“Omega-3 yağ turşuları insan orqanizmi üçün vacib olan polyunsaturated yağ turşularıdır. Onlar orqanizmin düzgün işləməsi üçün zəruridir, lakin bədənimiz onları özü istehsal etmir. Buna görə də, onları qidalar vasitəsilə almalıyıq”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında diyetoloq Ceyhunə Yusifova deyib.
Ceyhunə Yusifova sözlərinə belə davam edib: “Omega-3 yağ turşuları üç əsas növə malikdir:
-ALA: Bitki mənşəli Omega-3. Əsasən qoz, chia toxumu, kətan toxumu və bitki yağlarında tapılır.
- EPA: Balıq və digər dəniz məhsullarında tapılan Omega-3 növüdür.
- DHA: Xüsusilə beyin, göz və sinir sistemində əhəmiyyətli rol oynayan yağ turşusudur. Balıq və dəniz məhsullarında bol miqdarda mövcuddur.
2. Omega-3 Yağ Turşularının Faydaları
Omega-3 yağ turşularının bir çox sağlamlığa faydaları var.
- Ürək Sağlamlığı: Omega-3, qan təzyiqini azaltmağa, trigliserid səviyyəsini aşağı salmağa və ürək ritmini tənzimləməyə kömək edir. Statistikalar göstərir ki, Omega-3 istehlalı ürək xəstəlikləri riskini azaldır.
- Beyin Sağlamlığı: DHA, beynin düzgün işləməsi üçün kritik bir komponentdir. Araşdırmalara görə, Omega-3 istehlalı, kognitiv funksiyaların yaxşılaşmasına və Alzheimer xəstəliyinin riskinin azalmasına kömək edə bilər.
- İltihabın Azaldılması: Omega-3, iltihab yaradan maddələrin istehsalını azaldaraq, xroniki iltihab vəziyyətlərinin (məsələn, artrit) müalicəsinə kömək edə bilər.
- Psixoloji Sağlamlıq: Omega-3 yağ turşularının aşağı səviyyələri depressiya və anksiyete ilə bağlı ola bilər. Bu səbəbdən, müntəzəm Omega-3 istehlalı əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıra bilər.
- Göz Sağlamlığı: DHA, gözlərin şəbəkə qatında (retina) yüksək konsentrasiyaya malikdir və görnə sağlamlığının saxlanmasında mühim rol oynayır.
3. Omega-3 Mənbələri
Qida Mənbələri:
- Yağlı Balıqlar: Somon, ton balığı, sardina, skumbriya və hamsi.
- Bitki Mənbələri:Kətan toxumu, chia toxumu, qoz, soyuq pres olunmuş bitki yağları (məsələn, kətan yağı, chia yağı).
- Dəniz Məhsulları: Krevetkalar, istiridyə.
- Omega-3 ilə zəngin əlavələr: Balıq yağı, krill yağı,
4. Omega-3 İstehlakı
Sağlam bir pəhrizdə Omega-3 yağ turşularının tərkibi vacibdir. Ümumiyyətlə, mütəxəssislər gündə 250-500 mg EPA və DHA qəbulu tövsiyə edir. Bununla birlikdə, bitki mənşəli ALA-nın qəbulu da əhəmiyyətlidir, çünki bədən ALA-nı EPA və DHA-ya çevirə bilir, amma bu, çox təsirli deyil.
5. Nəticə
Omega-3 yağ turşuları, müxtəlif sağlamlıq faydaları ilə tanınan çox önəmli qidalardır. Onların qəbulunu artırmaq üçün yağlı balıqlar, rəngli tərəvəzlər, qoz və kətan toxumu kimi qidaları pəhrizinizə daxil etmək faydalı olar. Sağlam qida vərdişləri ilə birlikdə Omega-3 turşularının istehlalı, sağlam həyat tərzinin tərkib hissəsi ola bilər. Həmişə pəhrizinizdə balanslı yanaşma saxlamağa və lazım olduqda mütəxəssisə müraciət etməyə çalışın”.
Ayşən Vəli
