tür.) Sevimli göy. Göysu - (Tür.) 1.Türklərin yaşadığı bir çox axar suya verilən ad. 2.Adanadan gələrək Aralıq dənizinə tökülən Seyhan çayının əhəmiyyətli qollarından. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Göysün - (Tür.) Minboğa dağlarından Elbistanın cənub qərbində Seyhan çayına qarışan çay. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Göyşən - (Tür.) Göylə əlaqədar, işıqlı, işıqlı göy, uydurma bir söz. Göytəkin - (Tür.) Yeni başaq meydana gətirmiş əkin. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Göytəpə - (Tür.) Mavi təpə. Gurçinar - (Tür.) Çox böyümüş, inkişaf etmiş, səpilmiş. Gurxan - (Tür.) 1.Xanlar xanı. 2.Qara-Xitay şahzadələrinə verilən ünvan. Gurqan - (Tür.) 1.Bol qan. Gənc, təzə, inkişaf etmiş, səpilmiş. Gursu - (Tür.) Təmiz, pak, sürətli su. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Gülabaın - Hamıdan göycək. Gülabi - (Fars..) Gül suyu. Gülafət - (Fars.) Nəfəs kəsən gözəlliklə. - Gül və afət sözlərindən meydana gəlmiş bir addır. Gülağa - Gül qoxulu aga (bəy). Gülarə - Çiçəklə, güllə bəzədilmiş. Gülay - "Gül" və "Ay" sözlərindən birləçnış ad. Gülbahar - (Fars.) 1.Bahar gülü. 2.Əbru sənətində istifadə edilən tünd qırmızı rəngdə torpaq. Güləhməd - (Ər.Tür.) Tanınmışın, məşhurun qulu. Gülxan - (Fars.) Gül evi, atəşxanə. Gülxanım - (Tür.) 1.Yaxşı xasiyyətli, nəzakətli xanım. 2.Gül üzlü xanım. Gülbanu - (Fars.) Gülxanım. Gül kimi gözəl qadın. Gül xatun. Gülbədən - (Fars.) Zərif, incə bədənə sahib. Gülbən Bəgüm, Babur şahın qızı. Gülbəyaz - (t.f.) Ağ gül.. Gülbin - (Fars.) Gül kökü, gül bitən yer. Gülbiz - (Fars.) Gül səpən, gül səpilmiş. 26 Güldam - Qızılgül ətirli. Guldəhan - ( Fars.) Gül ağızlı, ağızı gül kimi olan. Güldəstə - (Fars.) Çiçək dəstəsi. - Türk musiqisində mürəkkəb mövqelərdən. Gülcahan - (Tür.) Dünyaya, aləmə əvəz gül. Gülcan - Qəlbin gülü. Gülcə - (Fars.) Gülcük, kiçik gül. Gülçiçək - (Fars) Qızıl gül, güllü - çiçəkli. Gülçin - (Fars.) Gül yığan, gül dərən, gül toplayan. Güldanə - (Tür.) Yeni açmış gül, qönçə. Güldəstə - 1.Gül dəstəsi, dəmət. 2.Minarə. Güləfşan - Gül saçan. Güləhməd - (Ər.-Tür.) Məşhurun qulu. Gülənay - (Tür.) Davamlı gülən, Ayyüzlü adam. Güləndam - (Fars.) Gül bədənli, gül bədən gül boylu, nəzakətli, gözəl bədənli. Gülənnur - (Tür.) Gülməsiylə ətrafı işıqlandıran, işıq saçan kimsə. Gülər - (Tür.) Gülən, sevincli, xoşbəxtlik, sevinc. Güləsən - Sağlam gül. Gülfam - (Fars.) 1.Gül rəngli. 2. Gül kimi qırmızı olan. Gülfiyyə - Gülə oxşayan. Gülgəz - Al, qırmızı. Gülgün - (Fars.) 1.Gül rəngli, gül rəngində, çəhrayı, 2.Gül günü. Gülhəyat - (Tür.) 1.Xoşbəxt, dinc bir həyat. 2.Gül kimi gözəl həyat. Gülqız - (Tür.) Gülə bənzəyən qız. Gülqönçə - (Fars.) Açılmamış gül. Güllü - (Tür.) 1.Gülü olan. 2.Gül naxışlı (parça). - Daha çox ənənəvi istifadə olunan. Gülməşəkər - (Fars.) Bir növ gül dadlısı. Gülnamə - (Fars.) Sevgiliye yazılan məktub, qəsidə. Gülnar (Gülnarə) - ( Fars.) 1.Nar gülünə bənzər çiçək açan gül, nar çiçəy. 2.Güllü, çıçəkli. Gülnaz - (Fars.) 1.Gül üzlü qadın. 2.Gül kimi, nazlı qadın. - Birləşmiş ad. Gülnur - (Tür.- Fars.) Ətrafına işıq saçan, işıqlandıran gü, gül kimi işıqlı. Gülpəri - (Fars.) Gül kimi qız, gül kimi gözəl qız. Gülranə - (Fars.) Gözəl gül, xarici sarı içi qırmızı rəngdə olan bir gül növü. Gülriz - (Fars.) 1.Gül saçan, gül səpən. 2.Məşhur bir lale növü. Gülrüxsar - (Fars.) Gül yanaqlı. Gülsevim - (Tür.) Sevimli, gözəl, xoş görünüşlü gül. Gülsərən - (Tür.) Gül yığan, gül paylayan. 27 Gülsona - (Tür.) Gül kimi cazibədar qadın. Gözəl sevimli. Gülsu - (Tür.) Gül rəngli su, təzə su. Gülsüm - Məhəmməd peyğəmbərin qızının adı. Gülsüm - (Tür.) 1.Girdəsifət, toppuş. 2.Hz. Peyğəmbər (s.ə.s.) - ın qızlarından birinin adı. Gülşah - (Fars.) 1.Güllərin şahı. 2.Varakanın sevgilisi, nağıl qadın. Gülşən - (Fars.) Gülbaxçası, gülüstan, gülizar, çəmənlik, güllük. Gültəkin - (Tür.) Gənc, cavan, nəzakətli, təravətli, tər-təmiz. Gültən - (Fars.) Gül bədənli, gül bədənli. Gülüstan - (Fars.) Güllər ölkəsi, güllü-çıçəkli diyar, gül bağçası, güllük, çıçəklik. Gülzar - (Fars.) Gül baxçası, gül tarlası, güllük, çəçəklik. Gümanə - (Ər.) Tək inci mənasında. Hz. Əli (ra) - nin bacısı və Rəsulullahın əmisinin qızı olan xanım səhabə. Günay - (Tür.) 1.Gündüz, gün işıqlığında ay, işıq, nur. 2.Günəş və ay, günəşlə ay. Günel - 1.Şəhər küləyi. 2.Elin günəşi,elin gücü. 3.Günəş. Güney - (Tür.) 1.Dörd ana istiqamətdən biri. 2.Günəşin işıqlandırdığı tərəf, cənub. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Günəş - (Tür.) 1.Ətrafındakı sistemə aid planetlərin ətrafında döndüyü, işıq və istilik yayan böyük göy cisimi, şəms. 2.Səxavət hökmdarı. Günsel - (Tür.) Sürətli axan sel. Güray - (Tür.) Yeni doğulan ay. Güvən - (Tür.) 1.Qorxu və şübhə duyğusundan uzaq. 2.İnanma və bağlanma duyğusu. 3.Ürəklilik, cəsarət. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilır. H Habil - 1.Kədər, qəm. 2. Hz. Adəmin oğullarından, Qabilin qardaşı. Qabil tərəfındən öldürülmüşdür. Yeryüzünde ilk öldürülen kişidir. Hacı - Məkkəni ziyarət etmiş adama verilən ad. Hadi - (Ər.) 1.Yenilənə kömək edən, kömək. 2.Hidayət edən, doğru yolu göstərən, bələdçi, rəhbər, lider, başçı. 3.Qabaqda gedən kimsə. 4.Nizə ucu. Hadisə - (Ər.) Əhvalat, macəra, vaqiə. Hafidə - (Ər.) Qız nəvə. Hafiq - (Ər.) Oğlan nəvə. Hafiz (Hafizə) - (Ər.) 1.Saxlayan, qoruyan. 3.Qayğıkeş. 2.Quranı əzbər bilən adam. Haifə - Yaraşıqlı, gözəl bədənə malik olan. Hakim (Hakimə ) - (Ər.) 1.Məhkəmə sədri. 2.Yarışı idarə edən. 3.Hökm edən, hökm verən. 2.Başda olan, üstün gələn. 4.Qubernator, vali. Haqverdi - Inam, haqq. Hamil - (Ər.) 1.Yüklü, hamilə. 2.Sahib, malik. 3.Daşıyan. 4. Güdən. Hamiyə - (Ər.) 1.Himayə edən, qoruyan, meşəbəyi. Hani - 1.Xoşbəxt, razı, heyran olmuş. 2. Arvadını boşamış ər və ya ərindən boşanmış qadın. 28 Haniyə - Razı, xoşbəxt. Harun - (Ər.) 1. Baş kahinin adı 2. İnadkar, tərs, özbaşına 3. Peyğəmbər adı. 4.Quran-ı Kərimdə bəhs edilən peyğəmbərlərdəndir. Musa Peyğəmbərin böyük qardaşı. Fironun oğlan uşaqların öldürülməsi əmrini qaldırdıqdan sonra doğulmuşdur. Hz. Musadan 3 il sonra doğulduğu deyilir. Hasim - Sındıran, sınan. Heybət - (Ər.) 1.Qorxu, dəhşət. 2.Hörmət, izzət. 3.Ləyaqət, etibar, nüfuz. 4.İnsanlarda qorxu ilə birlikdə hörmət oyandıran görünüş. Heyran - (Ər.) 1.Çaşmış, çaşıb qalmış, çaşqınlığa düşmüş. 2.Çox tutqun. 3.Həddindən artıq dərəcədə sevgi duyan. Heyrat - Təəcüblü, qeyri-adi. Heyrət - (Ər.) Çaşmış, çaşıb qalmış, nə edəcəyini bilməmə. Heydər - (Ər.) Aslan, şir. Həbib (Həbibə) - Sevimli, sevilmiş, sevgili, dost, əziz, Həbibulla - (Ər.) Allah tərəfindən sevilmiş. Həcər - 1.Igid, mərd qadın. 2.Qırmızı və narıncı rəngli qiymətli daş, əqiq. 3.İbrahim Peyğəmbərin həyat yoldaşının adı. Hədiyyə - Sovqat, hədiyyə. Hədmiyyə - O, şəxs ki, səylə dua edir. Həkim - (Tür.) 1.Mütəfəkkir, filosof. 2. Hikmət və fəlsəfə mutəxəssisi. 3.Bütün elmləri bilən, müdrik adam. 4.Təbib, doktor, müalicə edən, loğman. Həqiqət - (Ər.) Doğru,gerçək, həqiqətən olmuş iş, hadisə. Həlim (Həlimə) - (Ər.) 1.Ürəyi yumşaq, xeyirxah, mehriban, zərif, mülayım, səbirli. 2.Qisa. 3.Peyğəmbərin dayəsinin adı. Həmid - 1.Bəyənilmiş seçilmiş. 2. Allahı sevən, Allahı tərifləyən, şükredici. Həmidə - Tərifə layiq. Həmidulla - Allahın təriflərinə layiq. Həmzə - 1. İti, yandırıcı. 2.Şir, aslan. Hənif (Hənifə) - (Ər.) l.Tək Allaha, Allahın birliyinə inanan, əsl dindar, qəlbdən inanan, həqiqətən inanan. 2.Doğru, dürüst, səmimi. 3.İslam inancına möhkəm və səmimi olaraq bağlanan. 4.Hz. Məhəmməd (səs) -in təbliğindən əvvəl Məkkədə tək Allaha iman gətirənlər. Həniyə - 1.Xeyir-dua. 2.Xoşbəxt. 3.Şərab. * Kişisi öldükdən sonra evlənməyib, uşağına baxan qadın. Hərgül - (Tür.) Gül kimi gözəl qadın. Hərşən - Bax. Hərgül. Həsən - Yaxşı, mehriban, gözəl, gözəllik, yaxşı davranma, yaxşılıq. Həsgül - (Ər.) Qiymətli, bənzərsiz gül. Həsrət - (Ər.) Ələ gəlməyən və ya əldən çıxan şeyi istəmə. Həşim - 1.Comərdlik, ürəyiaçıqlıq. 2.Əzən, qıran, parçalayan. 3.Məhəmməd peyğəmbərin babasının adı. Hətəm - (Ər.) 1. Möhür, üstü möhürlü üzük. 2.Ən son. 3.Xatəmul-Ənbiya: Peyğəmbərlərin sonuncusu, Hz. Məhəmməd. 5.Çox comərd olan. Hətif (Hətifə) - (Ər.) 1.Qüvvətli, sərt və zil bir səslə təbliğ və ya dəvət edən kimsə. 2.Göz qamaşdıran. 29 3.Gözə görünməyən. Hətim (Hətimə) - (Ər.) 1.Sona çatdıran, bitirən. 2.Möhürləyən, möhürləyici. Həvva -1.Allahın Adəmdən sonra yaratdığı birinci qadın. 2.Həyat, canlı (Yəhudi adından) Həyat - 1.Varlıq, dirilik. 2.Ömür. 3.Yaşayış. 4.Həyat. Həzi - Ağa, cənab. Hicran - Ayrılıq, qoyubgetmə. Hicrə - Peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə səyahəti. Hidayə - Yönəldən, İstiqamətləndirən. Hidayəddin - (Ər.) Dinin göstərdiyi doğru yol. Hidayət - Rəhbər, yol göstərən, lider, Haqq yoluna doğru yola girmə. Hifzi (Hifziyyə) - (Ər.) 1.Saxlama, qoruma ilə əlaqədar. 2.Əzbərləmə, yaddasaxlama. Hikmət - 1.Elmli, bilikli. 2.Həkimlik, filosofluq, fəlsəfə. 3.Gizli sirr. 4.Həkimanə söz. 5.Qəribə şey, əcaib. Hikməddin - (Ər.) Dinin hikməti. Hilal - 1.Bir-iki gecəlik ay, aypara. 2.Gözəlin ay şəklində olan qaşları, qaşları aypara kimi olan. Himayət - (Ər.) Qoruma, qorunma. Hisar - (Ər.) 1.Mühasirə, ətrafını qucaqlama. 2.Qala ətrafı islehkamlı bənd. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Hizbulla - (Ər.) Allaha iman gətirənlər birliyi. Hökümə - Mühakimə, hakimiyyət. Huri - (Ər.) 1.Cənnət qızı. 2.Sevgili. - Daha çox ləqəb olaraq istifadə edilir. Hurisər - (Ər. Fars.) Cənnət qızlarının başı, huri başı. Huriyə - (Ər.) Coşğunluq hallarında hurilərlə buluşduqlarına inanan bir təriqət. Huriyyə - Azad. Huşyar - Ağıllı. Hülya - Qiymətli şey. Hüma - Quş, sakit yerdə yaşayan quş. 2.Sevinc verən. Hümay - Xoşbəxtlik gətirən. Hümeyrə - (Ər.) 1.Ağ bədənli qadın. 2.Hz. Aişənin ləqəbi. Hüray - (Ər.Tür.Fars) Ay kimi azad, ay qədər müstəqil. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Hürcan - Bax. Hüray. Hüreyrə - (Ər.) Pişik balası. - Əbu Hüreyrə: Əshabi-Kiramdan ən çox hədis rəvayət edən səhabə. Pişik balalarını çox sevdiyi üçün bu adı aldığı deyilir. Hürmüz - (Fars.) 1.Zərdüşt xeyir tanrısı. 2.Köhnə İran təqvimində günəş ilinin ilk günü. 3.Yupiter, Müştəri, Ərəndiz. 4.Sasani sülaləsindən. 5.Padşahın adı. Hürrəm - (Fars.) 1.Şən, sevincli, gülərüzlü, könülaçan, təzə, xoş. 2 Bir yazı sitili. 3.Hürrəm Sultan: Qanuni Sultan Süleymanın gözəl arvadlarından. Osmanlı siyasətində təsirli rol oynayan xanımlardan. Hüsaməddin - (Ər.) 1.Dinin iti qılıncı. İnamın qılıncı. 2.Mövlananın xəlifəsi olan Hüsaməddin Çələbi, Mövlananın Məsnəvidə diktə etdirdiyi adamdır. 30 Hürgül - (Tür.) Gül kimi azad gözəl. Hürqan - (Tür.) Azad soydan gələn. Hüseyn - Gozəllik,ucaliq,muqəddəslik, mehribanlılıq. Hüsni (Hüsniyyə) - (Ər.) Gözəl, gözəllik, gözəlliyə aid, gözəlliklə əlaqədar. Hüsnü - (Ər.) Çox gözəl. Hüsnügül - (Ər.Tür.Fars) Gülün gözəlliyi. Hüvarə - (Ər.) Bərbəri qəbiləsinin ən əhəmiyyətlilərindən birinin adı. Hüveydə - (Fars) Açıq, açıq-aşkar, müəyyən, aydın, zahir. X Xabir - (Ər.) Məlumat verən. Xaqan - (Tür.) 1.Köhnə Türk və Monqol hökmdarlarının istifadə adlardan biri, xanlar xanı. 2. Xaqan. Xalid - (Ər.) Əbədi yaşayacaq, ölməz. Xalidə - (Ər.) 1.Gözəl, qəşəng. 2. Ölümsüz, əbədi. Xaliq - (Ər.) Yaradan, xəlq edən, İşıqçı, nur verən. Xalıs - (Ər.) 1.Hiyləsiz. 2.Qatqısız, qarışmamış, qatışıqsız, saf. 3.Əsli, təmiz. Xalisə - Səmimi, təmiz. Xamis - Beşinci. Xanədan - (Fars.) Kökdən,əzəldən, zadəgan və böyük ailə. Xəndəgül - (Fars.) Gülün açması. Xanım - Keçmışdə yüksək vəzifəlilərin arvadlarına verilən ad. Xanış - İstək, arzu. Xaris - Əkinçi. Xanverdi - Xan verən. *Ad kimi istifadə edilməz. Xaris - (Ər.) Əkinçi. Xasay - Igid, ər, qəhrəman. Xaspolad - (Tür.) Qatışıqsız, saf, polad kimi. Xatif - Vicdanın səsi. Xatirə - (Ər.) 1.Yada düşən şey. 2.Xatirdə qalmış şey, yaddaş. 3.Yadigar. Xatun - (Tür.) 1.Qadın. 2.Xanım. 3.Zövcə, arvad. 4.Əvvəllər yüksək şəxsiyyətli qadınlara və ya yüksək vəzifəlilərin həyat yoldaşlarına verilən ad. Xavər - (Fars) Günəş, şərq, gündoğan, günçıxan. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Xeyransa - Qadınların yaxşısı. Xeyrat - (Ər.) Xeyriyyəçi. Savab qazanmaq üçün görülən xeyırlı işlər, yaxşılıqlar. 2.Savab üçün qurulan məcıis. Xeyrəddin - (Ər.) Dinin xeyirli etdiyi, mübarək qıldığı insan. Xeyri - Xeyirxah iş görən. Xeyriyyə - Əliaçıq, xeyirxah, səxavətli, yaxşı. 31 Xeyrulla - (Ər.) Allahın xeyirli etdiyi kişi. Xədicə - (Ər.) Vaxtsız, erkən doğulan qız uşağı. Hz. Məhəmməd (s.ə.s) -in ilk həyat yoldaşı. Xəqani - Xana aid olan, hökmdar. Xələf - (Ər.) 1) Atadan sonra qalan övlad. 2.Birirnin yerini tutan və ya tutacaq adam, varis. 3.Nəsil. Xəlil - (Ər.) 1.Dost, sadiq dost, sirdaş, yoldaş. 2.Sevgili. Xəndan - (Fars.) 1.Gülən, gülümcül. 2.Gülər üzlü, sevimli. Xətif - Vicdan səsi. Xətim - Hakim. Xəttab - (Ər.) Odunçu. Xəyal (Xəyalə) - 1.Fikir,düşüncə. 2.Arzu edilən,həsrəti çəkilən. 3.Əslində olmayıb gözə götünən mövhumi şey,kabus. Xəyyam - 1.Çadırquran, çadırçı..2.Aşiq, dəlicəsinə sevən. Xəzan - (Fars.) Sonbahar, payız. Xəzangül - Saralıb-solmuş gül. Xəzər - (Ər.) 1.Sabit məskəni olanların yaşadıqları məmləkət. 2.Sülh və güvən. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilə bilər. Xızır - (Ər.) 1.Yaşıl, yaşıllıq. 2.Kəhf surəsində 59-81. ayələrdə bəhs edilən və Hz. Musanın onunla görüşərək imtahan olunduğu şəxsin təfsirçilərin əksəriyyətinin üzərində ittifaqla dayandıqları ad. Xızır haqqında çox müxtəlif rəvayətlər vardır. Xızırxan - (Ər.) Seyid, Seyyid sülaləsinin qurucusu, Malik Süleymanın oğlu. Xoca - (Fars) Cənab, müəllim. Xosrov - 1.Xoş, xeyirxah, xeyirgətirən. 2.Hökmdar, padşah. 3.Xeyriyyəçi. Xoşəndam - (Fars.) Boy-buxunu gözəl, bədən quruluşu xoşa gələn, bədən fiquru düzgün olan. Xoşfidan - (Fars.) Gözəl əndamlı, boylu-buxunlu qadın. Xoşqədəm - (Fars.) Ayağı uğurlu, yerişi xoşa gələn, yerişi bəyənilən. Xoşnigar - (Fars.) Gözəl, xoş sevgili. Xudavəndi - (Fars.) 1.Hökmdarlıq. 2.Əfəndi, sahib, maliklik. 3.Hakim, hökmdar. Xudayar - Allahın sevimlisi. Xulya - (Ər.) Təsəvvür, yanıltma, xəyalına gətirmə. Xumar - Yaraşıqlı, alagözlü. Xuraman - Ucaboylu, incə, qamətli.