Çay dünya mədəniyyətində geniş yayılmış və çox sevilən içkilərdən biridir.
Qlobal.net bildirir ki, xüsusilə yeməklərdən sonra çay içmək bir çox mədəniyyətdə ənənə halını alıb. Bəs çayın yeməkdən sonra içilməsi sağlamlıq üçün faydalıdırmı? Bu suala cavab vermək üçün çayın tərkibi, onun həzm sisteminə və qida maddələrinin mənimsənilməsinə təsirləri haqqında məlumat vermək lazımdır.
Yeməkdən Sonra Çay İçməyin Faydaları
Çayın bir çox sağlamlıq faydası vardır. O, antioksidantlarla zəngindir, maddələr mübadiləsini sürətləndirir və bədənə müxtəlif müsbət təsirlər göstərir. Yeməkdən sonra çay içməyin bəzi müsbət cəhətləri aşağıdakılardır:
1. Həzmə Yardım Edə bilər
Çayın tərkibində olan bəzi maddələr, xüsusilə yaşıl çay və ya bitki çayları, həzm prosesinə kömək edə bilər. Yaşıl çayın tərkibindəki polifenollar mədə fəaliyyətini stimullaşdıraraq qidanın həzmini sürətləndirir. Bitki çayları (məsələn, nanə və ya çobanyastığı çayları) isə mədə-bağırsaq sistemindəki spazmları azaltmağa və rahatlıq yaratmağa kömək edə bilər.
2. Stressi Azalda Bilər
Yeməkdən sonra çay içmək, xüsusən də isti bir fincan çay, stressi azaltmağa və yemək sonrası rahatlamağa kömək edə bilər. Qara çay və yaşıl çay tərkibindəki L-theanine adlı amin turşusu sayəsində bədən və beyni rahatlaşdırır.
3. İştahı Azalda Bilər
Yeməkdən sonra içilən bəzi çaylar, xüsusilə yaşıl çay və ya oolong çayı, iştahı azalda bilər və qida qəbulunu idarə etməyə kömək edə bilər. Bu, kilo nəzarəti üçün faydalı ola bilər.
Yeməkdən Sonra Çay İçməyin Mənfi Təsirləri
Bununla yanaşı, çay içməyin bəzi mənfi tərəfləri də vardır. Yeməkdən dərhal sonra çay içmək bəzi hallarda sağlamlığa zərərli təsirlər göstərə bilər.
1. Dəmirin Mənimsənilməsini Azalda Bilər
Qara çay və yaşıl çay, xüsusilə yeməkdən dərhal sonra içildikdə, orqanizmin qidadan dəmir mənimsəməsini azalda bilər. Çayın tərkibindəki taninlər, qidadan alınan dəmirin bədən tərəfindən sorulmasını maneə törədə bilər. Bu, xüsusən bitki mənşəli qidalardan alınan qeyri-hem dəmiri ilə bağlıdır. Qırmızı ət və digər heyvan mənşəli qidalardan alınan hem dəmir bu təsirə o qədər də həssas olmasa da, ümumilikdə dəmir çatışmazlığı riski olan şəxslər üçün çay içərkən diqqətli olmaq vacibdir.
2. Həzm Prosesini Yavaşlada Bilər
Bəzi çay növləri, xüsusilə qara çay və yaşıl çay, tərkibində olan taninlər və kofein səbəbindən həzmi yavaşlada bilər. Kofein bəzən mədə turşusunu artıraraq həzm problemlərinə səbəb ola bilər. Bu da, bəzi insanlarda mədə narahatlığına və ya qıcqırmaya yol aça bilər.
3. Mədə-bağırsaq Narahatlığı
Bəzi insanlar üçün yeməkdən sonra çay içmək, xüsusilə çox miqdarda içildikdə, mədə-bağırsaq narahatlığına səbəb ola bilər. Kofein həssaslığı olan şəxslərdə bu narahatlıq daha çox müşahidə edilə bilər. Həddindən artıq kofein qəbulu mədə turşusunun çoxalmasına və reflü şikayətlərinə səbəb ola bilər.
Nə Vaxt və Necə Çay İçmək Daha Faydalıdır?
Yeməkdən dərhal sonra çay içməyin bəzi mənfi təsirləri olduğuna görə, çayı içmək üçün ən uyğun zaman yeməkdən təxminən 30-60 dəqiqə sonra hesab edilir. Bu, həm həzm prosesini pozmamaq, həm də qida maddələrinin sorulmasını maneə törətməmək baxımından daha faydalıdır.
Bundan əlavə, dəmir çatışmazlığı riski olan şəxslər, məsələn, hamilə qadınlar, uşaqlar və ya anemiya xəstələri, çay içərkən diqqətli olmalıdırlar. Çaydan sonra vitamin C ilə zəngin qidalar (portağal, qreypfrut, brokoli kimi) qəbul etmək, orqanizmin dəmir mənimsəməsini artırmağa kömək edə bilər.
Çayın Fərqli Növləri: Hansı Daha Faydalıdır?
Yeməkdən sonra hansı çay növünü seçəcəyiniz də əhəmiyyətlidir. Fərqli çay növlərinin müxtəlif təsirləri vardır və buna uyğun olaraq seçim etmək faydalıdır:
- Yaşıl çay: Həzmə yardımçı olan və antioksidantlarla zəngin bir çay növüdür. Yeməkdən sonra içildikdə həzm prosesinə müsbət təsir göstərə bilər, amma çox miqdarda içməkdən qaçmaq lazımdır.
- Qara çay: Tanin tərkibinə görə dəmirin mənimsənilməsini azalda bilər, amma həmçinin həzmə də kömək edə bilər. Qara çayın tərkibindəki kofein səbəbilə, həssas insanlar üçün çox miqdarda içmək məsləhət görülmür.
- Nanə çayı: Mədə-bağırsaq narahatlıqlarını aradan qaldırmaq üçün ideal seçimdir. Nanə çayı, xüsusilə həzm problemləri və qaz şikayətlərini azalda bilər.
- Çobanyastığı çayı: Həzm sistemini sakitləşdirmək üçün çox faydalıdır və yeməkdən sonra rahatlamaq üçün içilə bilər.
Nəticə
Yeməkdən sonra çay içmək həm faydalı, həm də zərərli təsirlər göstərə bilər. Bu təsirlər çayın növündən, insanın sağlamlıq vəziyyətindən və içilmə vaxtından asılıdır. Həzmə kömək edən və antioksidantlarla zəngin olan çaylar yeməkdən sonra müsbət təsir göstərə bilər, amma dəmir çatışmazlığı və ya həzm problemləri olan şəxslər çay içməzdən əvvəl daha diqqətli olmalıdırlar. Yeməkdən dərhal sonra deyil, müəyyən fasilədən sonra çay içmək daha sağlam seçimdir
