Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (EBRD) Azərbaycanın şərqində Neftçala rayonunda 315 MVt gücündə “Banka Solar” günəş fotoelektrik stansiyasının layihələndirilməsi, tikintisi və istismarı üçün 80 milyon dollara qədər uzunmüddətli kredit verəcək.
Bankın yaydığı məlumata görə, layihənin ümumi dəyəri 280 milyon dollar təşkil edir və onun həyata keçirilməsini bir sıra digər beynəlxalq maliyyə institutları da dəstəkləyəcək. EBRD-nin Direktorlar Şurasında kreditin təsdiqlənməsi oktyabrın 22-də gözlənilir.
Layihəni “Masdar” şirkətinin (BƏƏ) törəmə strukturu olan “Abu Dhabi Future Energy Company” həyata keçirəcək.
Layihə Azərbaycanın enerji sisteminə 315 MVt günəş enerjisi əlavə edəcək ki, bu da təbii qazla işləyən elektrik stansiyalarını əvəz etməyə imkan verəcək və ölkənin Paris sazişi çərçivəsində bərpa olunan enerji məqsədlərinə çatmasına kömək edəcək. Layihənin ildə 314 min ton CO2 emissiyasını azaldacağı, Azərbaycanın aşağı karbonlu iqtisadiyyata keçidinə və istilik generasiyasından asılılığın azaldılmasına töhfə verəcəyi gözlənilir.
Layihə EBRD-nin yaşıl iqtisadiyyata keçid strategiyasına (GET) uyğundur, çünki günəş enerjisindən istifadə edərək elektrik enerjisi istehsalına töhfə verəcək ki, bu da ölkənin yaşıl gündəliyinin irəliləməsində mühüm addımdır.
Layihə ərazisi qismən su quşları üçün Əsas Biomüxtəliflik Zonası (KBA) ilə kəsişir. İlkin araşdırmalar quşların prioritet biomüxtəliflik obyektlərinin mövcudluğunu aşkar edib, lakin Ətraf Mühitə və Sosial Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi (ƏMSSTQ) və Kritik Yaşayış Yerlərinin Qiymətləndirilməsi (CHA) göstərib ki, günəş stansiyası bu obyektlərə mənfi təsir göstərməyəcək və biomüxtəlifliyin xalis itkisi gözlənilmir.
Stansiyanı “Navahı” yarımstansiyası ilə birləşdirəcək 330 kV-luq 80 kilometrlik elektrik xətti Şirvan Milli Parkı və miqrasiya dəhlizinin yaxınlığında yerləşən mühüm ornitoloji ərazinin yaxınlığından keçir. Xəttin tikintisi üçün məsul olan Azərbaycan hökuməti Dünya Bankının Ekoloji və Sosial Standartlarına riayət etməli olacaq, o cümlədən həssas zonalara təsirin qarşısını almaq və quşlar üçün riskləri minimuma endirmək üçün marşrutun mümkün düzəlişi də daxil olmaqla.
Layihə Yenikənd, Bankə bələdiyyələrinə və Neftçala İcra Hakimiyyətinə məxsus ümumi sahəsi 973 hektar olan üç sahəni əhatə edir. Bu torpaqlar tədqiq etmək üçün Energetika Nazirliyinə veriləcək. Sahə 3,5 kilometrlik asfalt yolu və paralel 6 kV və 35 kV-luq elektrik xətləri olan düz yarımsəhra ərazisidir. Əvvəllər ərazinin bir hissəsi çoban və onun iki işçisi tərəfindən mal-qara otarılması üçün istifadə olunub, lakin icarə müqaviləsi 2023-cü ildə ləğv edilib və alternativ sahə təqdim edilib. Hazırda torpaq istifadə olunmur və mövsümi torpaq istifadəçiləri yoxdur. Sahədə həmçinin, yerli hakimiyyət orqanlarının fikrincə, dəyəri olmayan və ləğv ediləcək sovet hərbi obyektlərinin tərk edilmiş xarabalıqları var.
Məsləhətləşmələr göstərib ki, sahədən keçən yol Azərbaycan balıqçılıq təsərrüfatı üçün vacib marşrutdur və hər hansı məhdudiyyət və ya zədələnmə onun işini əhəmiyyətli dərəcədə poza bilər. Bu risklərin qarşısını almaq üçün Yol Hərəkəti və Nəqliyyatın İdarə Edilməsi Planı hazırlanacaq, mümkün qədər Bankə kəndindəki körpüdən istifadədən qaçınılacaq və sahədən keçən yol balıqçılıq təsərrüfatı üçün açıq qalacaq. Tikinti işləri onların fəaliyyətinə mane olmayacaq şəkildə təşkil ediləcək.
Hasarlanma zərurəti yaranarsa, alternativ marşrut təklif olunacaq. Həmçinin 6 kV-luq xəttin balıqçılıq təsərrüfatının işində minimal pozuntularla köçürülməsi nəzərdə tutulur.
“Elektrik xəttinin marşrutunun düzəldilməsi fiziki köçürülmənin qarşısını alacaq və adi həyat tərzinin pozulmasını minimuma endirəcək, qalan risklərin minimuma endirilməsi üçün isə Dünya Bankının standartlarına uyğun plan hazırlanacaq. Həmçinin EBRD-nin tələbi çərçivəsində layihədən təsirlənən şəxslərin dəstəklənməsi üçün Yaşayış Vasitələrinin Bərpası Planı hazırlanır”, – EBRD-nin məlumatında deyilir.
© Report
