Qızıl görünüşlü fosilləri kəşf edən elm adamları 450 milyon il əvvəl yaşamış buğumayaqlı növünü aşkar ediblər. Yer üzündə tapılan fosillərin əksəriyyəti orqanizmin milyardlarla il ərzində qatılaşdığı, mineral təbəqələrlə örtülmüş çöküntü süxurlarında qorunub saxlanılır.
Hafta.az-ın “Science Alert”ə istinadən yazdığına görə, ancaq zaman-zaman bəzi canlılar pirit adlanan minerallar vasitəsilə fosilləşərək əsrlər boyu son dərəcə yaxşı qorunub saxlanılır.
Nyu-York əyalətində aparılan araşdırmalar zamanı piritdə qorunub saxlanılan və görünüşünə görə "axmaq qızılı" kimi də tanınan tarixdən əvvəlki canlının diqqət çəkən fosilləri aşkarlanıb. 450 milyon il əvvələ aid edilən fosil nümunələri Meqaçeyra adlı buğumayaqlılar sinfindən yeni bir növə aiddir.
“Current Biology” jurnalında dərc olunan məqalədə tapıntıları bildirən komanda, yeni növə Lomankus edgecombei adını verdi. L. edgecombei piritdə qorunub saxlanılmaqla yanaşı, Meqaçeyranın əlavələri haqqında yeni məlumatlar verdiyi üçün alimləri də həyəcanlandırırdı.
Oksford Universitetindən paleobioloq Luk Perri, fosillərin çox yaxşı qorunduğunu deyib və əlavə edib: "Piritdə belə bir qorunma olduqca nadirdir. Bunun son yarım milyard ildə baş verdiyinə dair yalnız bir neçə nümunə var".
Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu artropodlar aşağı oksigen mühitində yaşadıqları üçün pirit çöküntüdə basdırıldıqdan sonra bədən hissələrini əvəz edə bilib.
541 milyon il əvvəl başlayan və 485 milyon il əvvəl sona çatan Kembri dövründə Meqaçeyra filumunun heyvanları xüsusilə yayılıb. Lakin sonrakı Ordovik dövründə bu böyük əlavə buğumayaqlılara çox rast gəlinmədiyi üçün L. edgecombei qrupun son canlı üzvləri arasındadır.
Fosil nümunələrini araşdıran tədqiqatçılar, yeni növün qohumları kimi əlavələrin olduğunu qeyd ediblər.
Digər növlərdə bu əlavələr tez-tez canlı tutmaq üçün istifadə olunurdu. Lakin L. edgecombei-nin gözlərinin olmaması bu orqanların heyvanın öz yolunu tapmaq üçün istifadə edildiyini göstərir.
Edinburq Universitetində paleontologiya və təkamül sahəsində çalışan Stiv Brusatte yeni tapıntılar haqqında belə deyir: "Bu, indiyə qədər gördüyüm ən diqqət çəkən fosillərdən biridir".
Tədqiqatda iştirak etməyən Brusatte "Bu, qeyri-adidir, sanki bu kiçik artropodun bütün bədəni qızıl zərgərlik parçasına çevrilib" deyir.
