COP29 sammitinin bağlanış iclası Bakıda gecənin ortasına qədər davam etdi. Beynəlxalq liderlər, diplomatlar və iqlim mütəxəssisləri saatlarla davam edən danışıqlarda ədalətli və davamlı razılaşma əldə etmək üçün müzakirələr apardılar. Gərgin keçən bu prosesin sonunda qəbul edilən razılaşma, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə tarixi addım kimi qiymətləndirilir. Bağlanışda BMT Baş katibi Antonio Quterreşin emosional və ümid dolu çıxışı sammitin zirvə nöqtəsi oldu.
Gərgin danışıqların nəticəsi: Yeni maliyyə razılaşması
COP29-da qəbul edilən qərarlar, inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında əməkdaşlığın yeni mərhələsini açır. Yeni razılaşmaya əsasən, inkişaf etmiş ölkələr inkişaf etməkdə olan ölkələrə iqlim tədbirləri üçün hər il 100 milyard dollar əvəzinə 2035-ci ilə qədər 300 milyard dollar vəsait ayırmağı öhdəliklərinə götürdülər. Bu vəsait təbii fəlakətlərin zərərini azaltmaq, bərpa olunan enerji keçidini dəstəkləmək və yoxsulluğun azaldılması üçün istifadə olunacaq.
Antonio Quterreş bu razılaşmanı “yaşamaq üçün bir fürsət” adlandıraraq qeyd etdi:
“Bu razılaşma 1,5 dərəcə limitini qorumaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Lakin bu, yalnız başlanğıcdır. Maliyyə vədləri yalnız söz olaraq qalmamalıdır. Onlar reallığa çevrilməli və yerinə yetirilməlidir.”
Quterreşin çağırışı: “Fosil yanacaq dövrü sona çatır”
Baş katib öz çıxışında həm hökumətləri, həm də qlobal ictimaiyyəti daha iddialı addımlar atmağa çağırdı. O, xüsusilə G20 ölkələrinin liderliyinin vacibliyini vurğuladı:
“G20 ölkələri, emissiyaların əsas mənbələri olaraq, iqlim mübarizəsində liderlik etməlidir. Fosil yanacaq dövrü sona çatır — bu, iqtisadi və ekoloji zərurətdir. Yenilənə bilən enerji mənbələri ilə irəliləmək, iqtisadiyyatın hər bir sahəsini əhatə etməli və ədalətli keçidi təmin etməlidir.”
Bakı sammitinin əhəmiyyəti: Azərbaycanın rolu
Antonio Quterreş Azərbaycanı COP29 sammitinə ev sahibliyi etdiyi və tədbirin yüksək səviyyədə təşkilinə görə xüsusi təriflədi. O, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə, COP29 prezidenti Muxtar Babayevə və onların komandalarına təşəkkürünü ifadə edərək dedi:
“Bakı, iqlim mübarizəsində beynəlxalq həmrəyliyin və əməkdaşlığın simvoluna çevrildi. Azərbaycan, bu sammitlə, qlobal problemlərin həllində nə qədər əhəmiyyətli rol oynadığını bir daha sübut etdi.”
COP29 Prezidenti Muxtar Babayev də bağlanış sessiyasında çıxış edərək, sammitin ərsəyə gəlməsində əməyi olan hər kəsə təşəkkürünü bildirdi:
“Azərbaycan, iqlim böhranı ilə mübarizədə dünya liderlərini bir araya gətirdi və bu, bizim üçün qürurverici hadisədir. Bu razılaşma, gələcək nəsillər üçün daha yaşıl bir dünya qurmaq məqsədində mühüm addımdır.”
Gələcək planlar: Daha iddialı hədəflərə doğru
Quterreş iqlim tədbirlərinin sürətləndirilməsinin vacibliyini qeyd edərək, bütün ölkələri öz iqlim planlarını yeniləməyə və daha iddialı hədəflər müəyyən etməyə çağırdı. O, COP29-da əldə olunan razılaşmanı bir başlanğıc nöqtəsi adlandıraraq bildirdi:
“Bu razılaşma yalnız bir təməl kimi xidmət etməlidir. Hər bir ölkə bu təməl üzərində işləyərək öz iqlim hədəflərini yenidən nəzərdən keçirməli və daha irəliyə getməlidir. Bu mübarizə uzun, lakin qaçılmazdır.”
Bakı sammitindən dünyaya mesaj
COP29 Bakı sammiti iqlim dəyişikliyinə qarşı qlobal mübarizədə yeni bir səhifə açdı. Gecənin ortasına qədər davam edən müzakirələr göstərdi ki, ən mürəkkəb problemlər belə, əməkdaşlıq və birgə iradə ilə həll edilə bilər. Sammitin qəbul etdiyi razılaşma yalnız inkişaf etmiş ölkələrin deyil, bütün planetin gələcəyi üçün ümid işığıdır.
Bakı, COP29 ilə qlobal əməkdaşlığın və iqlim mübarizəsinin mərkəzinə çevrildi. Bu tarixi sammit gələcək nəsillərin daha yaxşı bir dünyada yaşaması üçün atılmış möhtəşəm addımdır.Musavat.com
