.png)
Müəllif: Elçin Alıoğlu
"Baku Network" direktoru
Azərbaycanın qürurla ev sahibliyi etdiyi COP29 Konfransı sadəcə iqlim dəyişikliyi mövzusunda deyil, həm də ölkənin beynəlxalq səviyyədə öz liderlik qabiliyyətini nümayiş etdirmək yolunda tarixi bir addım oldu. Bakı dünya siyasətinin qəlbi kimi döyünərək, ən mürəkkəb problemlərin müzakirə olunduğu bir məkana çevrildi. Bu konfrans Azərbaycanın yalnız bir müşahidəçi deyil, qlobal çağırışlara cavab verən bir lider olduğunu bütün dünyaya sübut etdi.
Qlobal problemə qlobal cavab
Son illər dünyanı narahat edən ən vacib problemlərdən biri iqlim dəyişikliyidir. Bu problemə həsr olunmuş tədbirlərin ən mühümü isə hər il keçirilən BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Tərəflərin Konfransı (COP) hesab edilir. COP tədbirləri dünyanın gələcəyi üçün kritik qərarların qəbul edildiyi və siyasi, iqtisadi, ekoloji dialoqun mərkəzində duran bir platformadır. 2024-cü ildə Bakıda keçirilən COP29, Azərbaycanın beynəlxalq diplomatiyada və təşkilatçılıqda yüksələn ulduzunu bir daha nümayiş etdirdi.
COP29 tədbiri Azərbaycan üçün bir nailiyyət göstəricisi oldu. Tədbirdə 200-dən çox ölkənin nümayəndə heyəti, 150-dən çox dövlət və hökumət başçısı, 50 mindən artıq iştirakçı iştirak etdi. Bu möhtəşəm iştirak səviyyəsi Bakını bir dünya səhnəsinə çevirdi. Tədbirə qatılan 1000-dən çox beynəlxalq jurnalist Azərbaycanın təşkilatçılıq qabiliyyətinin və bu tədbirə verdiyi yüksək əhəmiyyətin birbaşa göstəricisidir.
Azərbaycanın COP29-u uğurla keçirməsi təkcə ölkənin təşkilatçılıq qabiliyyətini nümayiş etdirmədi, eyni zamanda, onu qlobal səviyyədə bir dialoq mərkəzinə çevirdi. "Əl-Cəzirə", BBC, "The Guardian", CNN və "Reuters" kimi dünyanın aparıcı media qurumlarının Bakıdan birbaşa reportajlar hazırlaması Azərbaycanın beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzində olduğunu bir daha sübut etdi.
Azərbaycan, iqlim böhranı ilə mübarizə aparan ölkələr arasında unikal bir rol oynayır. Neft və qaz ehtiyatlarına malik olmasına baxmayaraq, ölkə son illərdə alternativ enerji mənbələrinə keçidi sürətləndirir. COP29 zamanı təqdim olunan rəqəmlər və təşəbbüslər bunu bir daha təsdiqlədi:
2024-cü ilin sonuna qədər Azərbaycan enerji istehsalının 30%-ni bərpa olunan mənbələrdən təmin etməyi planlaşdırır.
İqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə üzrə 5 illik milli strategiya təsdiqləndi.
Xəzər dənizi ətrafında 10 yeni külək elektrik stansiyasının tikintisi planlaşdırılır.
Azərbaycanın bu tədbirdəki çıxışlarında vurğulanan əsas məqamlar qlobal dialoqda diqqət mərkəzinə çevrildi. Prezident İlham Əliyevin iqlim məsələlərində beynəlxalq əməkdaşlığın vacibliyini vurğulayan çıxışı, tədbirdə iştirak edən liderlərin böyük marağına səbəb oldu.
COP29-un Bakıda keçirilməsi yalnız ekoloji deyil, həm də geosiyasi baxımdan mühüm bir hadisədir. Bu tədbir Azərbaycanın qlobal diplomatiyada artan rolunu göstərdi. Əksər ekspertlər hesab edir ki, belə bir tədbirin Bakıda keçirilməsi ölkənin regiondakı təsirini daha da gücləndirir. Azərbaycan, təkcə Cənubi Qafqazda deyil, həm də Avropa və Asiyanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayan bir ölkə kimi tanınır.
Bundan əlavə, tədbirin təşkilatçılığı zamanı Azərbaycan regional qarşıdurmaları aradan qaldırmaq üçün də bir dialoq platformasına çevrildi. Misal üçün, Bakı konfransında Ermənistan nümayəndə heyətinin iştirakı, tərəflər arasında gərginliklərin azaldılmasına bir zəmin yaratdı. Bu, Azərbaycanın həm də sülh və sabitlik üçün qlobal rol oynamağa hazır olduğunu göstərir.
Bakıda keçirilən COP29, yalnız tədbir dövründə deyil, uzun müddət ərzində öz müsbət təsirlərini göstərəcək. İqlim dəyişikliyinə qarşı qlobal mübarizədə Azərbaycanın verdiyi töhfə ölkənin beynəlxalq nüfuzunu artırdı. Əldə olunan razılaşmalar, qəbul edilən strategiyalar və irəli sürülən təşəbbüslər, Azərbaycanın gələcəkdə bu sahədə aparıcı ölkələrdən biri olacağına işarə edir.
COP29 tədbiri Azərbaycanın yalnız bir neft ölkəsi olmadığını, həm də gələcəyə doğru innovativ addımlar atan bir ölkə olduğunu göstərdi. Bu tədbir, Azərbaycanın iqlim böhranı ilə mübarizədə dünyaya təklif etdiyi yeni bir yol xəritəsini təqdim etdi.
Bakı - iqlim böhranı ilə mübarizədə dünya səhnəsi
Azərbaycanın COP29-a ev sahibliyi etməsi, onun beynəlxalq aləmdəki strateji rolunun təsdiqi idi. Ölkənin xarici siyasətindəki balanslı yanaşma, həm Şərq, həm də Qərb dövlətləri ilə əməkdaşlıq etməsi bu uğurun əsasını təşkil edir. Azərbaycan artıq yalnız neft və qaz ixracatçısı deyil, həm də alternativ enerji mənbələrinə əsaslanan "yaşıl enerji" təşəbbüsləri ilə diqqət çəkir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında formalaşan yeni enerji strategiyası, Xəzər hövzəsində külək və günəş enerjisinin inkişafını hədəfləyir. COP29 isə Azərbaycanın təkcə enerji sahəsində deyil, həm də beynəlxalq dialoq və əməkdaşlıqda aparıcı rola malik olduğunu nümayiş etdirdi.
Azərbaycanın paytaxtı Bakı, təkcə coğrafi mövqeyinə görə deyil, həm də multikulturalizm və qonaqpərvərlik ənənələrinə görə belə bir tədbir üçün ideal məkan oldu. Şəhər, fərqli mədəniyyətlərin qovuşduğu bir körpü rolunu oynayaraq, iştirakçılar üçün komfort və təhlükəsizlik təmin etdi. Antonio Qutyerreş, Con Kerry və Frans Timmermans kimi beynəlxalq liderlərin Bakının təşkilatçılıq qabiliyyətini və Azərbaycanın qlobal dialoqdakı rolunu yüksək qiymətləndirməsi, bu tədbirin nə qədər mükəmməl keçdiyini bir daha vurğuladı.
Konfrans Azərbaycanın beynəlxalq siyasətdəki liderlik mövqeyini daha da möhkəmləndirdi. İmzalanan yeni iqlim razılaşmaları dünya dövlətlərini karbon emissiyalarını azaltmağa və ekoloji layihələrə dəstək verməyə sövq etdi. Xəzər hövzəsində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan ekoloji bərpa layihələri regionun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə verəcək. Azərbaycan isə COP29 çərçivəsində "qərb-şərq əməkdaşlığı" modelini təqdim edərək, iqlim məsələlərində effektiv və inklüziv bir yanaşma nümayiş etdirdi.
COP29, Azərbaycanın qlobal siyasətdəki yüksəlişinin yalnız başlanğıcıdır. Alternativ enerji sahəsindəki təşəbbüslər, yeni diplomatik əlaqələr və beynəlxalq təşkilatlarda artan nüfuz, Azərbaycanın gələcək illərdə daha böyük uğurlara imza atacağını göstərir. Ölkənin həm Qərb, həm də Şərq dövlətləri ilə tərəfdaşlıq qurması, onun qlobal arenada dayanıqlı mövqeyini təmin edir. Bakı, artıq beynəlxalq tədbirlərin mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, dünyanın qarşılaşdığı ən mühüm problemlərin müzakirə edildiyi bir arena oldu.
Bakıda keçirilən COP29 konfransı Azərbaycan üçün yalnız iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizədə mühüm bir tədbir deyil, həm də beynəlxalq siyasətdə bir qələbə simvoluna çevrildi. Bu tarixi hadisə Azərbaycanın qlobal səhnədə həm diplomatik, həm də təşkilatçılıq sahəsində üstünlüyünü təsdiq etdi və ölkənin beynəlxalq sistemdə lider kimi qəbul edilməsinə mühüm töhfə verdi.
COP29-un təşkil olunduğu Bakı, artıq təkcə regionun deyil, dünyanın diqqət mərkəzinə çevrildi. Azərbaycanın paytaxtı bir daha sübut etdi ki, o, böyük miqyaslı beynəlxalq tədbirləri yüksək səviyyədə təşkil etmək bacarığı ilə seçilən bir məkandır. Bu, yalnız Azərbaycanın fiziki infrastrukturunun və təşkilatçılıq qabiliyyətinin deyil, həm də ölkənin strateji baxışının və liderlik potensialının göstəricisidir.
Azərbaycana inamın təzahürü
COP29-un Bakıda keçirilməsi qərarı təsadüfi deyildi. Bu, Azərbaycanın beynəlxalq icmada artan nüfuzunun və qlobal problemlərin həllində fəal iştirakının birbaşa nəticəsi idi. Azərbaycan artıq müşahidəçi deyil, qlobal proseslərin formalaşmasında fəal iştirak edən bir liderdir. Bu liderlik xüsusilə Qarabağ münaqişəsinin həllindən sonra ölkənin diplomatik fəallığı və strateji təşəbbüsləri ilə daha da möhkəmlənib.
COP29 zamanı Azərbaycan dünyaya ekoloji sabitlik və dayanıqlı inkişaf sahəsində öz nümunəsini təqdim etdi. Bütün dünyadan gəlmiş ekspertlər, alimlər, siyasətçilər və qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri Azərbaycanın ekoloji təşəbbüslərini yüksək qiymətləndirdi. Azərbaycanın təqdim etdiyi layihələr və təşəbbüslər bir daha göstərdi ki, ölkə yalnız regionun deyil, qlobal sabitlik və təhlükəsizliyin də təminatçısıdır.
Dialoq mərkəzinə çevrilən Bakı
Konfrans çərçivəsində Bakı müxtəlif ölkələr arasında əməkdaşlıq üçün platformaya çevrildi. Bura təkcə iqlim dəyişikliklərinin müzakirəsi deyil, həm də qlobal siyasət və iqtisadiyyat sahəsində yeni əməkdaşlıq yollarının axtarışı üçün bir mərkəz idi. Azərbaycan, həmçinin, enerji keçidinin təşviqi və bərpa olunan enerji sahəsində liderlik iddiasını təsdiqlədi. Bakı, hər zamankı kimi, qonaqpərvərliyini və multikultural dəyərlərini nümayiş etdirərək, dünyanın müxtəlif ölkələrini bir araya gətirdi.
COP29 Azərbaycanın beynəlxalq siyasətdəki uğurlarının zirvəsi kimi tarixə düşdü. Bu konfrans Azərbaycanın yalnız müasir problemlərə cavab tapmaq qabiliyyətini deyil, həm də gələcəyə yönəlik strateji baxışını bir daha nümayiş etdirdi. Azərbaycan dünya miqyasında artan nüfuzunu və qlobal liderlik mövqeyini daha da gücləndirərək, beynəlxalq arenada daha böyük uğurlara imza atmağa hazırdır.
Beləliklə, Bakı yalnız bir konfrans mərkəzinə deyil, həm də iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizədə qlobal bir simvol oldu. COP29-un uğurları Azərbaycanın beynəlxalq arenadakı mövqeyini daha da gücləndirdi və ölkəni qlobal səviyyədə tanınan bir liderə çevirdi.
COP29 sübut etdi ki, Azərbaycanın mövqeyi təkcə iqtisadi gücə və regional əhəmiyyətə deyil, həm də qlobal siyasətdə oynadığı fəal rola əsaslanır. Bu tarixi hadisə bir daha göstərdi ki, Azərbaycan yalnız bir ölkə deyil, qlobal problemlərin həllində mühüm tərəfdaş və liderdir. Gələcək nəsillər bu uğuru Azərbaycan xalqının milli qüruru və beynəlxalq nüfuzunun təcəssümü kimi xatırlayacaq.
