Göründüyü kimi, müharibə 1000-ci gününə yaxınlaşır. Bu müddətdə mübariz Ukrayna xalqı Rusiya imperializminə qarşı mərdliklə döyüşür. Hərçənd ki, qüvvələr nisbəti fərqlidir. Buna rəğmən bu müddətdə “ayaqda qalmaq”, dövləti və dövlətçiliyi qorumaq böyük güc, əzm və iradə tələb edir. Həm də azad, müstəqil və demokratik Ukrayna rus imperializmi üçün ekzistensial təhdiddir. Yəni-əzmkar xalq bütün çətinlik və məhrumiyyətlərə baxmayaraq öz üzərinə düşəni edib, edir və edəcək də. Şərtlər nə olursa-olsun xalqın iradəsinə zidd heçnə ola bilməz.
Bunlar öz yerində, amma təəssüflər olsun ki, bu gün yeni dünya nizamı yaratmaq adı altında olan-qalan nizam da dağıdılır. Və ya başqa formatda (beynəlxalq hüquq, öhdəliklər, müharibələrin qarşısının alınması, əməkdaşlıq və sairə) güc formatında təzahür edir. Gücün varsa, yuxarıda göstərilən təsisatlar əhəmiyyətini itirmiş sayılır. Bəs azadlıq, ədalət, ölkələrin özünü müdafiə və suveren haqlarının qorunması kimi demokratik dəyərlər nəyə lazımdır? Heç şübhəsiz ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin yekunu yeni dünya nizamını da müəyyən edəcək. Bu müstəvidə dünya güclü olmaq uğrunda paradoksal (əslində bəlkə də belə məsləhətdir) bir yarışmaya çəkilir və ən əsası kobud hərbi güc həlledici amilə çevrilir. Bu gedişatın gələcəkdə hansı fəlakətlərə səbəb olacağı haqqında isə insan düşünmək istəmir.
ABŞ-də keçirilən son prezident seçkiləri və yaxın 4 ildə Ağ Evi Trampın liderliyi ilə Respublikaçılar partiyasının idarə edəcəyini nəzərə alsaq dünyada hansı proseslərin baş verəcəyi naməlum olaraq qalır. Çünki Tramp proqnozlaşdırılmayan siyasətçidir. Məlum olan odur ki, Tramp gözləntilərin əksinə olaraq Ukraynanı belə asanlıqla Rusiyanın ayağına verməz.
Unutmayaq ki, ABŞ-də xüsusilə, Reyqanın partiyası olan Respublikaçılarda Rusiyaya qarşı birmənalı mövqe yoxdur. Ümid edir və inanırıq ki, Rusiya imperializminə qarşı mərdliklə döyüşən Ukrayna xalqı tarixdən öz layiq olduğu qiymətini alacaqdır. Tarix həm başa salır, həm də cəzalandırır.994 gündür ki, məğrur və sülhsevər Ukrayna xalqı Putin faşizminə qarşı mübarizəni bu mərhələyə kimi gətirib çıxarıbsa, bu, öz-özlüyündə böyük bir göstəricidir. Bir şeyi dəqiq anlamalıyıq ki, bu müharibə Rusiyanın torpaq işğal edib, ərazilərini genişləndirmək müharibəsi deyil. Belə olmadığını anlamaq üçün hazırda Rusiyanı idarə edənlərin Ukraynaya baxışının necə olduğuna nəzər salmaq yetərlidir. Belə ki, Putin dəfələrlə öz çıxışlarında deyib ki, "Müasir Ukrayna dövləti Sovet dövrünün məhsuludur. Tarixdə Ukrayna dövləti, xalqı və dili yoxdur".
10 il əvvəl ukraynalılar öz həyatlarında yeni səhifə açdılar. Bu səhifə ukraynalıların Rusiya imperializminə, qanunsuzluğa, köləliyə, şərə qarşı yaşam uğrunda mübarizəsidir. Söhbət təkcə müstəqillik və suverenliyin itirilməsindən getmir, ümumən Ukrayna milli identikliyinin itirilib, yenidən böyük rus etno-kultural dünyasının tərkib hissəsinə çevrilərək onun içərisində əriməsindən gedir. Başqa sözlə, Ukrayna üçün var olmaqla, yox olmaq arasında seçim idi. Ukraynalılar öz seçimlərini ediblər. Bu seçimə hörmət etmək lazımdır. Bu yol heç də asan deyil. Qan-qada, itkilər, dağıntılar hesabına olsa da, Ukrayna layiq olduğu azadlığa nail olacaq. Ukrayna öz əsgərinə, gücünə və resurslarına inanır. Son sözü Ukrayna xalqı deyəcəkdir. Çünki fərd olaraq birimiz azad olmayana qədər, heç birimiz azad deyilik. Hərçənd işığın qaranlığa qalib gələcəyinə şübhəmiz yoxdur. Başda, Ali Baş komandan olmaqla, Ukrayna xalqı və Silahlı Qüvvələrinə inanır və qələbə arzulayıram!
Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporunun Fəxri sədri Oqtay Əfəndiyev
