Rusiya Prezidenti Vladimir Putin nüvə silahlarının tətbiqi şərtləri ilə bağlı dövlət siyasətinin əsaslarını yeniləyən fərman imzalayıb. Musavat.com bildirir ki, bu yeni doktrin Rusiyanın nüvə strategiyasında bir sıra əhəmiyyətli dəyişikliklər edir. Yeni dəyişikliklərə nəzər yetirərək, nüvə strategiyasının əhatə dairəsinin genişləndirildiyini və Rusiya tərəfindən hərbi gücün daha aqressiv bir yanaşma ilə tənzimləndiyini görmək mümkündür.
Musavat.com-un siyasət şöbəsi bildirir ki, doktrində ilk dəfə yer alan yeniliklər aşağıdakılardır:
Əsas dəyişikliklər
1. Belarusun müdafiəsi üçün nüvə tətbiqi hüququ
Rusiya ilk dəfə olaraq Belarusun “Birlik Dövləti”nin üzvü kimi müdafiəsini təmin etmək məqsədilə nüvə silahlarının tətbiqini nəzərdə tutur. Əvvəlki doktrinada yalnız Rusiyanın müttəfiqlərinə qarşı nüvə silahları tətbiq edildiyi halda nüvə ilə cavab verilirdi. Yeni qaydalara əsasən, Belarus ərazisinə hətta adi silahlarla hücum belə nüvə cavabına səbəb ola bilər.
2. Rusiya obyektlərinə və qruplarına hücum
Rusiya torpaqlarından kənarda yerləşən hərbi qruplarına və obyektlərinə kütləvi qırğın silahları və ya nüvə ilə hücum edildikdə Rusiya nüvə cavabı hüququnu özündə saxlayır.
Nüvə siyasətində ilk dəfə yer alan detallar
• Nüvə caydırıcılığı tətbiq edilən ölkələrin və ittifaqların dairəsi genişləndirilib. Bu o deməkdir ki, Rusiya potensial təhlükə hesab etdiyi bütün dövlətləri və koalisiyaları hədəf ala bilər.
• Potensial düşmən anlayışı: Potensial düşmən termini Rusiyanı düşmən olaraq qəbul edən və nüvə və ya kütləvi qırğın silahlarına malik olan dövlətləri əhatə edir.
• Rusiyaya qarşı hücum hazırlığına dəstək verən dövlətlərə qarşı nüvə caydırıcılığı: Bu dəyişikliklərə görə, öz ərazisini, hava və ya dəniz məkanını Rusiyaya qarşı hücumlar üçün təqdim edən ölkələr də Rusiyanın hədəfində olacaq.
• Hərbi koalisiyalara qarşı yanaşma: Yeni doktrinaya əsasən, hər hansı bir hərbi koalisiyanın (ittifaq, blok) üzvü olan dövlət Rusiyaya və onun müttəfiqlərinə hücum edərsə, bu, bütün koalisiyanın aqressiyası kimi qiymətləndiriləcək.
BİZİM ŞƏRH:
Yeni doktrina Rusiya tərəfindən hərbi strateji maraqların və müdafiə siyasətinin daha sərt bir yanaşma ilə həyata keçirildiyini nümayiş etdirir. Əsas diqqət nüvə caydırıcılığının dairəsini genişləndirməyə yönəlib. Belarusun müdafiəsi üçün nüvə tətbiqi hüququnun təsbit edilməsi həm NATO ilə münasibətlərdə, həm də post-Sovet məkanında hərbi balansın yenidən formalaşdırılmasına gətirib çıxara bilər.
Eyni zamanda, “potensial düşmən” anlayışının əlavə edilməsi nüvə strategiyasını yalnız açıq təhdidlərlə məhdudlaşdırmır, həm də ehtimal olunan təhlükələri də nəzərə alır. Bu isə beynəlxalq arenada Rusiya ilə rəqabətdə olan ölkələrin daha ehtiyatlı davranış nümayiş etdirməsinə səbəb ola bilər.
Azərbaycan üçün bu dəyişikliklər xüsusilə diqqətəlayiqdir, çünki yeni strategiya regionda güc balansına təsir göstərə bilər. Rusiyanın öz təsir dairəsini gücləndirmək üçün belə sərt addımlar atması region ölkələrini yeni geosiyasi şərtlərə uyğunlaşmağa vadar edir.
Rusiya tərəfindən nüvə silahlarının tətbiqi şərtlərinin genişləndirilməsi həm Qərbə, həm də onun müttəfiqlərinə ciddi mesajdır. Moskva bu addımla öz hərbi gücünü və nüfuz dairəsini qorumaqda nə qədər qətiyyətli olduğunu nümayiş etdirir. Lakin bu strategiyanın nəticələri qlobal təhlükəsizlik sisteminə necə təsir edəcəyi hələ də sual olaraq qalır.
Musavat.com,
Siyasət şöbəsi
