Dekabrın 27-də bir araya gələn İran və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin görüşündə başda Azərbaycan olmaqla türk dünyasını yaxından maraqlandıran çox təəccüblü qərar qəbul edilib. Qərara əsasən, əhalisinin 95 faizi türk olan Təbriz şəhərində Ermənistanın konsulluq açacağı rəsmən açıqlanıb. Erməni konsulluğu üçün türklərin ən çox yaşadığı şəhərlərdən olan Təbrizin seçilməsi türk dünyasına qarşı mesaj kimi şərh edilib. Məlum olduğu kimi, Tehran rəhbərliyi uzun illər Təbrizdə Azərbaycanın analoji tələblərinə cavab verməyib və konsulluğa icazə bürokratik danışıqlardan sonra verilib.
“Qafqazinfo” “Yeni Şafak”a istinadən xəbər verir ki, İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian yanvarın ilk həftələrini Ermənistan konsulluğunun açılış tarixi kimi qeyd edib.
Qarabağ Zəfərindən sonra əlamətdar razılaşma
İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Nasser Kenani yanvarın 1-də konsulluğun açılması ilə bağlı açıqlamasında Ermənistan və İran arasında əvvəllər imzalanmış ikitərəfli sazişlərin olduğunu vurğulayıb. Bu müqavilə çərçivəsində “Erməni tərəfi Təbrizdə öz baş konsulluğunu açacaq”, - deyib.
İran Xarici İşlər sözçünün qeyd etdiyi həmin razılaşma Azərbaycanın Qarabağ Zəfərindən sonra imzalanıb.
İran və Ermənistan arasında diplomatik gediş-gəliş artıb
Qarabağ savaşında Ermənistanı dəstəkləyən İran, Azərbaycanın işğal altında olan torpaqlarını azad etməsindən sonra yaranan reallıqlara hər fürsətdə qarşı çıxdı.
İran və Ermənistan arasında diplomatik trafik 2021-ci ildə artıb.
İlk addım İrandan gəldi
2021-ci ilin dekabrında hər iki tərəfin xarici işlər nazirləri ilə keçirilən sammitdə qarşılıqlı konsulluqların açılması qərara alınıb. İlk addım İrandan atılıb.
2022-ci ilin oktyabrında İran Ermənistanın Qafan şəhərində konsulluq əməliyyatlarına başlayıb.
İranın konsulluğa üstünlük verdiyi Qafan şəhərinin düz Azərbaycan sərhədində yerləşməsi diqqət çəkirdi.
Təbriz əhalisinin 95 faizi türklərdir
Həmin razılaşmanın ikinci pilləsində isə növbə erməni tərəfdədir. Ermənistan da İranda baş konsulluq açır.
Seçilmiş şəhər yenə diqqətəlayiqdir. Əhalisinin təxminən 95 faizini Azərbaycan türkləri təşkil edən Təbriz şəhəri.
Təqvim Ermənistanın Təbrizdəki Baş Konsulluğuna doğru gedir. Yanvarın ilk həftələri, yəni bu günlərə işarə edildi.
Ermənistanla sərhəd əlaqələri möhkəmlənəcək
İran xarici işlər naziri və xarici işlər sözçüsü bir-birinin ardınca etdiklərini “Təbrizdə Ermənistan konsulluğu açılacaq” açıqlamalarından sonra İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani də açıqlama verib. Ermənistan dövlət televiziyasına danışan İran rəsmisi bildirib ki, Ermənistan İranın Qafandakı konsulluğundan sonra Təbrizdə baş konsulluq açacaq ki, bu da iki ölkə arasında sərhəd əlaqələrini gücləndirəcək və ikitərəfli ticarətə töhfə verəcək.
Azərbaycana çətinlik yaratdılar
İran özü Ermənistana Təbrizdə konsulluq təklifi edərkən, Azərbaycan İranda diplomatik nümayəndəlik açmaq üçün uzun illər gözləməli ola bilər.
Məsələn, Təbrizdə Azərbaycan konsulluğunun açılması Bakıda illərlə davam edən bürokratik təşəbbüslərdən sonra mümkün olub.
Qarabağ Zəfərini həzm etməmək
İran səfiri Azərbaycanın Qarabağ qələbəsindən sonra işğal olunmuş torpaqlarını geri almasına toxunaraq deyib:
“Biz regionumuzda sərhəd dəyişikliklərinin əleyhinəyik. Sərhədin dəyişdirilməsi bizim üçün İranda ən yüksək səviyyədə elan edilmiş “qırmızı xətt”dir və heç kim bizi bu münasibətdən döndərə bilməz”.
Bu, əvvəldən İranı narahat edirdi
İran Qarabağ qələbəsindən sonra Orta Asiya və türk dünyasını yaxından maraqlandıran dəhlizləri rədd edir.
Tehranın xüsusilə Zəngəzur dəhlizinə münasibəti və siyasəti Ermənistandan da sərtdir.
Zəngəzur dəhlizi ilə türk xəttinin formalaşması və bu dəhlizin Türkiyə ilə Azərbaycan arasında quru əlaqəsini təmin etməsi İranı əvvəldən narahat edir.
Təbriz qərarı türk dünyasına bir mesajdır
Tehran rəhbərliyinin Zəngəzur dəhlizinə qarşı çıxmaqla Azərbaycan sərhəddində və Azərbaycan türklərinin yaşadığı bölgələrdə Ermənistanla diplomatik əlaqələri artırması diqqətdən qaçmır.
Azərbaycan sərhədini Zəngəzur dəhlizinə qarşı müqavimət mərkəzi kimi görür.
Məlumdur ki, Qafan və Təbriz şəhərlərinin iki ölkə üçün qarşılıqlı konsulluq fəaliyyəti kimi seçilməsi mesajı türk dünyasına verilir.
Bu, regionda gərginliyi artıra bilər
Ermənistana, xüsusən əhalisinin əksəriyyətini Azərbaycan türklərinin təşkil etdiyi Təbriz şəhərində baş konsulluğun açılması bölgədə gərginliyi artıra bilər.
