Dünyanın ən böyük qapalı su hövzəsi olan Xəzər dənizi coğrafi məkandan daha çox şeydir. O, həyat xəttidir - biomüxtəlifliyin beşiyi, dolanışıq mənbəyi və toxunduğu xalqlar üçün birlik simvoludur.
Fins.az xəbər verir ki, bunu QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin icraçı direktoru Aygün Əliyeva COP29 çərçivəsində keçirilən "Xəzər dənizi və davamlı inkişaf: Ətraf mühitin mühafizəsi" adlı forumda deyib.
A.Əliyeva bildirib ki, Xəzər dənizi iqlim dəyişikliyi və ehtiyatsız insan fəaliyyətinin təsirləri səbəbindən ciddi təhlükələrlə üz-üzədir:
“Azərbaycanda Xəzər dənizinə nəzər saldıqda, iqlim dəyişikliyinin təsiri açıq-aşkar görünür. Dəniz ildən-ilə daha da çəkilir, sahilləri daralır və bu, təkcə ətraf mühiti deyil, həm də milyonlarla insanın yaşayışını təhdid edir.”
A.Əliyeva vurğulayıb ki, Xəzəri qidalandıran çayların mənbələri Azərbaycan sərhədlərindən kənarda yerləşdiyi üçün ölkə bu prosesə tam nəzarət edə bilmir. Buna baxmayaraq, Azərbaycan öz səylərini artıraraq yeni su anbarları və bəndlər tikir. Lakin bu tədbirlərin yetərli olmadığını da əlavə edib:
“Bu əvəzedilməz resursu xilas etmək üçün regional əməkdaşlıq və qlobal həmrəylik şərtdir.”
Forum zamanı Əliyeva qeyri-hökumət təşkilatlarının (QHT) Xəzər dənizinin mühafizəsində mühüm rolunu vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, QHT-lər siyasətlərin icrasına nəzarət etməklə və cəmiyyətin səsini beynəlxalq müstəviyə çatdırmaqla dəyişikliklərin əsas hərəkətvericisi ola bilər:
“Biz cəsarətlə və dərhal hərəkət etməliyik. Xəzər dənizi, onun icmaları və ekosistemləri üçün hər birimizin üzərinə məsuliyyət düşür. Onun yaşaması bizim birliyimizdən və çətin seçimlər etmək qabiliyyətimizdən asılıdır.”
Bu çıxış, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə təkcə milli səylərin deyil, həm də qlobal miqyasda koordinasiyalı fəaliyyətin vacibliyini bir daha göstərir. Xəzər dənizi regionun iqtisadiyyatının və ekosistemlərinin dayanıqlılığı üçün həyat xətti olaraq qalır, lakin bu xətti qorumaq üçün kollektiv səylər zəruridir.
