Ən soyuq qışı yaşaya bilərik!
Mövsümi hava proqnozları çoxumuz üçün böyük maraq doğuran məsələdir. Bir çox ölkələrdə hava proqnozu ilə bağlı müxtəlif fikirlər səslənir. Xüsusilə vurğulanır ki, bu il qış çox şaxtalı və soyuq olacaq.
BAKU.WS xəbər verir ki, "How Stuff Works" saytı bununla bağlı maraqlı yazı hazırlayıb.
Bəs, doğrudanmı, yay havasına baxaraq qışın necə olacağını təxmin etmək mümkündürmü?
Köhnə üsullarla qış proqnozu
Xalq arasında qışın necə olacağını təxmin etmək üçün maraqlı ənənələr var. Məsələn, bəzi qədim inanclara görə, inəyin boynunun arxasındakı tüklərin qalınlığı qarşıdan gələn qışın sərtliyindən xəbər verə bilər.
Eynilə, donuzların çubuq yığdığına dair qədim bir inanc var. Buna uyğun olaraq, donuzlar çubuq toplamağa başladıqda, çətin bir qışın yaxınlaşdığını göstərir. Lakin bu cür inancların elmi əsası yoxdur.
ELMİ FAKTLAR: YAY VƏ QIŞ İLƏ ƏLAQƏ VARMI?
Pis xəbər odur ki, yay havası ilə qışın necə olacağı arasında birbaşa əlaqə yoxdur. Klimatoloqlar və meteoroloqlar qışın necə olacağını proqnozlaşdırarkən yay hava məlumatlarından istifadə etmirlər.
Yaydan qışa keçidi proqnozlaşdıran heç bir hava modeli yoxdur. Deməli, yayın isti və quraq keçməsi qışın sərt və ya mülayim keçəcəyi demək deyil. Qış proqnozlarını verərkən meteoroloqlar ümumiyyətlə payız aylarında əldə etdikləri məlumatlara əsasən öz işlərinə davam edirlər.
Elmi faktlara görə, yay aylarına baxaraq qışda hava haqqında dəqiq məlumat əldə etmək mümkün deyil.
ŞİRKƏTLƏRİN HAVA PROQNOZUNA EHTİYACI
Havanı proqnozlaşdırmaq səyləri təkcə fərdi maraqdan irəli gəlmir. Bir çox sənaye müəssisələri öz işlərini hava şəraitinə əsasən planlaşdırmalıdırlar.
Xüsusilə kənd təsərrüfatı, üzümçülük və enerji şirkətləri uzunmüddətli hava proqnozlarına böyük əhəmiyyət verirlər. Elektrik şirkətləri qış aylarında hava şəraitindən asılı olaraq mümkün elektrik kəsintilərinə və infrastruktur problemlərinə hazır olmaq istəyirlər.
Buna görə də, bu cür şirkətlər tez-tez uzunmüddətli proqnozlar vermək üçün meteoroloqları işə götürürlər. Dəqiq proqnozlar vermək əvəzinə, müəyyən ehtimallarla hərəkət etməyə çalışırlar.
UZUN MÜDDƏTLİ PROQNOZLARIN etibarlılığı
Meteoroloqlar uzunmüddətli proqnozlar verərkən tez-tez bir neçə fərqli ssenari üzərində işləyirlər. Lakin fəsillərin dəyişkənliyi səbəbindən bu proqnozlar çox vaxt tam etibarlı olmur.
Uzunmüddətli proqnozlar verilərkən bir çox amillər nəzərə alınır. Atmosfer dəyişiklikləri, okean axınları və qlobal hava hadisələri bunlardan yalnız bir neçəsidir.
Beynəlxalq Hava Xidməti yay aylarının qış havasına təsir edib-etmədiyini anlamaq üçün təxminən 100 illik məlumatları araşdırıb. Araşdırmalar nəticəsində yağışlı və mülayim yayından sonra soyuq və qarlı qışın keçəcəyinə dair elmi dəlil tapılmayıb.
Bu araşdırma göstərir ki, yay fəsli ilə qışın necə keçəcəyi arasında birbaşa əlaqə yoxdur. Beləliklə, yayın yağışlı və ya isti keçməsi qışın necə olacağını proqnozlaşdırmaq üçün göstərici deyil.
QIŞ PROQNOZU: ELM VƏ BƏXT
Uzunmüddətli hava proqnozlarının hazırlanması hələ də xeyli qeyri-müəyyənliklə doludur. Meteoroloqlar hava modellərindən istifadə edərək konkret proqnozlar versələr də, fəsillər arasında keçidlər gözlənilməz ola bilər.
Qış havasını proqnozlaşdırmaq üçün köhnə üsullar və inanclar əyləncəli ola bilər. Lakin elmi olaraq bu proqnozlar az etibarlıdır. Əgər həqiqətən qışın necə olacağını bilmək istəyirsinizsə, payız meteoroloji proqnozlarına etibar etmək daha məntiqli olardı.
HAZIRLANMAQ FAYDALIDIR
Yenə də hazır olmağın heç bir zərəri yoxdur. Hava proqnozunda qar yağma ehtimalı varsa, buna hazır olmalısınız. Xüsusilə böyük fırtınalar və soyuq dalğalar əvvəlcədən proqnozlaşdırıla bildikdə, tədbir görmək həyatınızı asanlaşdıra bilər.
