Pişiklər dünya miqyasında ən sevimli ev heyvanlarından biridir və hər bir pişik özünəməxsus xarakterə malikdir.
Azerforum.com bildirir ki, onların maraqlı davranışları və qeyri-adi xüsusiyyətləri insanları heyran edir. Bu yazıda pişiklər haqqında 10 maraqlı məlumatı sizinlə paylaşacağıq. Bu məlumatlar pişiklərə dair yeni biliklər əldə etməyinizə və onları daha yaxşı anlamağınıza kömək edəcək. Həm evdə saxladığınız pişiklərə, həm də küçədə gördüyünüz pişiklərə fərqli gözlə baxmaq üçün bu məlumatlar maraqlı olacaq.
1. Pişiklərin sümükləri insana nisbətən daha çoxdur
Pişiklər insanlarla müqayisədə daha çox sümüyə malikdir. Bir pişiyin bədənində təxminən 230-ə yaxın sümük var ki, bu da insanda olan sümüklərin sayından (206 sümük) daha çoxdur. Bu çoxsaylı sümüklər pişiklərə daha elastik və çevik olmağa imkan verir. Onların onurğa sütunu insanlardan fərqli olaraq daha çox hərəkət edir və onlar asanlıqla qıvrılaraq kiçik yerlərə daxil ola bilirlər. Məsələn, pişiklər dar yerlərdən asanlıqla keçə bilir, bu da onları həssas ovçular edir. Pişiklərin çənə sümükləri isə digər heyvanlara nisbətən fərqlidir. Onlar yalnız yuxarı-aşağı hərəkət edə bilir, bu da onların daha güclü və sürətli dişləmə qüvvəsinə malik olmasına səbəb olur. Pişiklər öz sümüklərinin elastikliyi sayəsində hündür yerlərdən zərər görmədən düşə bilirlər. Bu xüsusiyyət onların yüksək yerlərə çıxmaq və düşmək qabiliyyətini artırır. Beləliklə, pişiklər çox mürəkkəb və güclü skelet quruluşuna malikdirlər ki, bu da onlara yaşadıqları mühitdə daha rahat hərəkət etməyə imkan yaradır.
2. Pişiklər gecə görmə qabiliyyətinə sahibdir
Pişiklər gecə görmə qabiliyyəti ilə məşhurdur. Onların göz quruluşu insanlardan çox fərqlidir. Gecə görmə qabiliyyətləri insanlardan təxminən 6 dəfə daha yaxşıdır. Pişiklərin gözlərində tapetum lucidum adlı bir təbəqə var ki, bu təbəqə az işıq şəraitində belə görmə qabiliyyətini artırır. Bu təbəqə işığı geri əks etdirərək pişiklərin gözlərindəki işığın daha çox qəbul edilməsini təmin edir, bu da gecə saatlarında daha yaxşı görmə qabiliyyətinə səbəb olur. Bu xüsusiyyət onların gecə ov etmə qabiliyyətini gücləndirir, çünki onlar qaranlıqda kiçik hərəkətləri belə asanlıqla hiss edə bilirlər. Pişiklərin göz bəbəkləri də xüsusi bir şəkildə genişlənir, bu da daha çox işıq toplamağa imkan yaradır. Bu davranış onların yırtıcı təbiətindən qaynaqlanır və onları əla ovçu edir. Gecə aktiv heyvanlar hesab edilən pişiklər bu xüsusiyyətləri ilə yırtıcılarını daha yaxşı izləyə və tutmağa müvəffəq olurlar. Pişiklərin gözlərinin işıqda parlaması da tapetum lucidumun işığa cavab olaraq işıqlanmasından qaynaqlanır. Gecə ov edən heyvanlar arasında pişiklər bu xüsusiyyətləri ilə xüsusi yer tutur.
3. Pişiklər dünyanın ən çox yatmaqla vaxt keçirən heyvanlarındandır
Pişiklər gündə orta hesabla 12-16 saat yatmaqla vaxt keçirir, bəzən bu müddət 20 saata qədər uzana bilər. Bu qədər yuxu müddəti pişiklərin enerjisini bərpa etməsi üçün vacibdir və onların ovçuluq instinktindən qaynaqlanır. Pişiklərin yuxu dövrləri insanlar kimi uzanmaz. Onların yuxusu yüngül və dərin yuxu arasında tez-tez dəyişir. Yüngül yuxu fazasında pişiklər ətrafdakı səslərə və hərəkətlərə tez reaksiya verə bilir. Bu yuxu davranışı onların təbiətdə yırtıcı və yırtıcıdan qaçmaq kimi həyatda qalma mexanizmlərindən biridir. Dərin yuxu fazası isə pişiklərin beyin və bədən funksiyalarını yeniləyir, onların sağlam qalmasına və gündəlik fəaliyyətlərini davam etdirməsinə kömək edir. Yuxu zamanı pişiklərin beyini gündəlik fəaliyyətlərini işləyir və bədəni enerji yığır. Pişiklər yuxuda olarkən belə, instinktiv olaraq ətraflarını hiss edirlər və təhlükədən qorunmaq üçün həmişə hazırdırlar. Onların yuxu rejimi, xüsusilə sahibləri ilə yaşayan ev pişiklərində evdəki təhlükəsizlik və rahatlıq hissi ilə də əlaqədardır. Pişiklərin yuxusu yalnız bədənlərini dincləndirməklə kifayətlənmir, eyni zamanda beyin fəaliyyətini də yeniləyir və yaddaşlarını gücləndirir.
4. Pişiklərin pəncələrində gizli qarmaqlar var
Pişiklərin pəncələrində gizli qarmaqlar (dırnaqlar) var və bu qarmaqlar onlara müxtəlif işlərdə kömək edir. Bu dırnaqlar pişiklərin ağaca dırmaşmasına, ov etməsinə və özünü müdafiə etməsinə imkan yaradır. Pişiklər bu qarmaqları idarə edə bilirlər və yalnız ehtiyac duyduqları zaman çıxarırlar. Bu dırnaqların çəkilə bilən olması pişiklərin səssiz hərəkət etməsinə, ovlarını qorxutmadan yaxınlaşmasına kömək edir. Pişiklər pəncələrini təmizləmək və dırnaqlarını itiləmək üçün müxtəlif səthlərdə cızma hərəkətləri edirlər ki, bu da onların təbii instinktidir. Dırnaqların itilənməsi pişiklərə daha güclü tutuş və ov zamanı daha yaxşı müvəffəqiyyət təmin edir. Eyni zamanda, pişiklər dırnaqlarını çəkməklə pəncələrini zədələnməkdən qoruyurlar və bu xüsusiyyət onların digər heyvanlardan fərqlənməsinə səbəb olur. Pişiklərin pəncələrindəki qarmaqların çəkilməsi, həmçinin onların səssizcə gəzməsinə və sürətlə qaçmasına imkan yaradır. Bu qabiliyyət pişiklərin ovda müvəffəq olmasında mühüm rol oynayır və onların yırtıcı təbiətini gücləndirir. Pişiklər, həm də bu dırnaqlardan müdafiə üçün istifadə edirlər, lazım olduqda isə dırnaqlarını çıxararaq təhlükədən qaçmağa çalışırlar.
5. Pişiklərin fərqli mürgüləmələri var
Pişiklərin müxtəlif mürgüləmə səsləri onların ünsiyyət formalarından biridir. Pişiklər müxtəlif mürgüləmə növləri ilə sevinc, narahatlıq, acı və ya diqqət tələb etdiklərini bildirir. Məsələn, yumşaq və sakit mürgüləmə pişiyin rahat və xoşbəxt olduğunu göstərir. Daha yüksək tonlarda mürgüləmə isə narahatlıq və ya ağrının göstəricisi ola bilər. Bəzi pişiklər isə heç mürgüləməzlər, bu da onların xarakter xüsusiyyətlərindən biridir. Pişiklərin mürgüləməsi onların bədənində endorfin hormonunun ifraz olunmasını artırır, bu da onlara sakitlik və rahatlıq verir. Mürgüləmə, həmçinin pişiklərin ağrı ilə mübarizə aparmasına və stressi azaltmasına kömək edir. Bu səbəbdən pişiklər sahibləri ilə yaxın olduqda və ya stresli olduqda mürgüləmə səsi çıxarmaqla özlərini sakitləşdirir. Maraqlıdır ki, pişiklərin mürgüləməsi, eyni zamanda onların ətrafdakı digər pişiklər və heyvanlarla da ünsiyyət qurmaq üsuludur. Bu mürgüləmələr, həm də pişiklərin sahibkarları ilə olan emosional əlaqəsini möhkəmləndirir və onların sağlam ruh halını təmin edir.
6. Pişiklərin qulaqları çox həssasdır
Pişiklər ətrafdakı ən kiçik səsləri belə eşidə bilən olduqca həssas qulaqlara malikdir. Onların qulaqları 180 dərəcə dönə bilir ki, bu da səs mənbəyini dəqiq müəyyən etmələrinə imkan yaradır. Pişiklərin eşitmə diapazonu insanlardan və hətta itlərdən daha genişdir. Yüksək tezlikdə olan səsləri belə eşidə bilirlər. Onların eşitmə qabiliyyəti 20 Hz-dən 65 kHz-ə qədər uzanır ki, bu da onlara hətta ultrasəs dalğalarını belə eşitməyə imkan verir. Bu həssas eşitmə qabiliyyəti onların ovçu instinktini gücləndirir, çünki onlar kiçik gəmiricilərin, quşların və hətta böcəklərin səslərini asanlıqla təyin edə bilirlər. Pişiklər qulaqlarını fərqli istiqamətlərə çevirərək ətrafdakı səs mənbələrini dəqiq analiz edirlər, bu da onları daha diqqətli və müvəffəq ovçular edir. Bu xüsusiyyətləri onların təhlükədən qorunmaqda da kömək edir, çünki pişiklər təhlükənin yaxınlaşdığını hiss etdikdə dərhal reaksiya verə bilirlər. Eyni zamanda, pişiklərin qulaqları onlara temperaturu və ətraf mühiti də anlamağa kömək edir. Bu həssaslıq pişiklərin sosial davranışlarına da təsir edir. Onlar sahibinin səsini və intonasiyasını asanlıqla fərqləndirə bilir və öz reaksiyalarını buna uyğun şəkildə tənzimləyə bilirlər.
7. Pişiklər duyğularını quyruq hərəkətləri ilə bildirirlər
Pişiklərin quyruq hərəkətləri onların duyğularını ifadə etmək üçün istifadə etdiyi üsullardan biridir. Məsələn, pişik quyruğunu yuxarı qaldırıb ucunu əyirsə, bu onun xoşbəxt və rahat olduğunu göstərir. Əgər pişiyin quyruğu aşağıda və tükləri dikdirsə, bu onun qorxu və narahatlıq hiss etdiyini bildirir. Quyruğun sürətlə titrəməsi isə pişiyin həyəcanlandığını və ya narahat olduğunu göstərir. Eyni zamanda, pişiyin quyruğunu yavaş-yavaş sallaması onun diqqət mərkəzində olduğunu və nəzarət etdiyini ifadə edir. Bu hərəkətlər sahiblərə pişiklərin ruh halını anlamaqda kömək edir və onları daha yaxşı başa düşmələrini təmin edir. Pişiklərin quyruğu həm də onların balansını saxlamaqda mühüm rol oynayır. Yüksək yerlərə çıxarkən və ya çətin keçidləri keçərkən quyruq onların tarazlığını qorumağa kömək edir. Pişiklər bir-birinə yaxınlaşarkən də quyruqlarını istifadə edərək bir-birlərinə mesaj göndərirlər, məsələn, dostyana bir qarşılaşma zamanı quyruq yuxarıda və rahat vəziyyətdə olur. Quyruğun rolu pişiklərdə sosial və emosional əlaqələrin qurulmasında əhəmiyyətlidir və onların müxtəlif vəziyyətlərə adaptasiya olunmasında əsas vasitə kimi çıxış edir.
8. Pişiklər səsə gəlmək üçün səslərinə reaksiya vermirlər
Pişiklərin sahiblərinin səsinə reaksiya verməməsi onların laqeyd olması anlamına gəlmir. Pişiklər səsi tanıyır, lakin onlar müstəqil heyvanlar olduqları üçün bəzən səsləri qulaqardına vururlar. Bu onların instinktiv olaraq özlərinə daha çox nəzarət etmə istəyi ilə bağlıdır. Pişiklər itlərdən fərqli olaraq, insanların əmrlərinə o qədər də həssas deyillər. Onlar öz qərarlarını müstəqil şəkildə verməyə üstünlük verirlər. Araşdırmalar göstərir ki, pişiklər sahiblərinin səsini digər səslərdən ayırd edə bilir, lakin onlara reaksiya vermək üçün həmişə ehtiyac hiss etmirlər. Əgər bir pişik sahiblərinin səsinə reaksiya vermirsə, bu onların özünü rahat hiss etməsi və sahibinə güvənməsi anlamına gəlir. Bu davranış pişiklərin qədimdən bəri müstəqil ovçular olmasına bağlıdır. Onlar həmişə öz yollarını seçmiş və yalnız ehtiyac duyduqları zaman başqalarının diqqətini çəkmişlər. Pişiklərin səslərə cavab verməməsi onların əhval-ruhiyyəsindən və ya həmin an etdikləri işdən də asılı ola bilər. Onlar yalnız maraq və ya ehtiyac hiss etdikləri zaman səsə reaksiya verirlər, bu da onların azad ruhunu və müstəqilliyini göstərir.
9. Pişiklər suda üzməyi bacarır
Əksər pişiklər suyu sevməsə də, onlar əslində çox yaxşı üzə bilirlər. Bu bacarıq onların təbii instinktidir, lakin çox vaxt pişiklər sudan çəkindikləri üçün bu qabiliyyətlərini nadir hallarda nümayiş etdirirlər. Pişiklərin suya qarşı olan qorxusu onların bədən temperaturunu qorumaq və tüklərinin quru qalmasını təmin etmək istəyindən irəli gəlir. Lakin bəzi pişiklər, xüsusilə də Van pişiyi kimi bəzi cinslər su ilə oynamaqdan həzz alır və hətta suda üzməyi çox sevirlər. Pişiklərin üzmə qabiliyyəti onları təhlükədən uzaqlaşdırmaq və ya ov etmək üçün sudan istifadə etmələrinə imkan yaradır. Onlar suya düşdükdə instinktiv olaraq üzməyə başlayır və özlərini sudan çıxara bilirlər. Pişiklərin üzmə qabiliyyəti, həm də onların güclü əzələ quruluşu və koordinasiya bacarığı ilə bağlıdır. Buna baxmayaraq, pişiklərin əksəriyyəti su ilə təmasdan qaçır və bu vəziyyət onların təbiətinə və keçmiş təcrübələrinə bağlıdır. Suda üzmək pişiklər üçün asan olsa da, onların bəzən suya qarşı olan narahatlığı onları sudan uzaq tutmağa vadar edir.
10. Pişiklər 100-dən artıq fərqli səs çıxara bilir
Pişiklərin müxtəlif səs çıxarma qabiliyyəti onları digər ev heyvanlarından fərqləndirir. Pişiklər 100-dən çox fərqli səs çıxara bilir ki, bu da onların ünsiyyət bacarıqlarını genişləndirir. Bu səslər pişiklərin emosional vəziyyətinə və istəklərinə bağlı olaraq dəyişir. Məsələn, pişiklər sakit səs tonunda mırıldandıqda özlərini xoşbəxt və rahat hiss etdiklərini bildirirlər. Yüksək səslə miyovlama isə onların narahat və ya diqqət tələb etdiyini göstərir. Pişiklərin səs çıxarma qabiliyyəti onların sahibləri ilə olan əlaqələrini gücləndirir və onları daha yaxşı anlamağa imkan verir. Həmçinin, pişiklərin mırıldaması bədənindəki titrəmələrlə bağlıdır ki, bu da onların rahatlıq və xoşbəxtlik hissini artırır. Pişiklər bir-biri ilə də səs vasitəsilə ünsiyyət qurur və müxtəlif səslər onlara bir-birilə qarşılıqlı anlaşmaqda kömək edir. Hər pişik öz fərdi səs tonuna və üslubuna malikdir, bu da onları unikal və bənzərsiz edir. Pişiklərin müxtəlif səsləri onların duyğularını və istəklərini daha yaxşı ifadə etməyə kömək edir və bu onların sahibləri ilə əlaqələrini daha da möhkəmləndirir.
