“Bu gün ölkəmizdə 51 ali təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstətir. Onların hamısı demək olar ki, eyni ixtisaslar üzrə kadr hazırlayır. Halbuki, bölgələrdə yerləşən universitetlər o zonanın sipesifik xüsusiyyətləri üzrə kadr hazırlasa, daha effektiv olardı”.
KONKRET.az xəbər verir ki, bunu təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov özünün “Facebook” hesabında yazıb.
Mütəxəssis bölgələr üzrə hansı fakültələr açıla biləcəyi ilə bağlı tövsiyələrini qeyd edib.
Bunlar aşağıdakılardır:
Azərbaycanın digər regionlarında universitet açmaq üçün aşağıdakı bölgələr və ixtisaslar üzrə tövsiyələr verilə bilər. Bu təkliflər rayonların iqtisadi potensialına, təbii resurslarına və sosial ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmışdır:
1. Bakı
İxtisaslar:
* Müasir Texnologiyalar: IT və proqramlaşdırma, məlumat təhlükəsizliyi, süni intellekt, maliyyə texnologiyaları.
* Biznes və İqtisadiyyat: Beynəlxalq biznes, maliyyə, marketinq, idarəetmə, mühasibatlıq.
* Müasir Elm və Tədqiqat: Biotexnologiya, nanoteknologiya, mühəndislik sahələri.
* Sosial Elmlər və İnsan Hüquqları: Psixologiya, sosiologiya, hüquq, beynəlxalq münasibətlər.
2. Zaqatala
İxtisaslar:
* Aqronomiya və Kənd Təsərrüfatı: Təbii şəraitə uyğun kənd təsərrüfatı üsulları, bitkiçilik, zootexnika.
* Ekoturizm: Ekoturizm idarəetməsi, kənd turizmi inkişafı.
* Təbiət Elmləri: Biologiya, ekoloji tədqiqatlar.
Səbəb: Zaqatala bölgəsi zəngin təbii resurslara və kənd təsərrüfatı potensialına malikdir. Ekoturizm və aqrar sektorda inkişaf ehtiyacları böyükdür.
3. Qazax
İxtisaslar:
* Kənd Təsərrüfatı və Aqrar Mühəndislik: Modern kənd təsərrüfatı texnologiyaları, aqrotexnologiyalar.
* İnşaat və Mühəndislik: Mühəndislik, inşaat texnologiyaları.
* Regional İnkişaf və İqtisadiyyat: Regional inkişaf strategiyaları, iqtisadi planlaşdırma.
Səbəb: Qazax kənd təsərrüfatı potensialına və inşaat sektoruna ehtiyac duyur. Regional inkişaf və iqtisadiyyat üzrə təhsil bu ehtiyacları qarşılamağa kömək edə bilər.
4. Lerik
İxtisaslar:
* Təbii Ehtiyatların İdarə Edilməsi: Meşəçilik, ətraf mühitin qorunması, biyoçeşidlilik.
* Turizm: Dağ turizmi, ekoturizm.
* Sağlamlıq və Tibb: Sağlamlıq turizmi, fizioterapiya.
Səbəb: Lerik bölgəsinin təbii ehtiyatları və turizm potensialı yüksəkdir. Ekoturizm və sağlamlıq turizmi üzrə təhsil bu potensialı artırmağa kömək edə bilər.
5. Quba
İxtisaslar:
* Meyvəçilik və Bağçılıq: Meyvə istehsalı, bağçılıq texnologiyaları.
* Sosial Elmlər və İqtisadiyyat: Regional sosial inkişaf, iqtisadi inkişaf.
* Ətraf Mühit və Ekologiya: Ətraf mühitin qorunması, su və torpaq resurslarının idarə edilməsi.
Səbəb: Quba bölgəsində meyvəçilik və bağçılıq sahələri inkişaf etdirilməlidir. Sosial və iqtisadi inkişaf proqramları da bölgənin inkişafına dəstək ola bilər.
6. Yevlax
İxtisaslar:
* Sənaye və İstehsalat Mühəndisliyi: Sənaye texnologiyaları, istehsalat proseslərinin optimallaşdırılması.
* Təchizat və Logistika: Təchizat zənciri idarəetməsi, logistika.
* İnformasiya Texnologiyaları: Müasir IT texnologiyaları, proqramlaşdırma.
Səbəb: Yevlax sənaye potensialına malikdir. Sənaye və istehsalat mühəndisliyi, logistika və IT sahələri üzrə təhsil bu potensialı daha da artırmağa kömək edə bilər.
7. Salyan
İxtisaslar:
* Təsərrüfat və Aqrar Texnologiyalar: Aqrar sahədə müasir texnologiyalar, bitkiçilik.
* Enerji və İnfrastruktur: Enerji sistemləri, infrastruktur layihələri.
* Kənd Təsərrüfatı İdarəçiliyi: Kənd təsərrüfatı idarəçiliyi, maliyyə və planlaşdırma.
Səbəb: Salyan kənd təsərrüfatı və enerji sektorunda inkişaf ehtiyacı duyur. Aqrar texnologiyalar və enerji sahəsində təhsil bu ehtiyacları qarşılayacaq.
8. Şəmkir
İxtisaslar:
* Qida Texnologiyaları: Qida istehsalı və emalı, qida təhlükəsizliyi.
* Təhsil və Təlim: Təhsil idarəetməsi, müasir tədris metodları.
* Kənd Təsərrüfatı və Ekologiya: Kənd təsərrüfatı, ekoloji mühafizə.
Səbəb: Şəmkir bölgəsində qida istehsalı və kənd təsərrüfatı sahələrində inkişaf potensialı mövcuddur. Təhsil və qida texnologiyaları bu sahələri daha da inkişaf etdirə bilər.
9. Biləsuvar
İxtisaslar:
* Aqrotexnologiya: Modern aqrotexnologiyalar, əkinçilik.
* Enerji və Su İdarəetməsi: Su ehtiyatlarının idarə edilməsi, enerji texnologiyaları.
* Sosial və Regional İnkişaf: Regional inkişaf, kənd təsərrüfatı idarəçiliyi.
Səbəb: Biləsuvar bölgəsi kənd təsərrüfatı və su idarəçiliyi sahələrində inkişaf potensialına malikdir. Aqrotexnologiyalar və enerji idarəetməsi bu ehtiyacları qarşılamağa kömək edəcək.
10. Neftçala
İxtisaslar:
A) Enerji və Neft Mühəndisliyi:
o Neft və Qaz Mühəndisliyi: Neft və qaz yataqlarının istismarı, neft və qazın emalı, və müasir neft texnologiyaları.
o Enerji Sistemləri Mühəndisliyi: Enerji istehsalı, enerji idarəetməsi və optimallaşdırılması.
o Ətraf Mühit və Neft qaz istehsalı mühəndisliyi: Neft və qaz sənayesində ətraf mühitin qorunması, təhlükəsizlik standartları.
Səbəb: Neftçala bölgəsi neft və qaz sənayesi ilə məşhurdur, buna görə də bu sahədə mütəxəssis hazırlığı mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Enerji və neft mühəndisliyi üzrə təhsil regionun iqtisadi potensialını artırmaqda kömək edə bilər.
B) Kənd Təsərrüfatı və Aqrar Texnologiyalar:
o Aqronomiya və Zootexnika: Bitkiçilik, heyvandarlıq, aqrar texnologiyalar.
o Süni İntellekt və Aqrotexnologiyalar: Müasir aqrotexnologiyaların tətbiqi, kənd təsərrüfatında süni intellektin istifadəsi.
o İnnovativ Kənd Təsərrüfatı idarəetməsi: Dəyişən iqlim şəraitinə uyğun kənd təsərrüfatı üsulları.
Səbəb: Kənd təsərrüfatı Neftçala iqtisadiyyatında əhəmiyyətli rol oynayır. Aqrar texnologiyaların və innovativ üsulların tətbiqi kənd təsərrüfatı məhsuldarlığını artırmağa kömək edəcək.
C) Su İdarəetməsi və Su Mühəndisliyi:
o Su Resurslarının İdarə Edilməsi: Su ehtiyatlarının idarə olunması, su təchizatı və kanalizasiya sistemləri.
o Hidrotexnika: Su obyektlərinin idarə olunması, suyun kənd təsərrüfatında və digər sahələrdə istifadəsi.
Səbəb: Su resurslarının idarə edilməsi Neftçala bölgəsi üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Su mühafizəsi və su idarəetməsi ilə bağlı təhsil bu sahədəki ehtiyacları qarşılamağa kömək edəcək.
D) İnformasiya Texnologiyaları və İT Mühəndisliyi:
o Proqramlaşdırma və Sistem İnkişafı: Proqram təminatı inkişafı, informasiya sistemlərinin dizaynı.
o Kibertəhlükəsizlik: İnformasiya təhlükəsizliyi, şəbəkə təhlükəsizliyi.
Səbəb: IT sektoru qlobal miqyasda sürətlə inkişaf edir. Bu sahədə təhsil Neftçala bölgəsində müasir texnologiyaların tətbiqinə və regional inkişafın sürətləndirilməsinə kömək edə bilər.
E) Regional İqtisadiyyat və İdarəetmə:
o Biznes İdarəetməsi: Regional biznes inkişafı, maliyyə idarəetməsi, iqtisadi planlaşdırma.
o İnfrastruktur İnkişafı: Sənaye infrastrukturu, regional inkişaf strategiyaları.
Səbəb: Regional iqtisadi inkişafın təşviqi və biznes mühitinin yaxşılaşdırılması üçün mütəxəssis hazırlığı böyük əhəmiyyət daşıyır. İqtisadiyyat və idarəetmə sahəsində təhsil bu məqsədə xidmət edə bilər.
Neftçala bölgəsində universitet açmaq, həmçinin regionun sosial və iqtisadi inkişafını dəstəkləyəcək, iş yerlərinin yaradılmasını təmin edəcək və yerli mütəxəssislərin yetişdirilməsinə kömək edəcək. Bu təkliflər bölgənin spesifik ehtiyaclarına və inkişaf potensialına uyğun olaraq hazırlanmışdır.
11. Gəncə
İxtisaslar:
* Kənd Təsərrüfatı və Aqrar Texnologiyalar: Aqronomiya, zootexnika, aqrotexnologiya.
* Enerji və Mühəndislik: Enerji mühəndisliyi, maşınqayırma, elektrik mühəndisliyi.
* Təbiət Elmləri: Geologiya, ekoloji tədqiqatlar.
* İncəsənət və Mədəniyyət: Regional mədəniyyət, musiqi və teatr tədqiqatları.
12. Lənkəran
İxtisaslar:
* Turizm: Turizm idarəetməsi, otelçilik.
* Ekologiya Mühəndisliyi: Eloloji tədqiqatları, su resursları idarəetməsi.
* Bioresurslar və Əkinçilik: Bioresurslar tədqiqatları, təbii məhsulların istehsalı.
* Təbii Ehtiyatların İdarə Edilməsi: Meşəçilik, balıqçılıq.
Məlik Məlikov,
KONKRET.az
