Ural Federal və Ural Dövlət Tibb Universitetlərinin elmi qrupu antitşiş təsiri olan bir maddə sintez edib.
O, mərkəzi sinir sisteminin aqressiv bədxassəli şişi olan qlioblastomanın müalicəsi üçün preparatın əsası ola bilər.
Hazırda bu xəstəliyin müalicəsi üçün dərmanlar var, lakin onların əksəriyyəti güclü toksiklik və ciddi yan təsirlərə malikdir. Heyvanlar və insanlar üzərində aparılan təcrübələr müsbət nəticələr verərsə, Rusiyada bədxassəli şişlər üçün yeni, daha az zəhərli orijinal dərman ola bilər. Alimlər
“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, “BioMetals” jurnalında yeni maddənin təsir mexanizmi təsvir edilib.
"Yeni maddə struktur olaraq bu gün kimyaterapiyada istifadə olunan dərman olan sisplatinə bənzəyir", - "Scientific Russia" yazır.
Hər iki dərman platin kompleksinə əsaslanır və aşağı molekulyar çəkiyə malikdir, bu da molekulların beyinə qan daxil olmasına imkan verir. Bunlar ən yaxın analoqlardır. Bununla belə, maddəmiz fərqli bir təsir mexanizminə malikdir, bu da müasir dərmanların işləmədiyi hallarda bədənə daha az toksiklik və daha yüksək effektivlik təklif edir.
Əgər fərziyyə təsdiqlənərsə, ölkəmizdə bədxassəli şişlər üçün orijinal dərman ola bilər. Baxmayaraq ki, bu, uzunmüddətli məqsəddir, ona nail olmaq üçün çoxlu vaxt və səy tələb olunur, biz indi yerli əczaçılıq və tibbin real ehtiyaclarından çıxış etməyə çalışırıq”, - deyə dərmanın həmmüəllifi Vsevolod Melexin bildirib.
Sisplatinin problemi onun DNA molekuluna bağlanması, həm xəstə, həm də sağlam hüceyrələrin bölünməsini maneə törətməsi və apoptoza səbəb olmasıdır. UrFU-nun Üzvi Sintez Texnologiyası Departamentinin əməkdaşları tərəfindən sintez edilən maddə, ehtimal ki, hüceyrə ölümünün başqa bir növünə - ferroptoza səbəb olur: DNA ilə qarşılıqlı təsir göstərmir, hüceyrə bölünməsinə və ya DNA replikasiyasına mane olmur, lakin reaktiv oksigen istehsalına səbəb olur.
“Hələlik dəqiq deyə bilmərik. Yeni birləşməni yalnız insan hüceyrələrində sınaqdan keçirdik: antitümör təsir mexanizmlərini qiymətləndirdik. Hələ qarşıda preklinik və uğurlu olarsa, klinik sınaqlarımız var. Ancaq bu günə qədər əldə edilmiş məlumatlara əsasən deyə bilərik ki, bizim iki mümkün fəaliyyət mexanizmimiz var.
Maddəmiz ilk növbədə hüceyrə membranlarını meydana gətirən lipidləri oksidləşdirən reaktiv oksigen növlərinin istehsalına səbəb olur. Hüceyrə membranlarının məhv edilməsi hüceyrə ölümünə səbəb olur. Bu, oksidləşmənin birbaşa təsiridir”, - UrFU-da Hüceyrə və Gen Texnologiyalarının İlkin Bioskrininqi Laboratoriyasının tədqiqat mühəndisi Mariya Toxtuyeva deyib.
Eyni zamanda, canlı orqanizmlərdə yeni maddənin reaktiv oksigen növlərinin induksiyasına görə ferroptoza səbəb olduğu sübut olunarsa, bu maddə əsasında hazırlanan dərman son dərəcə maraqlı və perspektivli ola bilər.
“Fakt budur ki, apoptoza səbəb olan genlər tez-tez şiş hüceyrələrində mutasiyaya uğrayır, ona görə də apoptozun induksiyası səmərəsiz olur və hüceyrələr dərmanlara davamlı olur. Hüceyrə ölümünün fərqli mexanizminə səbəb ola biləcəyimizi iddia etsək, o zaman mövcud müalicə üsullarına davamlı olan hüceyrələrin yeni dərmana həssas olacağını gözləmək olar”, - Vsevolod Melexin deyib.
Heyvanlar və insanlar üzərində aparılan sınaqlarda fərqli bir fəaliyyət mexanizmi təsdiqlənərsə, bu, bədxassəli şişlərin müalicəsi üçün bədənə daha az zəhərli təsir göstərən və ənənəvi tibbin təsirsiz olduğu hallarda istifadə edilə bilən yeni bir dərman deməkdir.
Qeyd edək ki, alimlər preklinik testlər keçirməyi planlaşdırırlar.
