Ukraynadakı müharibə ABŞ-a və qlobal dünya nizamına qarşı çıxan dörd dövlətin - Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreyanın əməkdaşlığının vitrininə çevrilib...
Poliqon-nun məlumatına görə, The Atlantic Council-in köşə yazarı Maykl Şuman yazır ki, əgər Şimali Koreya və İranın Rusiyaya müharibədə kömək etməklə itirəcəkləri az olsa, eyni zamanda çox şey qazansa da, Çinin hesablamaları daha mürəkkəbdir.
"Onun mövcud dünya düzənini dəyişmək istəyini məhz bu nizamdan asılılığı məhdudlaşdırır. Çin iqtisadiyyatı, əvvəllər olduğu kimi, ABŞ və tərəfdaşlarından Putinə silah tədarük etdiyinə görə sərt sanksiyalara məruz qalmaq riski altındadır", deyə analitik qeyd edir.
Belə bir vəziyyətdə Çin lideri Si Szinpin qlobal ambisiyalarına ehtiyatlı yanaşır. O, Çin iqtisadiyyatını qorumaq üçün dünyada müəyyən sabitliyi qoruyub saxlamağa çalışır, eyni zamanda Çinin gücünü davamlı olaraq genişləndirir, eyni zamanda Rusiya və İranla münasibətləri dərinləşdirir.
Eyni zamanda, müşahidəçi qeyd edir ki, Si müttəfiqlərini ram etmək üçün öz nüfuzundan istifadə etmir. O, Bayden administrasiyası Şimali Koreya qoşunlarının Rusiyada olmasını açıqlamazdan bir gün əvvəl Putinlə görüşüb. Görüşdə nə baş verdiyi məlum deyil.
Şuman iddia edir ki, Çin bütün bu iğtişaşlara nəinki icazə verir, həm də dolayısı ilə maliyyələşdirir.
Göründüyü kimi, digər avtokratiyaların bu cür sabitliyi pozan fəaliyyətləri Çin üçün uduşdur, çünki onlar Qərbin resurslarını səmərəli şəkildə boşaldırlar. Bununla belə, Şuman yazır ki, onların yaratdığı iğtişaşlar Çinə qarşı çevrilə bilər.
Bəli, Yaxın Şərqdə daha böyük müharibə enerji bazarlarını poza və Çin iqtisadiyyatına zərər verə bilər. Cənubi Koreya prezidenti Seulun cavab olaraq Ukraynanı hücum silahları ilə təmin edə biləcəyi barədə xəbərdarlıq etdiyi üçün Şimali Koreya qoşunlarının Rusiyada yerləşdirilməsi Ukraynada müharibənin şiddətlənməsi ilə hədələyir.
Eyni zamanda, Çin Amerikanın Avropa və Asiya müttəfiqlərinin Rusiyaya qarşı səylərinin cəmlənməsindən çox az qazanc əldə edə bilər, çünki müharibənin genişlənməsi halında Çini Moskvaya dəstəyini azaltmağa məcbur etmək üçün ona qarşı sanksiyaları artıra bilərlər.
Şumanın qeyd etdiyi kimi, Çin eyni zamanda uzunmüddətli perspektivdə beynəlxalq nizamı tamamilə məhv etməyi və qısa müddətdə onu qorumağı hədəfləyir.
Si Çinin ABŞ-dan asılılığını azaltmaqda maraqlıdır, buna görə də Çin iqtisadiyyatını Qərb texnologiyaları və istehlak bazarlarından kənarlaşdırmaq üçün qlobal Cənub ilə daha sıx ticarət və investisiya əlaqələrini təşviq edir. O zaman Çin Rusiya, İran və Şimali Koreya kimi avtokratiyaları dəstəkləmək üçün daha çox azadlığa sahib olacaq.
Ekspert qeyd edir ki, indi Qərblə münasibətlərdə gərginliyi qızışdırmaqla, Si Çinin iqtisadiyyatına ancaq ziyan vurur və onun geosiyasi ambisiyalarını çətinləşdirir.
Poliqon.info
