25 oktyabr - Qubadlı Şəhəri Günü təntənəli şəkildə qeyd olunur, bu tarixi hadisənin əhəmiyyəti hər il xüsusi tədbirlərlə vurğulanır. Bu tədbirlər çərçivəsində şəhərin mərkəzində bayram yürüşləri, konsert proqramları və müxtəlif mədəniyyət tədbirləri təşkil olunur. Həmçinin, yenidənqurma və inkişaf layihələrinin təqdimatı, yerli məhsulların sərgiləri və ənənəvi sənət nümunələrinin nümayişi də bu tədbirlərin bir hissəsi olur. Qubadlı Şəhəri Günü həm də tarixi yaddaşı qorumaq, bölgənin azadlıq mübarizəsini qeyd etmək və milli birliyi gücləndirmək məqsədi daşıyır.
Qubadlının azad edilməsi, 2020-ci ildə Azərbaycanın Vətən müharibəsində böyük əhəmiyyət kəsb edən möhtəşəm bir Qələbə idi. Bu hadisə, şanlı ordumuzun Zəfər yürüşündə strateji üstünlük əldə etməsinə və ərazilərin geri qaytarılmasına mühüm təsir göstərdi. Qubadlının azad olunması ilə erməni hərbi birləşmələrinə ağır zərbə vuruldu. Bu tarixi Zəfər digər işğal altındakı ərazilərin azad edilməsinə yol açdı, həmçinin ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpası və milli birlik ruhunun yüksəlməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır.
Erməni işğalı dövründə Qubadlıda vandalizm geniş şəkildə baş verib və bu, bölgənin tarixi, mədəni irsinə və infrastrukturuna böyük ziyan vurub. Tarixi abidələr, məscidlər, qəbiristanlıqlar və digər mədəni obyektlər dağıdılıb və təhqir olunub. Qubadlıdakı məscidlərdə donuz və digər heyvanların saxlanması, bu yerlərin müqəddəsliyinə və dini hisslərə qarşı açıq hörmətsizlik kimi qiymətləndirilir. Eyni zamanda, bölgənin ekoloji və təbii ehtiyatlarına da ziyan dəyib – meşələr qırılıb, su resursları təbiətdən məqsədsiz şəkildə istismar olunub. Yaşayış evləri və ictimai obyektlər tamamilə dağıdılıb və ya ciddi şəkildə zərər görüb, bu da bölgənin yenidənqurma işlərini daha da çətinləşdirir.
Hazırda Qubadlıda genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma işləri aparılır ki, bu da bölgənin əvvəlki əzəmətini və tarixi dəyərini qaytarmağı hədəfləyir. Azərbaycan hökuməti bölgədə yaşayış binaları, infrastruktur və sosial obyektlərin yenidən qurulmasına ciddi resurslar ayırıb. Həmçinin, yolların, məktəblərin, xəstəxanaların, su və elektrik sistemlərinin bərpası və modernləşdirilməsi üçün genişmiqyaslı layihələr həyata keçirilir. Bu işlər bölgənin iqtisadiyyatının canlanmasına, əhalinin geri qayıtmasına və Qubadlının öz əvvəlki əzəmətini bərpa etməsinə kömək edəcək. Yenidənqurma işlərinin sürətli aparılması, həmçinin Qarabağ bölgəsinin ümumi inkişaf strategiyasına da müsbət təsir göstərir.
Qubadlının iqtisadi mərkəz kimi inkişaf etdirilməsi Qarabağ bölgəsinin bərpası və Azərbaycan iqtisadiyyatına inteqrasiyası baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Yenidənqurma və investisiya proqramları çərçivəsində Qubadlının kənd təsərrüfatı, sənaye və turizm potensialının artırılması nəzərdə tutulub. Bu istiqamətdə aqroparklar, sənaye obyektləri və kiçik və orta bizneslər üçün xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması planlaşdırılır.
Bundan əlavə, Qubadlının coğrafi mövqeyi onu tranzit və logistika mərkəzinə çevirmək üçün əhəmiyyətli bir üstünlükdür. Yeni yolların, dəmir yolu xətlərinin və digər infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi Qubadlının ticarət və nəqliyyat mərkəzi kimi rolunu möhkəmləndirəcək, bölgənin iqtisadiyyatını canlandıracaq və iş yerlərinin yaradılmasına səbəb olacaq.
Qubadlıya keçmiş məcburi köçkünlərin qayıdışı, bölgənin yenidənqurma prosesində əsas prioritetlərdən biridir. Azadlıqdan sonra genişmiqyaslı infrastruktur layihələri və yaşayış yerlərinin tikintisi ilə keçmiş köçkünlərin doğma torpaqlarına geri dönməsi üçün lazımi şərait yaradılır. Yaşayış binaları, məktəblər, xəstəxanalar və digər sosial obyektlərin bərpası köçkünlərin rahat yaşayışı və məşğulluq imkanlarını təmin etmək məqsədini daşıyır.
Bu qayıdış prosesi sadəcə bir yaşayış yeri təmin etməklə bitmir, əslində, keçmiş köçkünlərin öz köklərinə və mədəniyyətlərinə qovuşması üçün mənəvi bir dəyər daşıyır. Böyük Qayıdış Proqramı çərçivəsində köçkünlər yeni iş imkanları və inkişaf perspektivləri ilə dolu bir Qubadlıya geri dönəcəklər. Bu da bölgənin ümumi iqtisadi və sosial inkişafına güclü təkan verəcək.
Mehdi Balabəyov
YAP Şabran rayon təşkilatının sədri
