"Ad, şəxsi təyin edən ən vacib komponentlərdən biridir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında Ailə terapevti və uzman psixoloq Səbinə Bayramova deyib.
O bildirib ki, bir ad sahibini təyin etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda onu digər insanlardan da ayırır: "İnsan istisnalar xaricində ölümünə qədər sosial dünyada bu adla var olur. Bir insan fiziki olaraq bir yerdə ola bilər, ancaq tanınmadığı müddətdə onun “fərd” olaraq varlığı ortada yoxdur.
Tədqiqatçılar adımızın həyata keçid işarəsi olduğunu demişdir. Verilən ad və soyad, bizə məxsus həyatımızı başladan simvolik tilsimlərdir. Ədəbiyyatda ad mövzusunu ələ alan bir çox tədqiqat mövcuddur. Bu tədqiqatlar sosial, dilçilik və mədəniyyət kimi müxtəlif sahələrin çərçivəsində aparılmışdır. Uşağa ölmüş yaxınlarının adını verməyin doğruluğu və təsirləri, bir çox müxtəlif psixoloji və sosial-mədəni faktorlarla əlaqədardır. Bu məsələ həm fərdi, həm də ailə kontekstində nəzərdən keçirilməlidir.
Nənə və baba adlarının uşaqlara verilməsi, ailə bağlarını gücləndirmək və nəsil arasında əlaqəni saxlamaq üçün bir üsul ola bilər. Bu, uşağın ailəsi ilə daha dərin emosional bağ qurmasına, ailə tarixi və dəyərlərinin qorunmasına kömək edə bilər. Xüsusilə vəfat edən nənə və baba adlarının uşaqlara verilməsi, keçmişə hörmət və yaddaşın qorunması kimi mənalar daşıya bilər. Bu, uşağa ailə tarixindəki əhəmiyyətli şəxsləri xatırlatma və onlara hörmət etmək üçün bir üsul ola bilər. Bununla belə, nənə və baba adlarının uşaqlara verilməsi bəzi hallarda uşağın şəxsiyyətinə və psixoloji sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər. Məsələn, ölmüş bir yaxının adını daşımaq, uşağa böyük bir emosional yük gətirə bilər. Ailə içində ölmüş şəxsin yerinə keçmə və ya onun gözləntilərini qarşılamaq təzyiqi hiss edilə bilər. Bu, uşağın özünü ifadə etməsində və şəxsiyyətini formalaşdırmasında maneələr yarada bilər. Bəzi ailələr üçün ölmüş bir yaxının adını uşağa vermək, yas prosesinin bir parçası olaraq görülə bilər. Bu, ailə üçün bir növ sağalma və ya qəbul etmə simvolu ola bilər. Lakin, bu adın davamlı xatırlanması, ailə üzvlərində travmatik duyğuların yenidən canlanmasına səbəb ola bilər".
"Psixoloji cəhətdən, uşağın fərdiliyi və öz şəxsiyyətini inkişaf etdirməsi önəmlidir. Ölmüş bir yaxının adını daşımaq, uşağın öz şəxsi xüsusiyyətlərini və müstəqil kimliyini inkişaf etdirməsinə mane ola bilər. Bu səbəbdən, ailənin bu qərarı verərkən uşağın fərdi inkişafını və ehtiyaclarını nəzərə alması vacibdir. Uşağa ölmüş bir yaxının adını vermək, həm müsbət, həm də mənfi təsirlər yarada biləcək mürəkkəb bir qərardır. Ailələr bu qərarı verərkən diqqətli olmalı və uşağın psixoloji sağlamlığı, şəxsiyyət inkişafı və fərdi ehtiyaclarını ön planda tutmalıdır. Ailə içindəki emosional dinamiklər və mədəni dəyərlər də nəzərə alınaraq, ən uyğun qərar verilməlidir" - deyə o, əlavə edib.
