"Stokholm sindromu" bir insanın onu əsir tutan şəxslə emosional və psixoloji bir bağ inkişaf etdirməsi fenomenidir.
Azerforum.com bildirir ki, bu sindrom, adını 1973-cü ildə İsveçin Stokholm şəhərində baş vermiş bir bank soyğunçuluğundan alır. O vaxt bankda əsir alınan insanlar, zamanla öz əsirinə qarşı simpatiya hissi inkişaf etdirmişdilər. Bu hadisə, sindromun psixoloji aspektləri haqqında daha çox düşünməyə səbəb oldu.
Tarix
"Stokholm sindromu"nun ilk dəfə qeydə alındığı hadisə 23 avqust 1973-cü ildə baş vermişdir. O zaman bir neçə silahlı şəxs, Stokholm mərkəzindəki Kreditbankı soyğuna məruz qoymuş və bankdakı müştəri və işçiləri əsir götürmüşdür. Əsir alınan insanlar, əsirlik zamanı bir-birilərinə və soyğunçularına qarşı simpatiya hiss etməyə başladılar. Hadisə başa çatdıqdan sonra, əsir alınanların bir neçə dəfə müxbirlərə verdiyi müsahibələrdə, soyğunçulara qarşı "səmimi" və "yalnız" hiss etdiklərini bildirdilər. Bu hadisədən sonra, psixoloqlar "Stokholm sindromu"nun mahiyyətini araşdırmağa başladılar.
Əlamətlər
"Stokholm sindromu"nun əsas əlamətləri aşağıdakılardır:
- Emosional Bağlılıq: Əsir, onu əsir tutan şəxsə qarşı simpatiya və ya empatiya hiss etməyə başlayır.
- Qoruma Və Dəstək: Əsir, əsir tutan şəxsə qarşı müsbət hisslər bəsləməyə və onun maraqlarını müdafiə etməyə çalışır.
- Duyğusal Asılılıq: Əsir, əsir tutan şəxsin həyatında mərkəzi bir rol oynadığını hiss edir və onunla birlikdə olmağı arzulayır.
- Tənqid Etməmək: Əsir, özünü əsir tutan şəxsi tənqid etməməyə çalışır və onun davranışlarını izah etməyə çalışır.
Psixoloji İzah
"Stokholm sindromu" psixologiyada bir neçə nəzəriyyə ilə izah edilir. Bu nəzəriyyələrdən bəziləri:
-
Qorxu və Müsbət Təsir: İnsanlar, təhlükə altında olduqda özlərini qorumaq üçün təbii olaraq qurbanları daha az qorxutmağa çalışırlar. Bu, zamanla, qurbanın özünü qorumaq üçün əsir tutan şəxsə qarşı müsbət hisslər inkişaf etdirməsinə səbəb ola bilər.
-
Empatiya Yaratma: Qurban, əsir tutan şəxsin motivlərini anlamaya çalışaraq empatiya hissi yarada bilər. Bu, qurbanın özünü rahat hiss etməsinə və vəziyyətin gərginliyini azaltmasına kömək edir.
-
Emosional Çatışma: Bəzi insanlar, qorxulu vəziyyətlərdə əlaqə qurmağa çalışaraq öz emosiyalarını idarə etməyə çalışırlar. Bu, onların özlərini təhlükəsiz hiss etmələrinə kömək edə bilər.
Nəticə
"Stokholm sindromu" insan psixologiyasının mürəkkəbliyini və insanların stress altında necə reaksiya verdiklərini anlamaq üçün əhəmiyyətli bir fenomen kimi diqqət çəkir. Bu sindrom, insanların təhlükə altında olan vəziyyətlərdə emosional bağlar qura biləcəyini və bu vəziyyətlərin nəticələrinin necə dərin ola biləcəyini göstərir. "Stokholm sindromu"nun başa düşülməsi, yalnız psixologiya sahəsində deyil, eyni zamanda sosial xidmət, hüquq və təhlükəsizlik sahələrində də əhəmiyyətli nəticələr doğura bilər.
