Toplar, Fransisko Vaskez de Koronadonun ekspedisiyasının bir hissəsi idi. Bu ekspedisiya hazırda Arizona, Nyu-Meksiko, Texas və Kanzas ərazilərindən keçərək, İspaniyalıların qızıl axtarışı və Asiyaya keçid yolu tapmaq arzusuyla, yalnız zənginləşmək deyil, həm də yerli əhalini öz hakimiyyəti altına almaq məqsədini güdürdü.
1541-ci ildə San-Xeronimo III məskənində İspanlar yerli əhalinin şiddətli müqaviməti ilə qarşılaşdılar. Döyüş nəticəsində konkisadorlar məğlub oldular və toplar döyüş sahasında qaldı.
İlk top 2020-ci ildə tapıldı və mükəmməl vəziyyətdə qorunmuşdur. Arxeoloq Deni Seymur bildirib ki, üstündə barut izləri tapılmayıb: "Döyüş çox sürətlə baş vermişdi ki, İspanlar silahı istifadə etməyə vaxt tapmamışdılar."
İkinci top 2024-cü ildə tapıldı və zədələnmiş vəziyyətdə idi. Onun lüləsi partlamışdı, araşdırmalara görə, bu, silahın müdafiə üçün çox sayda barut istifadə edilməsindən yaranmış ola bilər.
Toplardan başqa, arxeoloqlar arbalet oxları, mis və dəmir ucları, həmçinin qılınc, qılınc və zirehlərin qalıqlarını tapdılar.
Amerikadakı İspan tarixçisi Şaron Frederik bildirir ki, bu tapıntı İspaniyanın işğalının sərt xarakterini vurğulayır. "Bu hadisələr göstərir ki, ilk Avropalılar kəşf etmək deyil, zorakılıq məqsədilə gəlirdilər," deyə o qeyd edib.
Nyu-Meksiko Universitetindən araşdırmaçı Metyu Şmader əlavə edib ki, tapıntı yerli xalqların Avropalılarla ilk təmaslarından etibarən təşkilatlanmış müqavimət göstərdiklərini sübut edir.
