Günəş daim partlayışlar baş verən bir ulduzdur və bu partlayışlar onun səthində işıq və radiasiya yayılmasına səbəb olur. Lakin adi Günəş partlayışlarından minlərlə dəfə güclü olan və "süper partlayış" adlanan fenomenlər haqqında suallar alimləri maraqlandırmağa davam edir. Belə partlayışlar baş verdiyi təqdirdə, Yer kürəsinin elektrik və kommunikasiya sistemlərinə ciddi zərər vura bilər.
Süper partlayışlar nədir?
Qaynarinfo xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, Almaniyanın Max Plank İnstitutunun Günəş Sistemi Araşdırmaları şöbəsindən alim Valeri Vasilyevə görə, Günəşə bənzər ulduzlar hər əsrdə bir dəfə süper partlayış yarada bilər. Bu nəticə əvvəlki tədqiqatlardan 30-60 dəfə daha yüksək bir tezliyi göstərir. Vasilyev və digər tədqiqatçılar bu nəticələrin gözlənilməz dərəcədə şokedici olduğunu bildirirlər.
Kepler Kosmik Teleskopunun məlumatlarını araşdıran alimlər Günəşə bənzər 56 minə yaxın ulduzun dörd il ərzində yaydığı işıq intensivliyini tədqiq ediblər. Bu müddət ərzində 2.527 ulduzda ani işıq partlayışları qeydə alınıb. Bu nəticələr göstərir ki, süper partlayışlar düşündüyümüzdən daha tez-tez baş verə bilər.
Günəş süper partlayış yarada bilərmi?
Hələlik Günəşin belə güclü partlayışlar yarada bilib-bilməyəcəyi məlum deyil. Lakin alimlər qeyd edirlər ki, əgər Günəşdə bu cür hadisə baş versə, onun enerjisi təxminən 1 trilyon hidrogen bombasının gücünə bərabər ola bilər. Günəşdəki adi partlayışlar, səthindəki maqnit sahələrinin bir-biri ilə qarşılıqlı təsiri nəticəsində baş verir. Belə partlayışlar zamanı kosmosa enerji və plazma atılır ki, bu da Yerə təsir edə bilər.
1989-cu ildə baş vermiş güclü Günəş partlayışı nəticəsində Kanadanın Kvebek əyalətində milyonlarla insan elektrik enerjisindən məhrum qalmışdı. Bu hadisə həmçinin ABŞ-ın Nyu-Cersi ştatında yerləşən Salem Nüvə Stansiyasında 10 milyon dollar dəyərində transformatorun sıradan çıxmasına səbəb olmuşdu.
Yer kürəsinin maqnit sahəsi və atmosferi bizi Günəşdən gələn radiasiyanın zərərlərindən qorusa da, alimlər texnoloji təsirlərdən xəbərdar olmağın vacib olduğunu vurğulayırlar. Xüsusilə də Günəş daha güclü partlayışlar yarada biləcəyi təqdirdə, bu təsirlər fəlakətli ola bilər.
Süper partlayışlar və həyat
Süper partlayışların təsiri yalnız Yer kürəsi ilə məhdudlaşmır. Onlar digər ulduzların ətrafında fırlanan ekzoplanetlərin atmosferlərini də məhv edə bilər. Buna baxmayaraq, alimlər bu fenomenin müsbət tərəfləri üzərində də düşünürlər. Süper partlayışlar, həyatın yaranması üçün vacib olan molekulyar reaksiyalar üçün enerji təmin edə bilər. Alimlərin fikrincə, uzaq keçmişdə Yer kürəsində həyatın yaranması belə partlayışlardan qaynaqlana bilərdi.
Nəticə
Günəşdə süper partlayışların baş verib-verməyəcəyi hələlik məlum deyil. Lakin alimlər bu cür hadisələrin həm texnoloji sistemlərimizə, həm də planetimizin qoruyucu atmosferinə təsirini araşdırmağa davam edir. Bu fenomen, bir tərəfdən təhlükə yaratdığı kimi, digər tərəfdən həyatın başlanğıcı üçün yeni nəzəriyyələr təqdim edə bilər.
Aydın
