Tanınmış rusiyalı politoloq Aleksandr Razuvayev COP29 iqlim konfransının Azərbaycanda keçirilməsi faktı və Azərbaycan prezidentinin Qərbə ünvanladığı tənqidi bəyanatlarla bağlı “Moskva-Baku” portalına müsahibəsində maraqlı məqamlara toxunub. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.
- Aleksandr Yuryeviç, BMT-nin İqlim Konfransı COP29 Azərbaycana nə gətirəcək?
- Sözsüz ki, bu, dünyada Azərbaycanın qlobal statusunu artıracaq. Bunlar da siyasi bonuslar, investisiyalar və digər əlaqəli olanlardır. Artıq deyə bilərik ki, Bakı dünya paytaxtlarından biri statusu alır. BMT-nin Bakıda keçirilən iqlim konfransında 196 ölkədən 70 mindən çox nümayəndə iştirak edir- Qərb qüvvələrinin COP29 ərəfəsində ənənəvi anti-Azərbaycan təbliğat kampaniyası aparmaq cəhdlərinə baxmayaraq. Eyni zamanda, Bakıda keçirilən konfransda əksər Qərb dövlətləri iştirak edir. Azərbaycana getməkdən imtina edənlər isə sadəcə olaraq ikiüzlüdürlər. Və hətta öz milli maraqlarının xeyrinə deyil.
Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi edən ölkə kimi, iqlim gündəmində irəliləyişlərlə yanaşı, qarşısına iddialı vəzifə qoyub- münaqişə tərəfləri olan qlobal Şimal və qlobal Cənub arasında körpülər qurmaq. Və o, Bakıda keçiriləcək iqlim konfransının 12 günlük müddətində dünyanın bütün münaqişə tərəflərinə atəşkəs elan etməyi təklif edib. Təbii ki, Azərbaycan sədrliyinin belə nəcib yanaşmasını təqdir etməyə bilməz.
Yaxşı olardı ki, bütün münaqişələr dayandırılsın və bu münaqişələrin gələcəyi ilə bağlı danışıqlar Bakıda aparılsın. Amma gördüyümüz kimi, bu baş vermədi. Çünki bu, reallıqdır və bu siyasətdir.
Bu yaxınlarda Rusiya prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Ruslan Edelgeriyevin Trampın təmas qurmaq niyyətində olduğu halda Bakıya gəlməsini təklif etdiyini xatırlayırıq. Azərbaycan danışıqlar və ciddi münaqişələrin həlli üçün belə bir platforma ola bilər. Biz xatırlayırıq ki, Rusiya, Amerika və Avropa təhlükəsizlik qüvvələri bir neçə il əvvəl Bakıda danışıqlar aparıblar.
- Azərbaycan Prezidenti bir daha, bu dəfə COP29-da Qərbi çox sərt tənqid etdi. Qeyd etdiyiniz kimi, prezident Bakı iqlim konfransı ərəfəsində Qərb mətbuatında aparılan çirkli informasiya kampaniyasından danışıb. Bir gün əvvəl yüksək Qərb rəsmilərinin iştirakı ilə Azərbaycan prezidenti Fransanı, Hollandiyanı neokolonializmdə, Aİ strukturlarını isə korrupsiyada ittiham edib. Prezident həmçinin Borrelin Qərb dünyasını “Cənnət bağı”, dünyanın qalan hissəsini “cəngəllik” kimi müqayisə etməsi ilə bağlı qalmaqallı ifadəsini xatırladıb. Və Qərbi digər dövlətlərin işlərinə qarışmamağa çağırıb. Bundan sonra Paris fransalı nazirin Bakıda keçiriləcək konfransa səfərini ləğv etdiyini açıqlayıb. Borrell isə Bakıya iqlim konfransını pozmaq perspektivləri barədə xəbərdarlıq edib...
- Azərbaycan suveren, müstəqil ölkədir və bu gün Qərb onun üçün ağa deyil. Azərbaycan ərazi bütövlüyünün bərpası nəticəsində (Bakı üçün bu, prinsipial məsələ idi) öz problemlərini həll etdi, Azərbaycan təkcə regionda deyil, həm də dünyada statusunu artırdı. İndi də o, təkcə özünə deyil, dünyanın digər dövlətlərinə də ədalət siyasəti aparır. Bu, çox nəcib bir yanaşmadır. Və burada İlham Əliyev kifayət qədər riskli addım atdı: o, Qərb dövlətlərini, hətta qlobal Qərb strukturlarını Qərb rəsmilərinin yanında çirkli, ədalətsiz siyasət yürütməkdə ittiham etdi. Bu ədalətli dünya üçün çox ciddi çağırışdır. Bakı, necə deyərlər, Bakı COP29-da Qərbi hamının qarşısında öz yerinə oturtdu, bu, çox dəyərlidir və hörmətə layiqdir.
Azərbaycan öz istədiyi kimi davranır. Prezident İlham Əliyev isə Qərb liderlərinə açıq şəkildə deyir ki, onlar səhv edirlər. BRİCS sammitinin göstərdiyi kimi, Rusiyanın göstərdiyi kimi, Azərbaycan da göstərdi- dünya təkcə Qərbdən ibarət deyil. Qərbin başqalarına diktə etdiyi dövrlər geridə qaldı.
- Azərbaycan Ermənistanı Bakıda keçiriləcək COP29-a dəvət etdi. İndiyədək İrəvandan heç kim sammitə gəlməyib. Üstəlik, Azərbaycana səfərlə bağlı İrəvan daha çox söz oyununa bənzəyən bəyanatlar verir. Ermənistan nümayəndəsi niyə gəlmədi?
- Bu, Ermənistandakı daxili komplekslərdən qaynaqlanır. Bakıya necə gedəcəklərini deyirlər və s. Bakıda keçirilən iqlim konfransında yüksək vəzifəli şəxslərdən biri Ermənistan Respublikasını təmsil etsəydi, heç nə baş verməzdi. Üstəlik, Ermənistan əsl sülhsevər addım və Azərbaycanla münasibətləri yaxşılaşdırmağa hazır olduğunu nümayiş etdirərdi. Və özünü qlobal tendensiyaların iştirakçısı kimi göstərəcəkdi.
- Bakıda keçirilən konfransdan əvvəl Ermənistan tərəfi Azərbaycan təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən Bakıda saxlanılan Qarabağın erməni separatçılarının İrəvana köçürülməsi məsələsini mediada fəal şəkildə qaldırmışdı...
- Ermənistan, görünür, Bakı ilə bazarlıq edir. Bəs Azərbaycan bundan nə əldə edəcək? Əslində Azərbaycan üçün Ermənistan tərəfinin COP29-a gəlib-gəlməməsi İrəvan üçün olduğu qədər vacib deyil. Bunun müqabilində nə isə vermək Bakı üçün zəifliyin göstəricisi olardı.
Mən də öz növbəmdə Rusiya ilə Qərbin münasibətlərini misal çəkəcəyəm. Çətin vəziyyətə baxmayaraq, Rusiya xarici işlər naziri beynəlxalq tədbirlərə səfər edir. Qərb qüvvələrinin istəklərinin əksinə. Çünki geosiyasi konflikt başqa, zirvə görüşü başqa şeydir.
- Bakıda keçirilən COP29-da ciddi Rusiya nümayəndə heyəti təmsil olundu...
- Azərbaycan uzun illərdir deyildiyi kimi, Rusiyanın Cənubi Qafqazda əsl əsas müttəfiqinə çevrilib. Münasibətlərimiz inkişaf edir. Qarabağ məsələsi 2020-ci ilə qədər bu əməkdaşlığa mane oldu. İndi problem aradan qalxıb və ümumi problemlər gündəmə gəlib. Və müttəfiqlik reallaşıb.
Tərcümə - Elçin Bayramlı
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycan Respublikasının dünya birliyinə inteqrasiyası, region ölkələri və digər dövlətlərlə, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi” istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb
