Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) COP29-a hazırlıq çərçivəsində Azərbaycan hökuməti ilə əməkdaşlığa hazırdır.
Bu barədə Trend-ə özəl müsahibəsində BVF-nin Yaxın Şərq və Mərkəzi Asiya Departamentinin direktoru Cihad Azur Vaşinqtonda keçirilən BVF-nin Yaz iclasları çərçivəsində deyib.
"Biz Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra son 30 ildə aparılan bütün islahatlarla bağlı əməkdaşlıq edirik. Və bir qurum olaraq biz bu tədbirin uğurla keçməsini təmin etmək üçün COP29-a hazırlıq çərçivəsində Azərbaycanla əməkdaşlığa hazırıq. Biz müntəzəm olaraq siyasi məsləhətləşmələr aparırıq, həmçinin Azərbaycana texniki yardım göstəririk", - deyə o bildirib.
C.Azur qeyd edib ki, ümumilikdə BVF öz missiyası çərçivəsində Azərbaycanın ehtiyac duymadığı maliyyə dəstəyi ilə yanaşı, IV maddə üzrə mütəmadi olaraq siyasi məsləhətlər verir:
"Fonddakı qlobal fəaliyyətimizin üçdə biri fiskal, pul siyasəti, maliyyə sektoru və statistika kimi bəzi spesifik məsələlər kimi müxtəlif sahələrdə texniki yardım göstərməkdən ibarətdir. Bu fəaliyyət genişlənir. Bu yaxınlarda biz Qafqaz, Mərkəzi Asiya və Monqolustan üçün yeni Regional Bacarıqların İnkişafı Mərkəzini (CCAMTAC) açdıq. Bu mərkəz həm texniki yardım göstərir, həm də region ölkələri arasında bərabərhüquqlu əməkdaşlıq platformasıdır", - deyə o bildirib.
C.Azur qeyd edib ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı 2021-ci ildə COVID-19-un yaratdığı şokdan xilas olub:
"2021-2023-cü illərdə artım yavaşladı və inflyasiya aşağı düşdü. Real ÜDM 2023-cü ildə 1,1 faiz artıb. Bu, əsasən, qeyri-neft-qaz sektoru, yəni nəqliyyat, tikinti, mehmanxana biznesi kimi sahələrlə bağlı olub. Orta müddətli dövrdə artım və inflyasiyanın yavaşlaması gözlənilir. 2024-cü ildə artımın 2023-cü illə müqayisədə yaxşılaşaraq 2,8 faizə çatacağını, 2025-ci ildə isə 2,3 faizlə demək olar ki, eyni qalacağını gözləyirik. Yaxşı xəbər budur ki, bu il və gələn il inflyasiya 5 faiz civarında qalacaq. ÜDM-ə olan borc isə 18 faizdir ki, bu da kifayət qədər yaxşı göstəricidir. Ona görə də iqtisadiyyat orta templə də olsa yaxşılaşır".
Cihad Azur əlavə edib ki, BVF Azərbaycan hökuməti ilə fəal əməkdaşlıq edir, maliyyə institutunun missiyaları mütəmadi olaraq ölkəyə səfər edir.
"Ona görə də bizim fəal əməkdaşlığımız var. Yaz və illik görüşlərimiz zamanı bizim ikitərəfli münasibətlərimiz, eləcə də region üçün vacib olan bir sıra məsələləri müzakirə etmək imkanımız var. İndi Azərbaycanın mühüm mandatı var - COP29-u təşkil etmək. COP mühüm bir başlanğıcdır. Düşünürəm ki, bu, bu ilin vacib məqamlarından biri olacaq. Və Fond kömək etməyə hazırdır. Bildiyiniz kimi, Fond iqlimlə bağlı işini müxtəlif üsullarla genişləndirmişdir. Biz COP29-a hazırlaşmaq və dünyanın bu noyabrda müzakirə edəcəyi prioritetlərə regional ölçü gətirmək üçün hökumətlə işləməyi səbirsizliklə gözləyirik", - deyə o bildirib.
"Yaşıl" keçid sahəsində əməkdaşlıq
Cihad Azur qeyd edib ki, Fond layihələri maliyyələşdirmir, lakin ölkələrə “yaşıl” keçidin həyata keçirilməsinə kömək edir.
"Biz yeni “Davamlılıq və Davamlı İnkişaf Fondu”nu işə saldıq. Layihə ölkələrə həm siyasət, həm də struktur islahatları baxımından böyük dəyişikliklərin edilməsinə kömək etmək məqsədi daşıyır ki, bu da ölkələrə mövcud vəziyyətdən çıxmağa və daha "yaşıl" iqtisadiyyatlara doğru irəliləməyə kömək edir. Biz region üçün, eləcə də Azərbaycanla uyğunlaşma məsələsində üç səviyyədə işləyirik. Bölgəmiz ən çox tullantılar mənbələrindən biri olmasa da, yenə də ən çox zərər çəkənlərdən biridir. Buna görə də iqlim şoklarının mənfi təsirlərini uyğunlaşdırmaq və azaltmaq üçün bir sıra siyasətlər və investisiya potensialı vasitəsilə ölkələrə inkişafa kömək etmək vacibdir.
İkinci səviyyə tullantıların azaldılması və müəyyən sayda yeni sektorların, bərpa olunan enerji mənbələri, günəş enerjisi inkişafı və s., bu da qeyri-karbon enerji istehsalının payını artıracaqdır. Üçüncü səviyyə ölkələrə yeni investisiya imkanlarının müəyyən edilməsinə kömək etməkdir. Bu, ən sürətlə inkişaf edən sektorlardan biri olacaq və buna görə də bu, ölkələr üçün investisiyaları artırmaq üçün bu sektorlardan istifadə etmək üçün bir fürsətdir. Azərbaycan ekoloji sektorda yeni fəaliyyətlərin inkişaf etdirilməsi üçün potensial və resurslara malik ölkədir", - deyə o bildirib.
Özbəkistan
Cihad Azur qeyd edib ki, son bir neçə ildə Özbəkistan iqtisadiyyatın açıqlığının təmin edilməsi, investisiyaların cəlb edilməsi və maliyyə sisteminin liberallaşdırılması istiqamətində mühüm islahatlar həyata keçirib.
"Bundan əlavə, onlar birbaşa investisiyaların cəlb edilməsi və iqtisadiyyatlarının inkişafı üçün çox çalışırlar. Özbəkistan iqtisadiyyatı son bir neçə ildə yaxşı inkişaf səviyyəsi nümayiş etdirib, artımın 2023-cü ildə 6 faiz, bu il isə 5,2 faiz olacağı gözlənilir. Özbəkistan COVID-19, Ukraynadakı müharibə və geoiqtisadi parçalanmanın təsirləri kimi müxtəlif şoklara məruz qalıb. Buna görə də Özbəkistan üçün gələcəkdə investisiya axınını sürətləndirəcək islahatlar vasitəsilə transformasiyasını sürətləndirilməsi, eləcə də Özbəkistanla Çin və Avropadan başlayaraq bəzi əsas iqtisadi tərəfdaşlar arasında əlaqələri gücləndirilməsi vacibdir", - deyə o bildirib.
BVF-nin Yaxın Şərq və Mərkəzi Asiya departamentinin rəhbəri qeyd edib ki, bəzi əlavə konsolidasiya tələb edə bilən sərt fiskal siyasət vasitəsilə makroiqtisadi sabitliyi qoruyub saxlamaq və sosial təhlükəsizlik şəbəkəsini təkmilləşdirməklə struktur islahatları prosesinin davam etdirilməsi, iqtisadiyyatın xarici investorlar üçün daha da açılması, bəzi dövlət müəssisələrinin transformasiyasının sürətləndirilməsi vacibdir.
Türkmənistan
Cihad Azur qeyd edib ki, Türkmənistan böyük qaz ehtiyatlarına və inkişaf potensialına malikdir:
"Bu potensialı genişləndirməyin yolu güclü və qurulmuş bazar iqtisadiyyatının yaradılması üçün əlavə islahatların aparılması, xarici investorların cəlb edilməsi üçün institusional potensialın təkmilləşdirilməsi, əlavə sosial yardım və sosial inklüzivliyin təmin edilməsi üçün sosial təhlükəsizlik şəbəkəsinin gücləndirilməsidir. Bu, enerji istehsal edən iqtisadiyyatdır və ona görə də qaz və neft sektorlarından kənarda daha da şaxələndirmək vacibdir".
