Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemmi bu yaxınlarda Substack-dakı bloqunda Azərbaycanın mübahisəli Dağlıq Qarabağ ərazisini “azad etdiyi” təxminini dərc edib, bu barədə Financial Times yazır. Bu həftə dərc edilmiş qeydlər siyasi xadimlərin və ekspertlərin mənfi reaksiyasına səbəb olub, bu da Xarici İşlər Nazirliyini Lemminin şərhlərinin Böyük Britaniyanın Ermənistan və Azərbaycan arasında münaqişə ilə bağlı siyasətinin dəyişməsinin göstəricisi olmadığını açıqlamaq məcburiyyətində qoyub.
“Azərbaycan 1990-cı illərin əvvəllərində itirdiyi ərazini azad etməyə müvəffəq olub”, deyə Lemmi öz bloqunda Dağlıq Qarabağ regionunu nəzərdə tutaraq yazıb. Mürəkkəb və uzun müddətdir davam edən ərazi mübahisəsini həddindən artıq bəsitləşdirməsi ilə bağlı tənqidlərə baxmayaraq, cümə gününə olan vəziyyətə görə, qeyd dəyişdirilməmiş olaraq qalırdı.
2023-cü ildə Azərbaycan Dağlıq Qarabağı - 1990-cı illərin əvvəllərində Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Ermənistanın nəzarəti altında qalan bölgəni nəzarəti altına götürmək üçün qısa, lakin intensiv hərbi əməliyyata başlayıb. Hücum 100 000-dən çox etnik erməninin köçürülməsinə gətirib çıxarıb, bu da Ermənistan tərəfindən etnik təmizləmə ittihamlarına səbəb olub. Lakin Azərbaycan bu bəyanatları təkzib edib.
Lemminin postunda “azad edilmiş” terminindən istifadə kəskin tənqidə səbəb olub. Konservator deputat və İcmalar Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsinin keçmiş sədri Alisiya Kerns X sosial şəbəkəsində (əvvəlki Twitter) Lemmini Böyük Britaniyanın münaqişə ilə bağlı rəsmi mövqeyinə zidd olan “yersiz” şərhlərdə ittiham edib.
“Böyük Britaniya həmişə Ermənistanı da, Azərbaycanı da fikir ayrılıqlarını danışıqlar yolu ilə həll etməyə çağırıb”, deyə Kerns bildirib. “Lemminin sözləri bu həssas mövqeyə xələl gətirir”.
Xarici İşlər Nazirliyi tez açıqlama dərc edərək, Böyük Britaniyanın Dağlıq Qarabağla bağlı siyasətinin dəyişmədiyini qeyd edib. “Xarici işlər naziri həm Ermənistanın, həm də Azərbbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir”, deyə nümayəndə qeyd edib və əlavə edib ki, Böyük Britaniya əvvəlki kimi iki ölkə arasında sülh danışıqlarını dəstəkləməyə sadiqdir.
Lemminin postu həmçinin beynəlxalq qınağa səbəb olub. ABŞ konqresmeni Bred Şerman xarici işlər nazirini tənqid edib, regionda etnik təmizləmələri təqdir etməkdə ittiham edib.
Tənqidə baxmayaraq, Azərbaycanın Böyük Britaniyadakı səfiri Emin Süleymanov Lemminin fikirlərini müdafiə edib, onların Böyük Britaniyanın uzun zamandır Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə verdiyi dəstəyi əks etdirdiyini bildirib. “Onun dedikləri həqiqətdir - Azərbaycan öz torpaqlarını qaytarıb”, deyə Süleymanov qeyd edib.
Dağlıq Qarabağda vəziyyət həddindən artıq həssas olaraq qalır və Lemminin şərhləri Ermənistanı əlavə açıqlama üçün Böyük Britaniya hökumətinə müraciət etməyə vadar edib.
Xarici işlər nazirinin Substack-dakı bloqu onun şəxsi adını daşısa da, postun onun adından yazılması onun dərc edilməzdən əvvəl Xarici İşlər Nazirliyində rəsmi olaraq yoxlanılıb-yoxlanılmadığı haqqında sual doğurur.
Böyük Britaniya hökuməti Ermənistanı və Azərbaycanı regionda möhkəm sülhə nail olmaq üçün konstruktiv dialoqa çağırmağa davam edir.
