Qadınlarda varikoz damarları kişilərə nisbətən 4 dəfə çox olur. Gündə 4 saatdan çox ayaq üstə duranlarda varikoz xəstəliyinə tutulma riski 2,7 dəfə olduğu halda, günün çox hissəsini saatlarla kompüter qarşısında keçirənlərdə risk xeyli yüksəkdir.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, varikoz genişlənmiş bənövşəyi damarlardan ibarət bir xəstəlikdir, daha çox ayaqlarda görünür. Fiziki görünüşə təsiri ilə yanaşı, sağlamlığa da mənfi təsir göstərir. Varikoz damarları üçün ən əhəmiyyətli risk faktoru genetikdir; Buna artıq çəki və oturaq həyat kimi bir çox səbəb də səbəb ola bilər. Bəs, bu xəstəliyin qarşısını almağın yolları hansılardır? Müalicə mümkündürmü?
İlk və ən nəzərə çarpan simptom, ayaqların səthində əvvəllər mövcud olmayan nazik və ya qalın, gərgin damarların görünüşüdür. Uzun müddət ayaq üstə durduqda meydana gələn ayaq ağrıları, ağırlıq hissi və xüsusilə topuqlarda daha qabarıq şişkinlik diqqəti cəlb edir.
Varikoz damarlarını neçə şəkildə təsnif etmək olar?
Varikoz damarları təcrid olunmuş damarlar ola bilər, lakin onlar tez-tez damar sisteminin çatışmazlığının bir əlamətidir. Varikoz damarları üç şəkildə təsnif edilə bilər. Estetik görünüş baxımından yalnız səthdə narahatlığa səbəb olan ayaqlarda hörümçək görünüşlü kapilyar damarlar, venoz çatışmazlığın əhəmiyyətli bir əlaməti olan daha böyük və qabarıq damarlar və bunların hər ikisinin birlikdə meydana gəldiyi daha ağır vəziyyətlər.
Varikoz damarlarının səbəbi nədir?
Varikoz xəstələrinin əsas problemi damar divarlarının möhkəmliyini və davamlılığını təmin edən bəzi maddələrin olmamasıdır. Əslində, bu, bəzi ailələrdə varikoz damarlarının niyə daha çox olduğunu izah edir. Ailədə varikoz damarları varsa, varikoz genişlənmə şansınız digər insanlara nisbətən 4-5 dəfə yüksəkdir.
Genetika varikoz damarları üçün 90 faiz risk faktorudur. Qadınlarda varikoz damarları kişilərə nisbətən 4 dəfə çox olur. Hamiləlik, artıq çəki, doğuşa nəzarət həbləri və hormon müalicəsi də varikoz damarlarına qarşı həssaslığı artırır. Digər risk faktoru uzun müddət ayaq üstə işləmək və ya hərəkətsiz oturmaqdır.
Varikoz damarlarının yaratdığı şikayətlər hansılardır?
Şikayətlər də xəstəliyin şiddətindən asılı olaraq dəyişir.
Uzun müddət davam edən ayaqların varikoz damarlarında ayaq biləyinin şişməsi qalıcı ola bilər.
Dizlərin altında və xüsusilə biləklərdə qançırlar qalıcı olmağa başlayır.
Yaralar açılmağa başlayır, səthi damarların divarları gərginliklə zəiflədiyi üçün cızma, vurma və ya özbaşına ciddi qanaxma baş verə bilər.
Qabaqcıl varikoz damarları da inkişaf etmiş venoz çatışmazlığın əlaməti olduğundan, yuxarıya doğru yavaşlayan axın da ani laxtalanmaya və damarların qəfil tıkanmasına səbəb ola bilər.
Varikoz damarlarına necə diaqnoz qoyulur?
Müayinə zamanı şikayətlərin xəstənin görünən varikoz damarlarının şiddəti ilə bağlı ola biləcəyi düşünülürsə, Doppler ultrasəs müayinəsi tələb olunur.
Bu müayinə orqanizmə heç bir dərman verilmədən aparılır.
Ayağa bir gel tətbiq etmək və ultrasəs dalğaları yayan ultrasəs probunu yumşaq bir şəkildə hərəkət etdirməklə həyata keçirilir.
Şikayətlər də xəstəliyin şiddətindən asılı olaraq dəyişir.
Uzun müddət davam edən ayaqların varikoz damarlarında ayaq biləyinin şişməsi qalıcı ola bilər.
Dizlərin altında və xüsusilə biləklərdə qançırlar qalıcı olmağa başlayır.
Yaralar açılmağa başlayır, səthi damarların divarları gərginliklə zəiflədiyi üçün cızma, vurma və ya özbaşına ciddi qanaxma baş verə bilər.
Qabaqcıl varikoz damarları da inkişaf etmiş venoz çatışmazlığın əlaməti olduğundan, yuxarıya doğru yavaşlayan axın da ani laxtalanmaya və damarların qəfil tıkanmasına səbəb ola bilər.
Kompressiya corabları müalicə edirmi?
Müalicədə kompressiya corabları vacibdir. Daxili damarlarda çatışmazlıq olduqda qan yuxarı qalxmağa məcbur olduğu üçün qanı aşağıdan yuxarıya doğru istiqamətləndirəcək bu xüsusi trikotaj corablar qan dövranını dəstəkləyəcək və davam edən yüksək damarların qarşısını alaraq xəstəliyin daha da irəliləməsinin qarşısını alacaq.
Varikoz damarlarından qorunmaq üçün nə etməliyik?
Həyat tərzi və üstünlüklər çox vacibdir. Həddindən artıq çəki almamaq və ya itirməkdən qaçınmaq, müntəzəm gəzintilər etmək, ayaq əzələlərini güclü saxlamaq, gün ərzində uzun saatlarla kompüterdə işləyirsinizsə, hər 1-2 saatdan bir qalxıb gəzmək, ayaqları bir masanın altına hündürlüyü qoyaraq bir az yuxarı.
